रक्तचंदन तस्करीत वाढ

गेल्या काही वर्षांत उरण जेएनपीटी परिसरात रक्तचंदन तस्करीच्या अनेक घटना उघडकीस आल्या आहेत. कर्नाटक, आंध्र, उत्तर प्रदेशातील काही भागातून

मधुकर ठाकूर ल्ल उरण
गेल्या काही वर्षांत उरण जेएनपीटी परिसरात रक्तचंदन तस्करीच्या अनेक घटना उघडकीस आल्या आहेत. कर्नाटक, आंध्र, उत्तर प्रदेशातील काही भागातून जेएनपीटी बंदरातून मोठ्या प्रमाणात होत असलेल्या रक्तचंदनाच्या तस्करीमुळे बंदर संघटित रक्तचंदन माफियांच्या विळख्यात सापडले आहे. कस्टम, पोलीस, वन विभागाच्या अधिकाऱ्यांनी मागील आठ वर्षांत विविध ठिकाणी आणि काही कंटेनर गोदामांवर धाडी टाकून ६५६.५७७ मे. टनापेक्षा अधिक रक्तचंदनाचा साठा जप्त केला आहे. जप्त केलेल्या या रक्तचंदनाची आंतरराष्ट्रीय बाजारपेठेत किंमत अब्जावधी रुपये आहे. याप्रकरणी आरोपींना अटक करण्यात सुरक्षा यंत्रणेला यश आले असले तरी त्यांची संख्या नगण्य आहे. शिवाय मुख्य सूत्रधारांपर्यंत अद्याप तरी सुरक्षा यंत्रणेचे हात पोहोचलेले नाहीत. परिणामी मुख्य सूत्रधार मोकाटच असल्याने रक्तचंदनाची जेएनपीटी बंदरातून मोठ्या प्रमाणात तस्करी सुरूच आहेत.
जेएनपीटी बंदरातून याआधी शस्त्रास्त्रे, अमली पदार्थ, सापाची कातडी मोठ्या प्रमाणात तस्करी होत होती. चार-पाच वर्षांपासून आता तस्करीमध्ये रक्तचंदनाची भर पडली आहे. परदेशात प्रामुख्याने चीन, मलेशिया, जपान, सिंगापूर आणि आशिया खंडातून भारतातील रक्तचंदनाला मोठी मागणी आहे. लाकडी कलाकुसरीची घरे, घरातील सुबक फर्निचर आणि इतर तत्सम कामांसाठी रक्तचंदनाचा मोठ्या प्रमाणात वापर केला जातो. रक्तचंदनाच्या लाकडामुळे घरातील वातावरण सातत्याने थंड राहते. तसेच लाकडापासून सुबक आणि टिकाऊ फर्निचर तयार होत असल्याने या रक्तचंदनाच्या लाकडाला परदेशात मोठी मागणी आहे.
भारतात कर्नाटक, आंध्र, उत्तर प्रदेशातील काही भागातील जंगलात रक्तचंदनाची लागवड केली जाते. फारच महागडे असल्याचे भारतात रक्तचंदनाच्या लाकडाचा उपयोग गर्भश्रीमंत करतात. देशात या दुर्मीळ रक्तचंदनाच्या एका किलोची किंमत साधारणत: तीन ते चार हजार रुपयांपर्यंत आकारली जाते, तर परदेशात रक्तचंदन १५० डॉलर प्रतिकिलोच्या भावाने विकले जाते. परदेशात रक्तचंदनाच्या लाकडाला मिळणाऱ्या प्रचंड भावामुळे आंतरराष्ट्रीय संघटित माफियांनी रक्तचंदनाच्या तस्करीकडे आपला मोर्चा वळविला आहे. त्यामुळे रक्तचंदनाच्या तस्करीसाठी आता जेएनपीटी बंदराचा वापर मोठ्या प्रमाणात होवू लागल्याचे मागील आठ वर्षांतील अनेक घटनांमुळे उघडकीस येवू लागले असून मूळ आरोपी पोलिसांच्या हाती आलेले नाहीत.
------------
विविध रक्तचंदनाच्या साठ्याप्रकरणी आठ वर्षांत ६६ केसेस दाखल झाल्या असल्याची माहिती रायगड डीएफओ एन. बी. गुदमे यांनी दिली. परदेशात रक्तचंदन तस्करीच्या टोळ्या वाढल्याचा फायदा मात्र कस्टम, डीआयआर, वनविभाग आणि पोलिसांना होवू लागला आहे.
  टोळ्यांमधील खबरेच आता दुश्मन तस्कर टोळ्यांच्या तस्करीची माहिती संबंधित सुरक्षा विभागाला देवू लागल्याने मागील आठ वर्षांत रक्तचंदन तस्करीच्या अनेक घटना उघडकीस आल्याची क बुलीही संबंधित सुरक्षा विभागाच्या अधिकाऱ्यांनी दिली.
तस्करीची अशी प्रकरणे यापुढे उघडकीस येवू नयेत यासाठी आंतरराष्ट्रीय संघटित माफिया टोळ्यांनी एखाद दुसरा सुरक्षा विभागाच्या अधिकाऱ्यांवरच भिस्त न ठेवता कस्टम, डीआरआय, वनविभाग, पोलीस आदी सर्वच विभागातील सरसकट अधिकाऱ्यांना खिशात टाकण्याची धूर्त खेळी करीत असतात.