SIP vs RD : आर्थिक भविष्य सुरक्षित करण्यासाठी गुंतवणुकीला पर्याय नाही. मात्र, जेव्हा गुंतवणुकीचा विषय येतो, तेव्हा जोखीम पहिल्यांदा पाहिली जाते. सध्या बाजारात गुंतवणुकीचे अनेक पर्याय उपलब्ध आहेत. यापैकी आज आपण SIP (सिस्टिमॅटिक इन्व्हेस्टमेंट प्लॅन) आणि RD (रिकरिंग डिपॉझिट) बद्दल माहिती घेणार आहोत. दोन्ही योजनांचे वेगळे वैशिष्ट्ये आहे. आपल्यासाठी कोणती बेस्ट आहे? ते समजून घेऊ.
एसआयपी म्हणजे काय?
सिस्टिमॅटिक इन्व्हेस्टमेंट प्लॅन म्हणजेच एसआयपी हा एक गुंतवणुकीचा पर्याय आहे. एसआयपीद्वारे म्युच्युअल फंडामध्ये नियमित गुंतवणूक करता येते. यात मासिक किंवा त्रैमासिक आधारावर बाजारात पैसे गुंतवता येतात. ज्यांच्याकडे एकाचवेळी मोठी रक्कम नाही, अशा लोकांसाठी एसआयपी चांगला पर्याय आहे. यामध्ये तुम्हाला चक्रवाढ व्याजाचाही फायदा मिळतो.
आरडी म्हणजे काय?
आरडी म्हणजे रिकरिंग डिपॉझिट, ही योजना विविध बँकाद्वारे चालवली जाते. यामध्ये ठराविक कालावधीसाठी नियमित अंतराने गुंतवणूक करता येते. आरडी ही एक सुरक्षित गुंतवणूक योजना मानली जाते. अल्पकालीन गुंतवणूक करणाऱ्या लोकांसाठी ही योजना आदर्श आहे.
आरडी की एसआयपी? कोणती आहे बेस्ट?
गुंतवणूकदार नियमित अंतराने (मासिक, त्रैमासिक किंवा सहामाही) ठराविक रक्कम आरडीशी जोडलेल्या बँक खात्यात जमा करतात. तर SIP मध्ये, गुंतवणूकदार म्युच्युअल फंड योजनेत पूर्वनिर्धारित अंतराने (साप्ताहिक, मासिक किंवा वार्षिक) गुंतवणूक करतात. एसआयपीमध्ये गुंतवलेली रक्कम विविध कंपन्यांच्या शेअर्समध्ये गुंतवली जाते.
परतावा : आरडी योजनेत तुम्हाला निश्चित व्याजदर परतावा मिळतो. साधारणपणे ५ ते ९ टक्के व्याजदर आरडी योजनेत मिळतो. ज्येष्ठ नागरिकांसाठी यात थोडा जास्त दर आहेत. यामध्ये तुम्हाला ठराविक काळानंतर विशिष्ट परतावा मिळण्याची खात्री असते. तर एसआयपीमध्ये परताव्याची खात्री नसते. निवडलेल्या म्युच्युअल फंड प्रकारावर (इक्विटी किंवा कर्ज) आणि एकूण बाजारातील कामगिरीवर अवलंबून त्यात चढ-उतार होऊ शकतात. आपण परतावा पाहिला तर, इक्विटी एसआयपीने गेल्या ५-१० वर्षांत १२% ते २२% पर्यंत परतावा दिला आहे.
कार्यकाळ : आरडी योजनेचा कालावधी ६ महिने ते १० वर्षांपर्यंतचा निश्चित करण्यात आलेला आहे. गुंतवणूकदारांना मुदतपूर्तीवर जमा व्याजासह मूळ रक्कम मिळते. तर SIP मध्ये कोणताही पूर्व-निर्धारित कार्यकाळ नाही. गुंतवणूकदार त्यांची दीर्घकालीन आर्थिक उद्दिष्टे साध्य करण्यासाठी कोणत्याही इच्छित कालावधीसाठी गुंतवणूक करू शकतात.
गुंतवणूक नियोजन पर्याय : आरडीमध्ये मर्यादित लवचिकता मिळते. तुम्हाला किती निश्चित परताव्याची हमी या योजनेत आहे. याउलट एसआपी योजनेत अधिक लवचिकता आहे. इथं गुंतवणूकदारावर गुंतवणुकीचे कुठलेही बंधन नसते. एखादा हप्ता चुकला किंवा कमी जास्त करण्यासही मूभा आहे. आता गुंतवणूकदार त्यांची जोखीम घेण्याची क्षमता आणि आर्थिक उद्दिष्टांवर अवलंबून इक्विटी किंवा डेट फंड यापैकी एक निवडू शकतात. बदलत्या आर्थिक परिस्थितीनुसार ते गुंतवणुकीची रक्कम कमीजास्त करू शकतात.
जोखीम : निश्चित व्याजदराच्या हमीमुळे RD ही कमी जोखीम असलेली गुंतवणूक मानली जाते. मूळ रक्कम देखील पूर्णपणे सुरक्षित आहे. तर SIP मध्ये बाजारातील जोखीम असते, विशेषतः इक्विटी SIP मध्ये जास्त जोखीम मानली जाते. वास्तविक, दीर्घकालीन गुंतवणुकीमुळे बाजारातील चढउतार सुरळीत होण्यास आणि संभाव्य जोखीम कमी करण्यास मदत होऊ शकते.
कर आकारणी : RD वर मिळवलेले व्याज व्यक्तीच्या कर स्लॅबनुसार करपात्र आहे. यामध्ये कोणतीही करसवलत किंवा कपात नाही. तर एसआयपीमध्ये कर आकारणी SIP युनिट्सच्या विक्रीतून निर्माण होणाऱ्या भांडवली नफ्याच्या प्रकारावर (शॉर्ट टर्म कॅपिटल गेन (STCG) किंवा दीर्घकालीन भांडवली नफ्यावर (LTCG)) अवलंबून असते.
तरलता: आवर्ती ठेवी मध्यम तरलता प्रदान करतात. मुदतीपूर्वी पैसे काढण्याची परवानगी असली तरी, त्यांना सामान्यतः प्री-सेटलमेंट दंड आकारला जातो ज्यामुळे मिळविलेले एकूण व्याज कमी होऊ शकते. तर साधारणपणे SIP मध्ये RD पेक्षा जास्त तरलता असते. गुंतवणूकदार SIP मधून कधीही बाहेर पडू शकतात आणि गुंतवलेली रक्कम कधीही काढू शकतात. जर विशिष्ट कालावधीपूर्वी युनिट्सची पूर्तता केल्यास एक्झिट लोड चार्ज होऊ शकतो.
आता दोन्हींची माहिती वाचल्यावर निर्णय कसा घ्यायचा हा प्रश्न तुम्हाला पडला असेल. वास्तविक, हे सर्व तुमच्या आर्थिक उद्दिष्टे आणि जोखीम सहनशीलतेवर अवलंबून आहे. एसआयपी बाजारातील गुंतवणुकीद्वारे उच्च परताव्याची क्षमता देतात, परंतु, त्यात जोखीमही आहे. दुसरीकडे, आरडी सुरक्षित आणि निश्चित परताव्याची हमी देते. दीर्घकालीन संपत्ती जमा करण्यासाठी एसआयपी हा एक उत्तम पर्याय आहे. कारण त्यात वाढीची क्षमता आहे. तर अल्प-मुदतीची बचत किंवा खात्रीशीर परतावा शोधणाऱ्या व्यक्तींसाठी RD योग्य आहे.