Animal Disease : कधीकधी असे घडते की गायी (Gayi Mhashi) आणि म्हशी कागद, कापड, चिखल आणि स्वतःचे शेण खाऊ लागतात. जेव्हा-जेव्हा गायी-गुरे असे करतात, तेव्हा समजून घ्या की ती गाय किंवा बैल एखाद्या गंभीर आजाराला बळी पडला आहे. याला अ‍ॅलोट्रोफा किंवा पिका म्हणतात.
जनावरांना त्यांच्या दैनंदिन आहारात आवश्यक असलेली खनिजे न दिल्याने हा आजार होतो. हा आजार फक्त गायी आणि म्हशींमध्येच नाही तर मेंढ्या, शेळ्या, घोडे आणि कुत्र्यांमध्येही होतो. तज्ञांच्या मते, मार्च ते जून या कालावधीत या आजाराचा संसर्ग होण्याची शक्यता जास्त असते.
लक्षणे काय आहेत?
तज्ज्ञांच्या मते, जेव्हा गायी गुरांमध्ये फॉस्फरस, कोबाल्ट, मीठ आणि इतर खनिजांची कमतरता जाणवते, तेव्हा या आजाराची लक्षणे दिसू लागतात. याशिवाय निवाऱ्याची जागा कमी पडणे, पोटात जंत होणे किंवा पित्ताशयाशी संबंधित आजार होतात.
- खाणे-पिणे कमी होते.
- रोजचा आहार घेण्याऐवजी इतर निरुपयोगी गोष्टी खाऊ लागतात. .
- गायीचे दूध देण्याचे प्रमाण कमी होऊन शरीर दुबळे होऊ लागते.
- जनावरांची कातडी त्याच्या शरीराला चिकटते.
- बऱ्याचदा जनावरांना छातीत जळजळ होऊ लागते.
पिका रोगाचे प्रकार
- कोप्रोफॅगिया : यामध्ये गायी-गुरे स्वतःच्या किंवा इतर गुरांची शेण खाऊ लागतात.
- ऑस्टियोफेजिया : यामध्ये मृत प्राण्यांची हाडे चाटू आणि चावू लागतात.
- साल्ट हंगर : यामध्ये गायी गुरे स्वतःच्या किंवा इतर प्राण्यांच्या कातडीला चाटू लागतात.
पिकाचा उपचार कसा करावा?
- जनावरांना पौष्टिक आणि संतुलित आहार असायला हवा.
- जनावरांना वेळोवेळी जंतनाशक औषध दिले जाते.
- जनावरांना आहाराद्वारे दररोज ४०-५० ग्रॅम खनिज मिश्रण द्या.
- आठवडाभर फॉस्फरस आणि विटामिनची अ, ड, ई चे इंजेक्शन द्या.
- जनावरांना गवत, पेंढा आणि सायलेजसारखे उच्च फायबर असलेले चारा द्या.
- फॉस्फरसची कमतरता भरून काढण्यासाठी पिण्याचे पाण्यात ते मिसळा.