Modern Goshala : मध्यप्रदेशातील MP Modern Goshala) लालतीपारा, ग्वाल्हेर येथे असलेली आदर्श गोशाळा ही CBG प्लांट असलेली सर्वात मोठी गोशाळा आहे. ग्वाल्हेर महानगरपालिका संचालित या गोठ्यात 10 हजारहून अधिक गुरांचे संगोपन केले जाते. आदर्श गोशाळा ही अत्याधुनिक कॉम्प्रेस्ड बायोगॅस (CBG) प्लांट असलेली भारतातील पहिली आधुनिक, स्वयंपूर्ण गोशाळा (Goshala) आहे. या गोशाळेबद्दल सविस्तर पाहुयात...
मध्य प्रदेशातील हा पहिला CBG प्लांट (Goshala Biogas Plant) आहे. ज्यामध्ये घरातून गोळा केलेल्या गुरांच्या शेणापासून आणि मंडईतील भाज्या आणि फळांच्या टाकाऊ पदार्थांपासून बायोगॅस तयार केला जाईल. 5 एकरांवर पसरलेला हा महत्त्वाकांक्षी प्रकल्प इंडियन ऑईल कॉर्पोरेशनच्या सहकार्याने 31 कोटी रुपये खर्चून विकसित करण्यात आल्याचे जिल्हा प्रशासनाकडून सांगण्यात आले.
गोठ्यात स्थापित केलेला हा CBG प्लांट शेणाचे बायो-सीएनजी (संकुचित नैसर्गिक वायू) आणि सेंद्रिय खतामध्ये रूपांतर करतो, ज्यामुळे कार्बन उत्सर्जन कमी करताना शाश्वत पद्धतींना चालना मिळते. हा प्लांट 100 टन शेणापासून दररोज दोन टन कॉम्प्रेस्ड बायोगॅस तयार करेल. याव्यतिरिक्त, ते दररोज 10-15 टन कोरडे सेंद्रिय खत तयार करते, जे सेंद्रिय शेतीसाठी एक मौल्यवान उप-उत्पादन आहे. तांत्रिकदृष्ट्या प्रगत वनस्पती दीर्घकालीन टिकावासाठी देखील तयार केली गेली आहे. या प्रकल्पात, मुख्य प्लांटजवळ असलेल्या विंड्रो कंपोस्टिंगमुळे पुढील सेंद्रिय कचरा प्रक्रियेस मदत होईल.
हवामान बदलाचा धोका कमी
लालतीपारा गोशाळेतील हा CBG प्लांट समाज आणि सरकार यांच्यातील यशस्वी सहकार्याचे मॉडेल आहे आणि शाश्वत विकासासाठी जागतिक दर्जाचा बेंचमार्क आहे. वनस्पती दररोज 2-3 टन बायो-सीएनजी तयार करते, जीवाश्म इंधनांना स्वच्छ, पर्यावरणास अनुकूल पर्याय प्रदान करते आणि कार्बन उत्सर्जन कमी करण्यास मदत करते. ऊर्जेसाठी शेणखत वापरल्याने कार्बन उत्सर्जन आणि हवामान बदलाचा धोका कमी होण्यास मदत होते. या उपक्रमामुळे स्थानिक लोकांना रोजगाराच्या संधी उपलब्ध होतात आणि अर्थव्यवस्थेला चालना मिळते. हे हरित ऊर्जा आणि शाश्वत पद्धतींमधील कौशल्यांना प्रोत्साहन देते.
परवडणाऱ्या किमतीत सेंद्रिय खते
या प्रकल्पाचा थेट फायदा स्थानिक शेतकऱ्यांना होणार आहे. परवडणाऱ्या किमतीत सेंद्रिय खते सहज उपलब्ध होत असल्याने आजूबाजूच्या जिल्ह्यातील शेतकऱ्यांनाही सेंद्रिय शेतीचा अवलंब करण्यास प्रोत्साहन दिले जात आहे. लालतीपारा गौशाला सीबीजी प्लांट हा केवळ औद्योगिक सुविधा नाही. हे टिकाऊपणासाठी सर्वांगीण दृष्टिकोनाचे प्रतिनिधित्व करते जे आर्थिक आणि सामाजिक फायद्यांसह पर्यावरणीय जबाबदारीचे संतुलन करते. भारतातील हे पहिले स्वावलंबी गो-आश्रयस्थान इतर क्षेत्रांसाठीही एक अनुकरणीय मॉडेल आहे.
Livestock Care in Winter : थंडीत जनावरांच्या आरोग्याची कशी घ्याल काळजी वाचा सविस्तर