भारताला सेमीकंडक्टर हब बनवण्याचा केंद्र सरकारचा प्रयत्न आहे. भविष्यात सेमीकंडक्टरची वाढती मागणी लक्षात घेऊन जागतिक आणि देशांतर्गत कंपन्या या क्षेत्रात मोठ्या प्रमाणावर गुंतवणूक करत आहेत. केंद्र आणि राज्य सरकारकडून देशात आतापर्यंत 6 सेमीकंडक्टर प्लांटला मान्यता देण्यात आली आहे. या सहा सेमीकंडक्टर उत्पादन प्रकल्पांमध्ये विविध कंपन्यांकडून सुमारे 2.36 लाख कोटी रुपयांची गुंतवणूक केली जात आहे. इंडिया सेमीकंडक्टर मिशन (ISM) अंतर्गत, केंद्र सरकार सेमीकंडक्टर प्लांट्स उभारण्यासाठी कंपन्यांना 50 टक्के भांडवली सहाय्य देत आहे. भारत सेमीकंडक्टर हब झाल्यास लाखो तरुणांना रोजगार मिळेल.
अदानी ग्रुप आणि टॉवर सेमीकंडक्टर प्लांट
महाराष्ट्रातील रायगड जिल्ह्यातील पनवेल येथे अदानी समूह आणि इस्रायलची कंपनी टॉवर सेमीकंडक्टर यांच्याद्वारे उभारण्यात येत असलेल्या सेमीकंडक्टर उत्पादन प्रकल्पाला नुकतीच महाराष्ट्र सरकारकडून परवानगी मिळाली आहे. या प्रकल्पात दोन टप्प्यांत एकूण 83,947 कोटी रुपयांची गुंतवणूक केली जाणार आहे. प्रकल्पाचा पहिला टप्पा पूर्ण झाल्यावर त्याची उत्पादन क्षमता दरमहा 40,000 चिपची असेल. त्याचबरोबर दुसरा टप्पा पूर्ण झाल्यानंतर त्याची क्षमता दरमहा 80,000 चिप्सची असेल.
मायक्रोन ओएसएटी प्लांट
अमेरिकन चिप मॅन्युफॅक्चरिंग कंपनी मायक्रॉन गुजरातच्या साणंद जिल्ह्यात सुमारे 23,000 कोटी रुपयांच्या गुंतवणुकीसह आउटसोर्सिंग असेंब्ली आणि टेस्टिंग युनिट प्लांट उभारत आहे. भारतात स्थापन झालेला हा पहिला सेमीकंडक्टर प्लांट आहे. या प्लांटमध्ये DRAM आणि NAND उत्पादनांची असेंब्ली आणि चाचणी केली जाईल. त्यात बनवलेल्या चिप्स देशांतर्गत तसेच जागतिक बाजारपेठेत पुरवल्या जातील. पुढील वर्षाच्या मध्यापर्यंत हे सुरू होऊ शकते. यासाठी केंद्र सरकार 50 टक्के आणि गुजरात सरकार 20 टक्के आर्थिक मदत करत आहे.
टाटा-पीएसएमसी सेमीकंडक्टर प्लांट
टाटा समूह आणि तैवानी कंपनी पॉवरचिप सेमीकंडक्टर मॅन्युफॅक्चरिंग कॉर्पोरेशन (PSMC) च्या सहकार्याने धोलेरा, गुजरात येथे सेमीकंडक्टर फॅब्रिकेशन सुविधा (फॅब) उभारत आहे. मार्च 2024 मध्ये पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांच्या हस्ते त्याचे उद्घाटन करण्यात आले. या प्लांटमध्ये 91,000 कोटी रुपयांची गुंतवणूक केली जाणार आहे. भांडवली खर्चाच्या 50 टक्के वाटा केंद्र सरकार देणार आहे. या प्लांटची उत्पादन क्षमता दरमहा 50,000 चिप्सची असेल. धोरेला प्लांटमधून सेमीकंडक्टर उत्पादन डिसेंबर 2026 पर्यंत सुरू होऊ शकते.
टाटा इलेक्ट्रॉनिक्स सेमीकंडक्टर प्लांट
आसाममधील मोरीगाव येथील जागीरोड येथे टाटा इलेक्ट्रॉनिक्सद्वारे ग्रीनफिल्ड सेमीकंडक्टर असेंब्ली आणि चाचणी सुविधा उभारली जात आहे. ईशान्येमध्ये उभारण्यात आलेला हा पहिला सेमीकंडक्टर प्लांट आहे. या प्लांटमध्ये सुमारे 27,000 कोटी रुपयांची गुंतवणूक केली जाणार आहे.
CG पॉवर सानंद OSAT प्लांट
जपानच्या रेनेसास इलेक्ट्रॉनिक्स कॉर्पोरेशन आणि थायलंडच्या स्टार्स मायक्रोइलेक्ट्रॉनिक यांच्या सहकार्याने भारतीय कंपनी सीजी पॉवरद्वारे गुजरातमधील साणंद येथे एक अत्याधुनिक OSAT प्लांट तयार केला जात आहे. या प्लांटमध्ये पुढील पाच वर्षांत सुमारे 7600 कोटी रुपयांची गुंतवणूक केली जाणार आहे. या प्लांटमध्ये 5G तंत्रज्ञानामध्ये वापरण्यात येणारी कंझ्युमर इलेक्ट्रॉनिक्स, औद्योगिक उपकरणे आणि सेमीकंडक्टरची निर्मिती केली जाईल. या प्लांटमध्ये दररोज सुमारे 1.5 कोटी चिप्स बनवल्या जाणार आहेत.
केनेस सेमिकॉन प्लांट
Keynes Semicon 3,307 कोटी रुपयांच्या गुंतवणुकीसह साणंद, गुजरात येथे OSAT प्लांट उभारत आहे. या प्लांटमध्ये दररोज सुमारे 63 लाख चिप्स बनवल्या जातील. सप्टेंबरच्या सुरुवातीला या प्लांटला मंत्रिमंडळाने मंजुरी दिली होती.