उमरगा - पारंपरिक खरीप पीक पद्धतीतून मिळणारे उत्पन्न कमी होत चालले आहे. त्यामुळे काही शेतकरी धाडस करून नवीन पद्धत वापरून कमी पाण्यावर शेतात नवनवीन प्रयोग करीत आहेत. असाच प्रयोग तालुक्यातील बेळंब येथील येथील सहा शेतकरी एकत्र येऊन ग्रुप पद्धतीने पेरूची शेती करू लागले आहेत. हा प्रयाेग यशस्वी झाला असला तरी लाॅकडाऊनमुळे बाजारपेठेत अत्यल्प दर मिळत आहे.
तालुक्यात कोरडवाहू शेतीचे क्षेत्र अधिक आहे. निसर्गावरच शेतीतील उत्पन्न अवलंबून असते. तालुक्यात मागील पाच-सहा वर्षांपासून अवेळी होणाऱ्या पावसामुळे उत्पन्नात घट होत आहे. पाण्याची उपलब्धता असलेल्या शेतात अनेक शेतकरी फळबाग, पालेभाज्यांसह अन्य पिके घेण्याकडे वळले आहेत. असाच प्रयोग तालुक्यातील बेळंब येथील प्रयोगशील शेतकरी बसवराज वरनाळे, राजेंद्र कारभारी, श्रीकांत बाबशेट्टी, कलेश्वर येलगुंदे, अनिल बिराजदार या पाच जणांनी एकत्र येत केला आहे. तालुका कृषी अधिकारी सुनील जाधव यांच्या मार्गदर्शनाखाली पांडुरंगराव फुंडकर फळबाग याेजनेच्या माध्यमातून आठ एकर क्षेत्रावर पेरूची लागवड केली. पेरूची राेपे, खड्डे मारणे, लागवड, ठिबक आदींवर सुमारे साडेपाच लाख खर्च आला. साधारणतः १७ महिन्यांनंतर पेरू पिकाला बहर आला आहे. पहिल्या बहरात एका पेरूचे वजन साधारणतः आठशे ते तेराशे ग्रॅम आहे. ७० ते ८० क्विंटल उत्पन्न अपेक्षित आहे. त्यातील पंचवीस क्विंटल पेरूची विक्री झाली आहे; परंतु बाहेर जिल्ह्यातील बाजारपेठा लॉकडाऊनमुळे बंद असल्याने किमान साठ ते सत्तर रुपये किलो मिळणारा दर वीस ते तीस रुपयांवर आल्याने अधिक मिळणारा फायदा घटला आहे.
पेरूच्या बागेचे उत्पन्न साधारणतः २० वर्षांपर्यंत घेता येते. पहिल्यांदा लागवडीचा खर्च मोठा असतो. त्यानंतर फोम, कॅरिबॅग व पेपर लावण्यासाठी खर्च येतो. पहिला पेरूचा बहर चांगला आला. मात्र, लॉकडाऊनने तो हिरावून घेतला. पुणे, हैदराबादची बाजारपेठ बंद आहे. सोलापूरला माल पाठवला मात्र दर कमी मिळाला. आता सोलापूर बाजारपेठही उपलब्ध होत नाही. सद्य:स्थितीत पिकलेले वजनदार पेरू खाली पडताहेत. लॉकडाऊनची स्थिती नसती तर ८ एकरांतून किमान २० ते २५ लाखांहून अधिक उत्पन्न मिळाले असते.
चाैकट...
पेरू उत्पादक शेतकऱ्यांना तालुका कृषी अधिकारी सुनील जाधव व कृषी सहायक सुतार यांनी वेळोवेळी मार्गदर्शन केले. प्रत्यक्षात शिवारात जाऊन पाहणी केली. आज घडीला चांगल्या पद्धतीने बाग व फळ येत असल्याचे पाहून बेळंब येथील या शेतकऱ्यांचे त्यांनी कौतुक केले. अन्य शेतकऱ्यांनी पारंपरिक शेतीला फाटा देत नवीन पद्धतीने शेती करावी, असे आवाहन त्यांनी केले.
आम्ही पाच जणांनी मिळून आठ एकरांत पेरूची लागवड केली. कृषी विभागाच्या वेळोवेळी केलेल्या मार्गदर्शनामुळे आम्हाला हा प्रयोग यशस्वी करता आला. आता पेरूचा बहर आला असला तरी लॉकडाऊनमुळे बाजारपेठ मिळणे शक्य होत नाही. त्यामुळे अल्पदरात विक्री करावी लागत आहे.
राज कारभारी, प्रयोगशील शेतकरी, बेळंब