कांद्याबाबत काळजी नको; नाफेडच्या कांदाविक्रीबाबत निर्णय १५ सप्टेंबरनंतर

नाफेडचा कांदा बाजारात येणार अशा चर्चांनी शेतकऱ्यांमध्ये दर पडण्याची धास्ती असली, तरी नाफेडने दिलेल्या पत्रकानुसार सदर कांदां बाजारात आणण्याबाबत १५ सप्टेंबरनंतर निर्णय घेण्यात येणार आहे.

मार्च महिन्यापासून अतिशय कमी भावामध्ये विकल्या जात असलेल्या कांद्याला मागील दहा दिवसांपासून थोडा चांगला भाव मिळू लागला आहे. जवळपास साठ टक्के कांदा खराब झाल्यामुळे आवक घटली आहे. त्यामुळे कांद्याचा तुटवडा जाणवू लागल्याने कांद्याच्या भावात काहीशी सुधारणा होत आहे. 

दुसरीकडे सरकार आता नाफेडने साठवलेला कांदा बाजारात आणणार असल्याची जोरदार चर्चा सोशल मीडियावर सुरू झाल्याने शेतकरी धास्तावले आहेत. दरम्यान, नाफेडने एक पत्रक काढून १५ सप्टेंबरनंतर कांदा बाजारात विकण्याबाबत निर्णय होणार असल्याचे जाहीर केले आहे. दरम्यान, कांदा उत्पादक शेतकरी संघटनेने राज्यव्यापी आंदोलनाचा इशारा दिला आहे.

उन्हाळ कांद्याला जेमतेम दरडिसेंबर, जानेवारीमध्ये लागवड केलेला उन्हाळ कांदा विक्रीसाठी मार्चच्या सुमारास बाजारात येतो. तेव्हापासून कांदा जेमतेम भावात विक्री झाला आहे. कांद्याला मागचे चार महिने केवळ सातशे ते आठशे रुपये इतका दर मिळाला. त्यात फेब्रुवारी महिन्यात झालेल्या अवकाळी पावसाने कांदा जास्त दिवस टिकणार नाही, अशी परिस्थिती निर्माण झाली होती.

त्यामुळे गोदामातील जवळपास चाळीस टक्के कांदा खराब झाला. काही शेतकऱ्यांचा संपूर्ण कांदा खराब झाला आहे. त्यामुळे कांद्याच्या आवकेत घट झाली. आता सरकार कांदाचे भाव रोखण्यासाठी नाफेडने साठवलेला कांदा बाजारात आणणार असल्याची चर्चा सुरू झाली आहे.

नाफेडचा कांदा दरवर्षी ऑक्टोबर-नोव्हेंबरमध्येदरवर्षी नाफेडचा कांदा ऑक्टोबर, नोव्हेंबर महिन्यात बाजारात येतो. यंदा आवक घटत असल्याने दरात काही प्रमाणात वाढ होण्याची शक्यता दिसू लागली. कांदा दोन ते अडीच हजार लागल्याने सरकार असा निर्णय घेत असल्याचे संदेश व्हायरल होत असल्याने  शेतकऱ्यांमध्ये भाव घसरणीला लागण्याची चिंता आहे. 

टोमॅटोचीही आयात आणि भाव कोसळलेगेले काही दिवस टोमॅटोला चांगला भाव मिळत असताना सरकारने नेपाळमधून टोमॅटो आयात करून देशांतर्गत बाजारात भाव कमी केले. त्यामुळे शेतकऱ्यांमध्ये रोष असताना महिन्यात बाजारात येतो. यंदा कांद्याचा आता नाफेडचा कांदा बाजारात आल्यास आपल्या कांद्याला भाव कमी मिळण्याची शेतकऱ्यांमध्ये भीती आहे.

सध्या असे आहेत कांदा दरदरम्यान काल १३ ऑगस्ट २३ रोजी पिंपळगाव बसवंत बाजारपेठेत कांद्याला किमान ४०० ते कमाल दर २९०० रुपये होते, सरासरी २३५० रुपये प्रति क्विंटल मिळाले. विंचूर बाजार समितीत किमान १००० ते कमाल २५१३ व सरासरी २१५० इतके प्रति क्विंटल दर, लासलगाव बाजारसमितीत किमान ८००, कमाल २३९०, तर सरासरी २१५० दर मिळाले. महाराष्ट्र राज्य पणन महामंडळाकडून प्राप्त झालेले बाजारसमित्यांमधील दर पुढीलप्रमाणे.

बाजार समिती	आवक (क्विंटलमध्ये)	किमान दर	कमाल दर	सरासरी
14/08/2023
पुणे -पिंपरी	21	700	2300	1500
पुणे-मोशी	417	500	2000	1250
13/08/2023
राहूरी	33416	200	2800	1500
खेड-चाकण	200	1000	2500	1800
मंचर	9564	1500	3250	2375
सातारा	230	1000	2400	1700
राहता	12018	700	3300	2000
जुन्नर - नारायणगाव	12	500	3000	2000
जुन्नर -आळेफाटा	11300	1500	3210	2200
अकलुज	330	1000	3500	2500
पुणे	9609	1000	2700	1850
पुणे- खडकी	37	1100	1600	1350
पुणे -पिंपरी	30	700	2500	1600
पुणे-मांजरी	123	1600	2200	1800
पुणे-मोशी	455	1000	2000	1500
कर्जत (नगर)	65	300	2200	1300
पैठण	2357	700	3200	1900
कोपरगाव	8460	350	2350	2080
पारनेर	23976	300	3100	1850
भुसावळ	11	900	1200	1000
वैजापूर- शिऊर	2569	300	3000	2100
रामटेक	20	1400	1600	1500

...तर संपूर्ण राज्यात रास्ता रोको आंदोलन : दिघोळेदहा-बारा दिवसांपासून कांद्याच्या दरात सुधारणा होण्यास सुरुवात झाली. या पार्श्वभूमीवर केंद्र सरकारने नाफेडचा बफर स्टॉकमधील कांदा बाजारात आणून कांद्याचे भाव पाडण्याचे प्रयत्न सुरू केले आहेत. सरकारने देशातील ग्राहकांना हा कांदा रेशनिंगद्वारे वाटावा. केंद्र सरकारने हा कांदा बाजारात आणल्यास महाराष्ट्र राज्य कांदा उत्पादक शेतकरी संघटनेच्या नेतृत्वाखाली संपूर्ण राज्यात रास्ता रोको आंदोलन केले जाईल, असा इशारा महाराष्ट्र राज्य कांदा उत्पादक शेतकरी संघटनेचे संस्थापक अध्यक्ष भारत दिघोळे यांनी दिला आहे.

गेल्या आठवडाभरापासून कांद्याच्या दरात काही प्रमाणात वाढ झाली असली तरी सर्वसाधारण भाव कमीच आहे. बाजारात चांगल्या कांद्याची आवक कमी होत आहे. त्यामुळे ८०० ते २३०० रुपयांचा भाव दिसत असला तरी सरासरी भाव तसा कमीच आहे. त्यामुळे काही काळ बाजारभाव वर-खाली राहण्याची शक्यता आहे.- बाळासाहेब क्षीरसागर, सभापती, लासलगाव बाजार समिती

सहा महिने कमी भावात विकत असलेल्या कांद्याला काही दिवसांपासून भाव मिळू लागल्याने सरकार जर नाफेडचा कांदा बाजारात आणणार असेल तर ते चुकीचे आहे. शेतकऱ्यांचा विचार करून सरकारने नाफेडचा कांदा बाजारात आणू नये.- गोकुळ गिते, संचालक, पिंपळगाव बाजार समिती