हवामान बदलाचा राज्याच्या शेतीवर विपरीत परिणाम दिसून येत असून, भविष्यात देखील सदर परिणामांची व्याप्ती वाढणार असल्याचे राज्याच्या हवामान बदलाविषयक कृती आराखडयामध्ये नमूद केले आहे. मराठवाडा व विदर्भातील शेतक-यांना गेल्या काही वर्षांपासून मोठ्या दुष्काळास सामोरे जावे लागत असून भू-गर्भातील पाणीसाठ्यावर व जमिनीच्या आरोग्यावर विपरित परिणाम होत आहे. परिणामी शेतीमधील पिकांची उत्पादकता घटत आहे.
फलोत्पादन क्षेत्रात संरक्षित शेती पध्दतीचा अवलंब केल्याने फुलपिके व भाजीपाला पिकाचे अधिक उत्पादन, उत्पादकता व उच्च दर्जाचे उत्पादन मिळून शेतकऱ्यांच्या उत्पन्नात वाढ होते. फुलपिके, भाजीपाला व रोपवाटीकांसाठी शेतकरी हरितगृह, प्लास्टिक टनेल, शेडनेटगृह इत्यादींचा वापर करतात. हरितगृह व शेडनेटगृहाच्या वापरामुळे फुले व भाजीपाला पिकांचे योग्य गुणवत्तेच्या मालाचे उत्पादन होत असून त्यापासून शेतकऱ्यांना कमी क्षेत्रामध्ये अधिक चांगले उत्पादन मिळत असल्यामुळे हरितगृह व शेडनेटगृह शेतकऱ्यांना हवामान बदलामुळे उद्भवलेल्या परिस्थितीशी जुळवून घेण्यास मदत करतात.
संरक्षित शेतीत फुलपिके, भाजीपाला व रोपवाटीकांसाठी शेतकरी हरितगृह, प्लास्टिक टनेल, शेडनेटगृह इत्यादींचा वापर करतात. हरितगृह व शेडनेटगृहाच्या तसेच मल्चिंग व क्रॉप कव्हर, द्राक्ष व डाळिंब पिकासाठी प्लास्टिक कव्हर तंत्रज्ञान इ. साठी शासन अनुदान देत आहे.
हरितगृह
अ) नैसर्गिक वायुविजन हरितगृह (Open Vent Polyhouse)
| १) खर्चाचा मापदंड | रु. ८४४ ते ९३५ प्रति चौ.मी. (डोंगराळ क्षेत्रासाठी १५ टक्के अधिकतम खर्च मापदंड) |
| २) क्षेत्र मर्यादा | ५०० ते ४००० चौ.मी |
| ३) योजना | १) एकात्मिक फलोत्पादन विकास अभियान २) राष्ट्रीय कृषी विकास योजना |
| ४) अनुदान मर्यादा | ५० टक्के |
ब) वातावरण नियंत्रित हरितगृह (Climate Control Polyhouse)
| १) खर्चाचा मापदंड | रु. १४०० ते १४६५ प्रति चौ.मी (डोंगराळ क्षेत्रासाठी १५ टक्के अधिकतम खर्च मापदंड) |
| २) क्षेत्र मर्यादा | १००० ते ४००० चौ.मी |
| ३) योजना | १) एकात्मिक फलोत्पादन विकास अभियान २) राष्ट्रीय कृषी विकास योजना |
| ४) अनुदान मर्यादा | ५० टक्के |
अधिक वाचा: पॅक हाऊस, कोल्ड स्टोरेज, रेफ्रिजरेटर व्हॅन, रायपनिंग चेंबर व कोल्ड चेन अनुदानासाठी कुठे कराल अर्ज?
शेडनेटगृह
अ) शेडनेटगृह (सपाट छत - Flat type)
| १) खर्चाचा मापदंड | रु. ४५६ ते ७१० प्रति चौ.मी (डोंगराळ क्षेत्रासाठी १५ टक्के अधिकतम खर्च मापदंड) |
| २) क्षेत्र मर्यादा | १००० ते ४००० चौ.मी |
| ३) योजना | १) एकात्मिक फलोत्पादन विकास अभियान २) राष्ट्रीय कृषी विकास योजना |
| ४) अनुदान मर्यादा | ५० टक्के |
ब) शेडनेटगृह (गोलाकार छत - Round type)
| १) खर्चाचा मापदंड | रु. ६३९ ते ७१० प्रति चौ.मी (डोंगराळ क्षेत्रासाठी १५ टक्के अधिकतम खर्च मापदंड) |
| २) क्षेत्र मर्यादा | १००० ते ४००० चौ.मी |
| ३) योजना | १) एकात्मिक फलोत्पादन विकास अभियान २) राष्ट्रीय कृषी विकास योजना |
| ४) अनुदान मर्यादा | ५० टक्के |
मल्चिंग व कव्हर
अ) प्लास्टिक मल्चिंग
| १) खर्चाचा मापदंड | रु. ३२,००० प्रति हेक्टर (डोंगराळ क्षेत्रासाठी १५ टक्के अधिकतम खर्च मापदंड) |
| २) क्षेत्र मर्यादा | २ हेक्टर |
| ३) योजना | एकात्मिक फलोत्पादन विकास अभियान |
| ४) अनुदान मर्यादा | ५० टक्के |
ब) द्राक्ष पिकासाठी प्लास्टिक कव्हर तंत्रज्ञान
| १) खर्चाचा मापदंड | रु. ४,८१,३४४/- प्रती एकर |
| २) क्षेत्र मर्यादा | २० गुंठे ते १ एकर दरम्यान प्रति लाभार्थी लाभ देय राहील |
| ३) योजना | १) एकात्मिक फलोत्पादन विकास अभियान २) राष्ट्रीय कृषी विकास योजना |
| ४) योजनेची व्याप्ती | नाशिक, सांगली, सोलापूर, पुणे, उस्मानाबाद, जालना, अहमदनगर व सातारा |
| ५) अनुदान मर्यादा | ५० टक्के |
क) डाळिंब पिकासाठी अॅन्टी हेलनेट कव्हर तंत्रज्ञान
| १) खर्चाचा मापदंड | रु. ४,२४,६४०/- प्रती एकर |
| २) क्षेत्र मर्यादा | २० गुंठे ते १ एकर दरम्यान प्रति लाभार्थी लाभ देय राहील |
| ३) योजना | राष्ट्रीय कृषी विकास योजना |
| ४) योजनेची व्याप्ती | अहमदनगर, पुणे, सोलापूर, नाशिक, धुळे, जळगाव, सातारा, सांगली, औरंगाबाद, बीड, जालना, उस्मानाबाद, बुलडाणा |
| ५) अनुदान मर्यादा | ५० टक्के |
अर्ज कुठे कराल?
या योजनेचा लाभ घेण्यासाठी https://mahadbt.maharashtra.gov.in या संकेतस्थळावर फलोत्पादन या घटकाखाली अर्ज करावेत.
संपर्क:
योजनेच्या अधिक माहितीसाठी : कृषी विभाग टोल फ्री दूरध्वनी : १८०० २३३४ ००० किंवा आपल्या नजीकच्या कृषी विभागाच्या कार्यालयाशी संपर्क साधा.