दिल्ली, 07 फेब्रुवारी : गुंतवणुकीबद्दल एक जुनी फ्रेंच म्हण आहे - "तोफांच्या गर्जनेत खरेदी करा आणि तुतारीच्या नादात विका". याचा अर्थ असा की, जेव्हा युद्ध किंवा संकटमय परिस्थितीत लोक घाबरतात आणि नकारात्मक प्रतिक्रिया देतात, तेव्हा गुंतवणुकीच्या चांगल्या संधी निर्माण होतात. दुसरीकडे, जेव्हा युद्धे संपतात आणि शांतता नांदते (युद्धाच्या समाप्तीची घोषणा तुतारीच्या नादाने केली जाते), तेव्हा लोक आनंदाने खरेदी करण्यात गडबड करतात; नफा मिळविण्यासाठी ती चांगली संधी असते. गर्दीच्या विरोधात जाण्याच्या या कृतीला "कन्ट्रेरियन गुंतवणूक" म्हणतात.
कन्ट्रेरियन गुंतवणूकदार' प्रवाहाच्या विरुद्ध दिशेने जातात, सर्वसामान्य मतांपेक्षा भिन्न निर्णय घेतात आणि तेव्हा व्यापाराची वेळ ठरवतात जेव्हा लोकांमध्ये घाबराट किंवा आनंदाची गडबड असते. बहुतेक लोक कन्ट्रेरियन गुंतवणुकीची व्याख्या फक्त इतकीच करतात की जेव्हा अनेकजण विक्री करत आहेत, तेव्हा खरेदी करणे आणि जेव्हा लोक खरेदी करत आहेत, तेव्हा विक्री करणे. हे कृतीचे प्रतिबिंब आहे, पण निश्चितच कन्ट्रेरियन गुंतवणुकीच्या विचारांचे नाही.
गर्दी नेहमीच चुकीची नसते. आणि कन्ट्रेरियन गुंतवणूकदार तो नाही जो नेहमी बाजारच्या मतांशी ठाम विरोध दर्शवतो. शेअर बाजारात, आपण अनेकदा ऐकतो की 'प्रवृत्तीच्या वेळी जनता बरोबर असते पण टर्निंग पॉईंटवर चुकीची असते’. गर्दी टर्निंग पॉईंटवर चुकीची असते, आणि नेमके याच ठिकाणी कन्ट्रेरियन गुंतवणूकदार स्वतःला स्थापित करण्याचा आणि प्रवृत्तीतील संभाव्य बदलाचा फायदा घेण्याचा प्रयत्न करतो. कन्ट्रेरियन गुंतवणूकदारालाही अखेरीस गर्दी त्याच्यात सामील व्हावी अशी इच्छा असते, जेणेकरून त्याला गुंतवणुकीतून नफा मिळू शकेल. कन्ट्रेरियन गुंतवणूकदार बाजारातील अशा क्षेत्रांना समजून घेतो आणि ओळखतो जिथे गर्दीने जास्त प्रतिक्रिया दिली आहे, प्रवाहाबरोबर जाण्याच्या प्रलोभनाला प्रतिकार करतो आणि जेव्हा बाजार आपली चूक लक्षात घेतो तेव्हा अंतिम नफा मिळवण्यासाठी प्रवृत्तीच्या विरुद्ध स्थिती तयार करतो.
कन्ट्रेरियन गुंतवणुकीची उत्पत्तीकार्यक्षम बाजार गृहितकाचे समर्थक मानतात की गुंतवणूक निर्णय घेताना लोक तर्कसंगतपणे वागतात.• ते कोणतीही नवीन माहिती किंमतीत उत्कृष्टरीत्या समाविष्ट करतात (बायस थिअरमचा वापर करून);• ते सर्वोत्तम वाटप निर्णय घेतात (गणना केलेल्या अपेक्षित मूल्यावर किंवा कार्यक्षम सीमांवर आधारित). ते गर्दीच्या ज्ञानावर विश्वास ठेवतात:• व्यक्ती त्यांच्या निर्णयामध्ये काही पक्षपाती असू शकतात, परंतु गर्दी अशी नसते. जेव्हा विविध व्यक्ती बाजारात परस्पर संवाद साधतात, तेव्हा त्यांच्या चुका एकमेकांना रद्द करतात आणि म्हणून किंमती त्यांच्या मूलभूत मूल्यांच्या जवळ असतात.• जर निव्वळ पूर्वग्रह असेल जो नकारात्मक नाही, तर मध्यस्थ येतात आणि अशा प्रकारे व्यापार करतात की ते कोणताही धोका नसलेला नफा कमावतात आणि अशा प्रकारे व्यापार करतात की त्यांना जोखमीचा नफा मिळतो आणि किंमती पुन्हा मूलभूत मूल्यांकडे परत जातात.वास्तवात, लोक जटिलता आणि अनिश्चितता हाताळण्यात खूप चांगले नाहीत. वैयक्तिक गुंतवणूकदार त्यांच्या आर्थिक निर्णय प्रक्रियेत पूर्णपणे तर्कशुद्ध नसतात आणि पक्षपाती प्रभावांमुळे प्रभावित होतात. जसे सांगितले गेले आहे, बहुतेक वेळा, गर्दी योग्य असू शकते. तथापि, गर्दी कथा या प्रभावाखाली असते, ती अलीकडील ट्रेंड भविष्यामध्ये विस्तारित करते (रेसेंसी पक्षपात) आणि अनेकदा मध्यमाकडे पुनर्प्रवृत्ती आणि बेस रेट्स (सायकल) यांकडे दुर्लक्ष करते. हे गर्दीत अनुकरणाची स्थिती निर्माण करू शकते आणि परिणामतः गटगृहाची स्थिती निर्माण होते. गटगृह बाजारातील विविधता तोडते आणि एक बाजार पक्षपाती निर्माण करते. एक फीडबॅक लूप निर्माण होतो, जो बाजार किंमतींना पक्षपाताच्या दिशेने आणखी पुढे ढकलतो आणि ट्रेंडला बळकट करतो (रिफ्लेक्सिव्हिटी).व्यवहारात्मक अर्थशास्त्रज्ञांनी दर्शवले आहे की अशा परिस्थितीत, मध्यस्थ खरोखरच किमतींवर प्रभाव टाकू शकत नाहीत. गर्दी बाजाराच्या एका टोकाला (आशावाद किंवा निराशावादात जास्त प्रतिक्रिया देत) जमा होते. ही कन्ट्रेरियन गुंतवणूकदारासाठी संधी आहे. निराशावाद्यांकडून खरेदी करण्याची किंवा आशावाद्यांना विक्री करण्याची संधी.मार्गातील आव्हानेजीवन चक्रांमध्ये उलगडते, पण लोक ते सरळ रेषेत प्रक्षेपित करतात. बाजाराच्या चक्रातही, तेजीनंतर मंदी येते, अतिरेक उलटण्याची बीजे पेरतात. कन्ट्रेरियन गुंतवणूकदार हे वर्तणुकीचे चक्र समजून घेतो आणि त्यातून मोठा नफा मिळवतो. दुर्दैवाने, हा मार्ग अडचणींशिवाय नाही.➢मूलभूत घटक आणि मानसशास्त्रबाजारच्या किमती कोणत्याही दिशेने अवास्तव आहेत की नाही हे समजून घेण्यासाठी, कन्ट्रेरियन गुंतवणूकदाराला वाजवी मूल्य काय आहे याची चांगली कल्पना असणे आवश्यक आहे. सुरक्षा किंवा मालमत्ता चुकीच्या पद्धतीने जास्त किंवा कमी मूल्यांकित आहे असा दावा करण्यापूर्वी आंतरिक मूल्याची चांगली माहिती असणे महत्त्वाचे आहे. मूलभूत ज्ञानासोबतच, गुंतवणूकदाराला बाजाराच्या वर्तणुकीच्या चक्राचीही माहिती असणे आवश्यक आहे. अनेक गुंतवणूकदार ट्रेंड फॉलोअर असतात; ते बुडबुड्यात सहभागी होण्यासाठी धावपळ करू शकतात. मूलभूत आणि बाजाराच्या वर्तणुकीच्या चक्रांचा अभ्यास करून, गुंतवणूकदार स्वतःला योग्य स्थितीत ठेवू शकतो.➢ वेळ महत्त्वाची आहे आणि ती साधणे कठीण आहेबाजारपेठ एखाद्याच्या आर्थिक क्षमतेपेक्षा जास्त काळ तर्कहीन राहू शकतात'. एक कन्ट्रेरियन गुंतवणूकदार गर्दीशी असहमत असतो, पण त्याला हे माहीत असले पाहिजे की त्या असहमतीवर कधी कृती करायची. स्थिती स्थापित केल्यानंतर, गुंतवणूकदाराला बऱ्याच दिवसांपर्यंत थांबावे लागू शकते. जर बाजार एखाद्या आकर्षक कथेने प्रेरित असेल, तर तो एकाच दिशेने पुढे जात राहू शकतो. सामान्य जनतेला मार्ग बदलण्यात बराच वेळ लागू शकतो. लक्षात ठेवा, कन्ट्रेरियन गुंतवणूक हा वेळेच्या दृष्टिकोनातून लवकर असण्याबद्दल आहे.➢ एकट्याने संघर्ष करणं सोपं नसतंकन्ट्रेरियन गुंतवणूकदार असणे आपल्या नैसर्गिक प्रतिक्रियेच्या विरुद्ध आहे. बहुसंख्यकांशी सहभागी होण्याची किंवा त्यांच्यात मिसळून जाण्याची प्रवृत्तीला प्रतिकार करणे, गर्दीच्या विरोधात एकटे उभे राहणे, जे स्पष्ट दिसते त्याच्या विरुद्ध बेट लावणे इत्यादी मानसिकदृष्ट्या टिकवून ठेवणे कठीण आहे. यासाठी धैर्य आणि चिकाटी लागते. अलीकडेच, शास्त्रज्ञांनी दाखवून दिले आहे की गर्दीच्या विरोधात उभे राहिल्याने मेंदूच्या त्याच भागांवर परिणाम होतो जे शारीरिक वेदनेने प्रभावित होतात.➢ योग्य मांडणी करायोजना योग्य आहे: एक कन्ट्रेरियन गुंतवणूकदार जेव्हा किंमती कमी असतात तेव्हा खरेदी करतो आणि जेव्हा त्या जास्त असतात तेव्हा विकतो; तार्किकदृष्ट्या, खूप पैसा कमवता येतो. हे सोपे वाटते पण त्याच्या स्वतःच्या अडचणी आहेत. योग्य सेटअप ठेवल्याने कन्ट्रेरियन रणनीती प्रभावीपणे अंमलात आणण्यास मदत होऊ शकते. यापैकी काही कल्पना मदत करू शकतात:* कन्ट्रेरियन संधी शोधण्यासाठी एक स्क्रीनर ठेवा* गुंतवणुकीची पात्रता ठरवणाऱ्या अटींची एक चेकलिस्ट तयार करा* हळूहळू स्थिती तयार करा - कारण तुम्ही नेमका टॉप किंवा बॉटम अंदाज लावू शकत नाही* सहनशीलतेची आवश्यकता आहे - तुम्ही, तुमचे क्लायंट(ग्राहक), तुमचे व्यवस्थापन आणि प्रायोजक