RBI on Demonization : रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडियाने (RBI) 100 आणि 200 रुपयांच्या नोटांबाबत मोठी घोषणा केली आहे. आरबीआय लवकरच 100 आणि 200 रुपयांच्या नवीन नोटा जारी करणार आहे, परंतु त्याच्या रचनेत कोणताही बदल होणार नाही. या नव्या नोटांवर गव्हर्नर संजय मल्होत्रा यांची स्वाक्षरी असेल, अशी माहिती आरबीआयने दिली आहे. ही एक सामान्य प्रक्रिया आहे, ज्यामध्ये प्रत्येक नवीन गव्हर्नरच्या नियुक्तीनंतर त्यांची स्वाक्षरी असलेल्या नोटा जारी केल्या जातात.
जुन्या नोटा चलनातून बाहेर जाणार?
अजिबात नाही. 100 आणि 200 रुपयांच्या जुन्या नोटा वैध राहतील आणि त्या बदलल्या जाणार नाहीत, असेही आरबीआयने स्पष्ट केले आहे. फक्त जुन्या नोटांच्या जागी नवीन नोटा बाजारात जारी केल्या जातील. या नोटा लवकरच बँका आणि एटीएममध्ये उपलब्ध होणार असल्याचे आरबीआयने म्हटले आहे.
Issue of ₹100 and ₹200 Denomination Banknotes in Mahatma Gandhi (New) Series bearing the signature of Shri Sanjay Malhotra, Governorhttps://t.co/rRFOGBwB7E
— ReserveBankOfIndia (@RBI) March 11, 2025
भारतात किती रोख रक्कम वापरली जाते?
अहवालानुसार, 2000 रुपयांच्या नोटा चलनातून बाद झाल्यानंतरही देशात रोखीचे चलन पूर्वीपेक्षा जास्त वाढले आहे. आपण आरबीआय डेटा पाहिला तर आपल्याला कळेल की, मार्च 2017 मध्ये रोख परिसंचरण 13.35 लाख कोटी रुपये होते, तर मार्च 2024 पर्यंत ते 35.15 लाख कोटी रुपये झाले. याशिवाय UPI द्वारे डिजिटल व्यवहारही वेगाने वाढत आहेत. मार्च 2020 मध्ये UPI व्यवहार 2.06 लाख कोटी रुपये होते, तर फेब्रुवारी 2024 पर्यंत ते 18.07 लाख कोटी रुपयांपर्यंत वाढेल.
कोणत्या राज्यांत ATM मधून जास्तीत जास्त पैसे काढले जातात?
अहवालानुसार, दिल्ली, तामिळनाडू, उत्तर प्रदेश, पश्चिम बंगाल आणि कर्नाटकमध्ये आर्थिक वर्ष 24 मध्ये एटीएममधून सर्वाधिक पैसे काढण्यात आले. सण आणि निवडणुकांच्या काळात रोख रकमेची मागणी वाढते. याशिवाय ग्रामीण भागात डिजिटल पेमेंटचा प्रवेश मर्यादित आहे, त्यामुळे येथील लोक रोखीचा अधिक वापर करतात.