मुंबई : संवत्सरी हा सण अहिंसेच्या उपासनेचा सण आहे. आज संपूर्ण जगाला अहिंसा, मैत्रीची आवश्यकता आहे. हा सण अहिंसा आणि मैत्रीचा सण आहे. अहिंसा आणि मैत्री करूनच शांती प्राप्त होऊ शकते. आज हिंसाचार, दहशतवाद, दुर्भावना, नक्षलवाद, भ्रष्टाचार या ज्वलंत समस्या केवळ देशासाठीच नाही, तर जगासाठीही चिंतेचे मुख्य कारण राहिले आहे आणि सर्वांनाच या समस्यांचा तोडगा हवा आहे.
संवत्सरी सण म्हणजे त्या लोकांना प्रेरणा होय, असे अहिंसा विश्वभारतीचे संस्थापक आचार्य लोकेशजी म्हणाले. जैन धर्माच्या पर्युषण महापर्वामध्ये लोकेशजी यांचे आॅनलाइन व्याख्यान होत असून, याद्वारे भगवान महावीरांच्या संदेशाचा भाविकांना लाभ घेता येत आहे. महापर्व दरवर्षी हजारो भाविकांच्या उपस्थितीत साजरे केले जाते. परंतु यावर्षी कोरोना साथीच्या निमित्ताने हा उत्सव मोठ्या उत्साहात सरकारी निर्देशानुसार आॅनलाइन साजरा करण्यात आला. देश-विदेशातील भक्त मोठ्या संख्येने यात सामील होते.
आचार्य लोकेशजी यांनी आॅनलाइन प्रसारित व्याख्यानमालेतून जप, ध्यान आणि स्वाध्याय या शिकवणीचे अनुसरण केले. संवत्सरी महापर्व : भगवान महावीरांचे जीवन तत्त्वज्ञान या विषयावर भाविकांना संबोधित करताना आचार्य लोकेशजी म्हणाले की, संवत्सरी हा निव्वळ आत्मचिंतन, आत्मनिरीक्षण आणि आत्मपरिष्काराचा आध्यात्मिक उत्सव आहे. त्याचे केंद्रीय घटक आत्मा आहेत. हे महापर्व आत्म्याचे निराकार, ज्योतिष स्वरूप प्रकट करण्यात महत्त्वाची भूमिका बजावते.
अध्यात्म म्हणजे आत्म्याच्या जवळपास होय. हा उत्सव मानवांना जोडण्यासाठी आणि मानवी अंत:करण सुधारित करण्यासाठी एक उत्तम सण आहे. जो संन्यास, नाकार, उपवास, वनस्पतींचे सामायिक, आत्म-अभ्यासाचे आणि आत्म-नियंत्रणाने साजरा केला जातो. जे लोक वर्षातून कधीच वेळ काढत नाहीत तेही या दिवशी जागृत होतात. उपवास न ठेवणारेसुद्धा या दिवशी धार्मिक समारंभ करताना दिसतात.हा उत्सव अज्ञानी अंधारापासून प्रबुद्ध प्रकाशाकडे नेतो. तप, जप, ध्यान, आत्म-अभ्यासाद्वारे क्रोध, मान, माया, लोभ, राग, द्वेष इत्यादी आंतरिक शत्रूंचा नाश करतील आणि तेव्हाच आत्मा त्याच्या रूपात स्थित होईल. जैन धर्मात संवत्सरी महापर्वाचे विशेष महत्त्व आहे. आपण आपल्या आयुष्यात वर्षभर केलेल्या सर्व चुकांचे प्रायश्चित्त करणे आणि इतरांबद्दलच्या आपल्या असभ्य वागण्याबद्दल क्षमा करणे, अगदी साधे, स्वच्छ आणि शुद्ध बनून क्षमा मागणे हे या महोत्सवाचे हृदय आहे. भगवान महावीर म्हणत, क्षमा हा अलंकार आहे. केवळ महान लोक क्षमा घेऊ आणि देऊ शकतात.