RBI New Governor Sanjay Malhotra: महसूल सचिव संजय मल्होत्रा (Sanjay Malhotra) यांची आरबीआयचे नवे गव्हर्नर म्हणून नियुक्ती करण्यात आली आहे. मल्होत्रा आता आरबीआयचे विद्यमान गव्हर्नर शक्तीकांत दास यांची जागा घेतील. शक्तिकांता दास यांचा कार्यकाळ १० डिसेंबर रोजी संपत आहे. राजस्थान केडरचे १९९० बॅचचे आयएएस अधिकारी मल्होत्रा यांची ३ वर्षांसाठी नियुक्ती करण्यात आली आहे. १९३५ मध्ये स्थापन झालेल्या भारतीय रिझर्व्ह बँकेचा कार्यभार आतापर्यंत एकूण २५ लोकांनी सांभाळला आहे. दरम्यान, गव्हर्नरला किती पगार मिळतो? सुविधा कोणत्या असतात? असे प्रश्न तुमच्याही मनात आले असतील.
आरबीआय गव्हर्नरच्या पगाराबद्दल बोलायचे तर नवे गव्हर्नर संजय मल्होत्रा यांना अडीच लाख रुपये पगार मिळणार आहे. विशेष म्हणजे हा पगार राज्यपालांना मिळणाऱ्या एकूण पॅकेजचाच एक भाग आहे. पगाराव्यतिरिक्त, RBI गव्हर्नरला भारत सरकारकडून मोफत निवास, वाहन, वैद्यकीय सुविधा आणि पेन्शनसह इतर अनेक सुविधा मिळतात. गेल्या आर्थिक वर्षात शक्तीकांत दास यांचे मासिक वेतन अडीच लाख रुपये होते. शक्तीकांत दास यांच्या आधी आरबीआय गव्हर्नर राहिलेल्या उर्जित पटेल यांचा मासिक पगारही सारखाच होता. हा पगार सरकारी सचिवाच्या पगाराएवढा आहे.
मलबार हिलमध्ये भव्य घर
RBI गव्हर्नर यांना आर्थिक राजधानी मुंबई येथे खूप मोठं घर आहे. माजी गव्हर्नर रघुराम राजन यांनी या घराची किंतम ४५० कोटी रुपये असल्याचे सांगितले आहे. मुंबई शहरातील सर्वात उच्चभ्रू समजल्या जाणाऱ्या मलबार हिलमध्ये हे घर वसलेले आहे.
संजय मल्होत्रा यांचे शिक्षण
संजय मल्होत्रा यांनी आयआयटी कानपूरमधून कॉम्प्युटर सायन्समध्ये अभियांत्रिकी पदवी प्राप्त केली. यानंतर त्यांनी अमेरिकेतील प्रिन्स्टन विद्यापीठातून पब्लिक पॉलिसीमध्ये पोस्ट ग्रॅज्युएशन केले आहे. गेल्या ३० वर्षात मल्होत्रा यांनी पॉवर, फायनान्स, टॅक्सेशन, आयटी आणि खाण या विभागांमध्ये काम केले आहे. संजय मल्होत्रा हे जीएसटी कौन्सिलचे पदसिद्ध सचिव आहेत. नुकत्याच झालेल्या कर संकलनात त्यांनी महत्त्वाची भूमिका बजावली आहे.
RBI गव्हर्नरची नियुक्ती कोण करते?
आरबीआय गव्हर्नरची नियुक्ती रिझर्व्ह बँक कायद्यानुसार केंद्र सरकार करते. RBI गव्हर्नरची नियुक्ती कॅबिनेटच्या नियुक्ती समितीद्वारे (ACC) केली जाते. त्याचे अध्यक्ष भारताचे पंतप्रधान आहेत.
RBI गव्हर्नर होण्यासाठी काय पात्रता लागते?
- भारताचे नागरिक असणे आवश्यक आहे.
- वय ४० ते ६० वर्षांच्या दरम्यान असावे.
- बँकिंग आणि वित्तीय क्षेत्रातील कामाचा किमान २० वर्षांचा अनुभव असावा.
- प्रतिष्ठित बँकिंग, आर्थिक किंवा शैक्षणिक संस्थेत वरिष्ठ पदावर काम केलेले असावे.
- कोणत्याही राजकीय पक्षाशी संलग्न नसावा.
राज्यपाल होण्यासाठी अनुभव
- जागतिक बँक किंवा IMF मध्ये काम करण्याचा अनुभव.
- अर्थ मंत्रालयात काम केलेले असावे.
- बँकिंग आणि वित्तीय उद्योगात कामाचा समाधानकारक अनुभव.
- बँकेचे अध्यक्ष किंवा महाव्यवस्थापक म्हणून काम केलेले असावे.
- प्रतिष्ठित आर्थिक किंवा बँकिंग संस्थेत कामाचा अनुभव असणे आवश्यक आहे.