सर्वसामान्यांना दिलासा देणारी बातमी समोर आली आहे. खाद्यतेलांच्या दरात मोठी घट झाली आहे. मागील आठवड्यात बाजारात कच्चे पामतेल आणि पामोलीन तेलाच्या दरात घट झाली आहे. तर दुसरीकडे कमी पुरवठ्यामुळे, सोयाबीन तेल आणि डीओसीच्या निर्यात मागणीमुळे सोयाबीन तेलबियांचे भाव वाढले आहेत. सरकारची कोटा पद्धत आणि सोयाबीन प्रक्रिया प्रकल्पामुळे सोयाबीन तेलबियांच्या दरात बदल झाले आहेत. देशात कोटा पद्धतीमुळे सूर्यफूल आणि सोयाबीन डेगम तेलाच्या तुटवड्याची परिस्थिती निर्माण झाली आहे.
डॉलरच्या तुलनेत रुपया मजबूत झाल्यामुळे पाम, पामोलिन सारख्या आयात होणाऱ्या तेलांच्या दरात फरक पडला आहे. सीपीओ आणि पामोलिन तेलाच्या किमतीत घसरण झाली. दुसरीकडे, तेलबियांच्या डी-ऑइल्ड केकसह स्थानिक मागणी आणि तेलबियांच्या निर्यातीमुळे, सोयाबीन घसरलेले भाव वाढीसह बंद झाले. परदेशातून आयात मागणीमुळे आठवडाभरात तिळाच्या तेलाच्या किमतीत लक्षणीय सुधारणा झाल्याचे व्यापाऱ्यांनी सांगितले.
गेल्या वर्षी ऑगस्टमध्ये शेतकऱ्यांनी सुमारे 10,000 रुपये प्रतिक्विंटल दराने सोयाबीनची विक्री केली होती, जी यावेळी 5,500 ते 5,600 रुपये प्रति क्विंटलने विकली जात आहे. मात्र, ही किंमत किमान आधारभूत किंमत (MSP) पेक्षा जास्त आहे. मात्र गेल्या वर्षीच्या किमतीपेक्षा तो कमी आहे. यावेळी शेतकऱ्यांनी महागडे बियाणेही खरेदी केले होते, त्यामुळे कमी दरात विक्री करणे शेतकरी टाळत आहेत. सोयाबीनपेक्षा पामोलिन स्वस्त असल्याने रिफाइंड सोयाबीनच्या मागणीवर परिणाम झाल्याचे सांगितले जात आहे. त्यामुळे सोयाबीनच्या दिल्ली आणि इंदूर तेलाच्या किमती समीक्षाधीन आठवड्यात घसरल्या आहेत. बाजारात भुईमूग आणि कपाशीच्या नवीन पिकांची आवक वाढल्याने त्यांच्या तेलबियांचे दर खाली आले असल्याचे सूत्रांनी सांगितले.
खाद्यतेलामध्ये आपल्याला स्वयंपूर्ण होण्यासाठी सरकारला खूप प्रयत्न करावे लागतील आणि त्यासाठी खाद्यतेलाचा फ्युचर्स ट्रेडिंग न उघडणे सर्वात महत्त्वाचे आहे. फ्युचर्स ट्रेडिंग सट्टेबाजीला बळ देते. 2022 च्या एप्रिल-मे महिन्यात आयात केलेल्या तेलाचा मोठा तुटवडा होता, देशी तेल-तेलबियांच्या मदतीने ही कमतरता भरून काढण्यात यश आले आणि त्यावेळी खाद्यतेलाचा वायदा व्यवहारही बंद झाला. ही बाब लक्षात घेऊन तेलबियांचे उत्पादन वाढवून त्यात स्वयंपूर्णता मिळवणे अत्यंत आवश्यक आहे.