Goat Farming Tips : शेळीपालन (Shelipalan) हे मांसासाठी जास्त आणि दुधासाठी कमी केले जाते. आजही बाजारात दुधापेक्षा मांसाला जास्त मागणी आहे. मांसासाठी विकल्या जाणाऱ्या शेळ्यांमधूनही शेळीपालनात (Goat farming) नफा मिळतो. म्हणून, शेळीने जन्म दिलेली पिल्ले जगणे खूप महत्वाचे आहे. कारण करडांचे संगोपन काळजीपूर्वक करावे लागते.
परंतु शेळी प्रसूत होत असताना अनेक होणाऱ्या चुकांमुळे करडाचा मृत्यू (Goat Delivery) होण्याची शक्यता असते. बहुतेक करडे न्यूमोनियामुळे मरतात. चिंताजनक बाब म्हणजे उन्हाळ्यातही शेळ्यांना न्यूमोनिया होतो. अगदी छोट्या छोट्या गोष्टींकडे लक्ष देऊन, नवजात करडांच्या मृत्युदराला आळा घालता येतो. शेळीच्या प्रसूतींनंतर काळजी कशी घ्यावी, हे समजून घेऊया....
शेळीने करडाला जन्म देताच....
- करडे जन्माला येताच त्याला आईचे दूध पाजावे.
- करडाला त्याच्या वजनानुसार दूध पाजा.
- जर वजन एक किलो असेल तर १००-१२५ ग्रॅम दूध पाजावे.
- करडाला दिवसातून तीन ते चार वेळा दूध पाजावे.
- दूध काढण्यापूर्वी शेळीचा जन्म झाल्यानंतरचा नाळ गळून पडण्याची वाट पाहू नका.
- जर बाळ १८ ते २० दिवसांचे असेल तर हिरव्यागार गवताचा चारा द्या.
- बाळ एक महिन्याचे झाल्यावर त्याला दळलेले धान्य खायला द्या.
करडांची काळजी घेताना...
शेळ्यांचे संगोपन करत असाल तर शेळी ऑक्टोबर-नोव्हेंबर किंवा मार्च-एप्रिलमध्ये तिच्या निवाऱ्यातकरडांना जन्म देत असते. या काळात वातावरण जास्त गरमही नाही आणि जास्त थंडही नाही, अशा स्थितीचे असते. असे असूनही, शेळीच्या करडांची योग्य काळजी घेणे आवश्यक आहे.
- जमिनीवर पसरण्यासाठी गवताच्या पेंढ्या वापरा.
- करडू तीन महिन्यांचे झाल्यावर लसीकरण करायला सुरुवात करा.
- डॉक्टरांच्या सल्ल्यानुसार पोटातील जंतांसाठी औषध द्या.
- जन्माच्या दीड महिना आधी शेळीचा आहार वाढवा.
- शेळीला भरपूर हिरवा, कोरडा चारा आणि धान्य खाण्यासाठी द्या.