FIFA FOOTBALL World Cup 2018: लढवय्ये आणि चिकाटीचे क्रोएट्स

सध्या संघाचा कर्णधार असलेला लुका मॉड्रिक हा त्यावेळी फक्त ६ ते १० वर्षांचा होता. सर्बियन बंडखोरांनी क्रोएट्स नागरिकांवर हल्ले केले त्यावेळी मॉड्रिकच्या डोळ्यादेखत त्याचे आजोबा व अन्य सहा नातेवाईकांना फासावर लटकविण्यात आले होते. अशा मानसिकतेत वाढलेला हाच मॉड्रिक आज अर्जेंटीनाला पाणी पाजणाºया फुटबॉल संघाचा लोकप्रिय कर्णधार झाला आहे.

ठळक मुद्देरक्तातच असलेली लढवय्यी वृत्ती व चिकाटी हे त्यांच्या विजयातील मुख्य घटक असून त्याचे मूळ क्रोएशियाच्या जडणघडणीत आहे.

चिन्मय काळे : क्रोएशियाच्या संघाने गुरुवारी विश्वचषकात सर्वात मोठा उलटफेर घडवत माजी उपविजेत्याना जवळपास स्पर्धेच्या बाहेर फेकले. अर्जेन्टिनावर 3-0 ने मिळवलेला विजय साऱ्या फुटबॉल जगतासाठी चर्चेचा विषय ठरला. मूळ रक्तातच असलेली लढवय्यी वृत्ती व चिकाटी हे त्यांच्या विजयातील मुख्य घटक असून त्याचे मूळ या देशाच्या जडणघडणीत आहे.

क्रोएशिया हा मूळ फुटबॉल वेड्या युगोस्लाव्हिआचा भाग. युगोस्लाव वंशातील अनेकांनी दुसºया महायुद्धात प्राणाची आहुती दिली. अंगी सैनिकी गुण व त्यामुळेच शरीराला श्रम घडविणाºया फुटबॉलचे या देशात वेड होते. युगोस्लाव्हियाची विश्वचषकातील कामगिरी आजवर तशी फार खराब राहिलेली नाही. १९६२ च्या स्पर्धेत संघाने पश्चिम जर्मनीला नमवत उपांत्य फेरी गाठली होती. याच युगोस्लाव मधून बाहेर पडलेला देश म्हणजे क्रोएशिया.

युगोस्लाव्हियात १९९० च्या सुमारास अंतर्गत युद्ध सुरू झाले. सर्बियन बंडखोरांनी क्रोएट्स बहुल भागावर युद्ध थोपले. त्यामुळे अखेर १९९५ मध्ये क्रोएशिया स्वतंत्र देश म्हणून अस्तित्त्वात आला. विशेष म्हणजे त्यानंतर फक्त तीन वर्षात या देशाच्या संघाने स्वत:ला १९९८ च्या विश्वचषकात पात्र केले. दमदार खेळ करत उपात्यपूर्वी लढतीत बलाढ्य जर्मनीचा ३-० ने पाडाव केला. १९९८ चा विश्वचषक ही क्रोएशियाची पहिलीच स्पर्धा असतानाही त्यांनी उपांत्य फेरीपर्यंत मजल मारली होती. तसे इतिहासात फक्त दुसऱ्यांदा घडले होते.
१९९८ हा क्रोएशियन फुटबॉलचा सुवर्ण काळ होता. पण मूळ त्या संघातील अनेक खेळाडूंनी १९९९ नंतर सेवानिवृत्ती घेतली. यामुळे २००२ चा विश्वचषकात क्रोएशिया युवा खेळाडूंना घेऊन उतरला होता. तरीहीसुद्धा संघाने त्या स्पर्धेत बलाढ्य इटलीचा पराभव केला होता. पण त्यानंतर २००३ ते २०१५ पर्यंतचा काळ हा क्रोएशियन संघासाठी वादाचा होता. या वादांमुळेच संघाची कामगिरी सुमार होत गेली. पण क्रोएशिया फुटबॉल असोसिएशनने संघाची धुरा लुका मॉड्रिक या शांत स्वभावाच्या पण चिकाटीपूर्ण खेळ करणाºया खेळाडूकडे सोपवली. त्याच्या नेतृत्त्वात संघाने २०१६ च्या युरो चषकात बलाढ्य स्पेनला २-१ ने पाणी पाजले. त्यानंतर आता गतउपविजेत्या अर्जेंटीनाचा ३-० ने पराभव करीत फुटबॉल विश्वाला धक्का दिला.

एकूणच १९९८ ची स्पर्धा असो वा, २००२ किंवा २०१६ चा युरो चषक आणि आता २०१८ ची विश्वचषक स्पर्धा, कुणाच्या ध्यानीमनीही नसताना शांत राहून सर्वोत्तम खेळ करीत मातब्बर व बलाढ्य विश्वचषक दावेदारांना मात करण्यात क्रोएशिया सदैव अग्रेसर राहीला आहे. युगोस्लाव्हीयात असतानाचा अन्याय सहन करीत त्यातून तयार झालेला हा देश आहे. त्यातच त्यांच्या या लढवय्या व चिकाटीपूर्ण वृत्तीचे गमक आहे.
 

‘लुका मॉड्रिक’च्या डोळ्यासमोर झाल्या हत्या
१९९० ते १९९५ हा काळ क्रोएशियन नागरिकांसाठी प्रचंड ताणतणावाचा होता. सध्या संघाचा कर्णधार असलेला लुका मॉड्रिक हा त्यावेळी फक्त ६ ते १० वर्षांचा होता. सर्बियन बंडखोरांनी क्रोएट्स नागरिकांवर हल्ले केले त्यावेळी मॉड्रिकच्या डोळ्यादेखत त्याचे आजोबा व अन्य सहा नातेवाईकांना फासावर लटकविण्यात आले होते. अशा मानसिकतेत वाढलेला हाच मॉड्रिक आज अर्जेंटीनाला पाणी पाजणाºया फुटबॉल संघाचा लोकप्रिय कर्णधार झाला आहे.