loan against share : अचानक पैशांची गरज पडली तर आपल्या डोक्यात पहिला विचार पर्सनल लोनचा येतो. आजकाल अनेक बँक किंवा नॉन-बँकिंग वित्तीय कंपन्या (NBFC) तात्काळ कर्ज मंजूर करतात. मात्र, त्यांचे व्याजदरही जास्त असतात. पण, जर तुम्ही शेअर बाजारातगुंतवणूक करत असाल आणि तुमच्याकडे शेअर्स किंवा बाँड्स असतील तर तुम्हाला पैसे मिळवण्याचा एक मार्ग उपलब्ध आहे. नाही-नाही.. आम्ही तुम्हाला शेअर्सची विक्री करण्यास सांगणार नाही. हा पर्याय शेअर्स किंवा सिक्युरिटीज विरुद्ध कर्ज (Loan Against Share) आहे.
तुम्ही तुमचे शेअर्स, म्युच्युअल फंड किंवा बाँड्स तारण ठेवून बँका आणि NBFC कडून कर्ज घेऊ शकता. हे केवळ तुमची गुंतवणूक सुरक्षित ठेवत नाही, तर तुम्हाला चांगल्या व्याजदरांवर तात्काळ निधी देखील मिळतो. देशातील अनेक बँका आणि एनबीएफसी ही सुविधा देत आहेत. २० लाखांपर्यंतचे कर्ज भारतातील सर्वात मोठ्या बँकेकडून म्हणजे स्टेट बँक ऑफ इंडियाकडून शेअर्स तारण ठेवून घेतले जाऊ शकते, तर काही NBFC १ कोटी रुपयांपर्यंत कर्ज देतात.
विशेष बाब म्हणजे भारतात शेअर्स तारण ठेवून कर्ज देण्याचा बाजार वेगाने वाढत आहे. एका अंदाजानुसार, भारतातील शेअर्सवर कर्ज देण्याची बाजारपेठ ५०,००० ते ५५,००० कोटी रुपयांच्या दरम्यान आहे. हे कर्ज सामान्यतः हाय नेट वर्थ इंडिव्हिज्युअल्स (HNIs) वापरतात, जे त्याचा वापर स्टॉक आणि डेरिव्हेटिव्हमध्ये गुंतवणूक करण्यासाठी करतात. किरकोळ गुंतवणूकदार देखील या सुविधेचा लाभ घेऊ शकतात जर शेअर्स त्यांच्या डीमॅट खात्यात उपलब्ध असतील.
वाचा - 'या' ५ कारणांमुळे शेअर बाजार रॉकेट! ७ दिवसात वारं फिरलं; शेवटचं सर्वात महत्त्वाचं
किती कर्ज मिळते?
साधारणपणे शेअर्सच्या बाजारमूल्याच्या ५० ते ७० टक्के रक्कम कर्ज म्हणून घेता येते. वेगवेगळ्या वित्तीय संस्थांसाठी कर्ज मर्यादा भिन्न आहेत. एसबीआयकडून किमान ५०,००० ते २० लाख रुपयांचे कर्ज घेतले जाऊ शकते. आयपीओमध्ये गुंतवणूक करण्यासाठी शेअर्स तारण ठेवून कर्ज घ्यायचे असेल तर तुम्हाला १० लाख रुपयांपेक्षा जास्त कर्ज मिळणार नाही. मिरे एसेट फायनेंशियल सर्विसेज NSDL डिमॅट खाती असलेल्या ग्राहकांना १०,००० ते १ कोटी पर्यंतचे ऑनलाइन कर्ज पुरवते.
हे कर्ज कोण घेऊ शकेल?
स्टॉक मार्केटमध्ये गुंतवणूक करणारी आणि त्याच्या डिमॅट खात्यात शेअर्स असलेली कोणतीही व्यक्ती या कर्जासाठी पात्र आहे. अनिवासी भारतीय (अनिवासी भारतीय) या कर्जासाठी पात्र नाहीत.