- गणोश कुलकर्णी
एनएफसी (NFC) ही एक मस्त नवीन टेक्नॉलॉजी आहे. आजकालच्या बहुतेक आघाडीच्या स्मार्टफोन्समध्ये हे एनएफसी फीचर असतंच. एनएफसी म्हणजे निअर फिल्ड कम्युनिकेशन. वायफाय, ब्लुटूथ कसं असतं तसंच हे, मात्र एनएफसीची रेंज आणि क्षमता मात्र या दोन्हीपेक्षाही कमी असते. वायफायची रेंज वायफायचा प्रकार आणि राऊटरवर अवलंबून असली तरी ती साधारण 3 मीटरच्या घरात असते. ब्लुटूथची रेंज 5 मीटर्पयत असते. एनएफसी तंत्रज्ञान मात्र 1क् सेमी इतक्या कमी रेंजमध्ये काम करते.
एनएफसीसाठी दोन गोष्टी लागतात.
एक म्हणजे एनएफसी चिप असणारे, आपल्या स्मार्टफोनसारखे, डिव्हाइस आणि या डिव्हाइसला ठरावीक काम करण्याच्या सूचना देणारा एनएफसी टॅग. या टॅगमध्ये ठरावीक सूचना प्रोग्रॅम केलेल्या असतात. उदाहरणार्थ, स्क्र ीन ऑफ करणो किंवा मोबाइल वॉलेटमधून ठरावीक रक्कम वसूल करणो वगैरे. या सूचना प्रोग्रॅम करणो सोपे असते. यासाठी काही अॅप्स असतात जे वापरून आपण एनएफसी टॅगमध्ये सूचना स्टोअर करू शकतो. यात कळीचा मुद्दा असा आहे की, एक एनएफसी टॅग फक्त एकच काम करतो.
एनएफसी वापरायचं कसं?
एनएफसी वापरण्यासाठी तुम्हाला या गोष्टी लागतील.
1) एनएफसी असलेला फोन.
तुमच्या फोनमध्ये एनएफसी आहे की नाही, हे बघण्यासाठी सेटिंग्जमध्ये वाय-फाय, ब्लूटूथ वगैरेनंतर असलेल्या ‘मोअर’वर टॅप करा. यात एनएफसी ऑन-ऑफ करण्याचे स्विच असते. काही ठरावीक कामांसाठी दोन एनएफसी फोन असले तरी काम होते. काही विशिष्ट कामांसाठी मात्र तुम्हाला एनएफसी टॅग्ज लागतात. या एनएफसी टॅग्जमध्ये काही अॅप्स वापरून तुम्हाला विशिष्ट सूचना स्टोअर करता येतात. तुमचा एनएफसी एनेबल्ड फोन या टॅगजवळ नेला की त्यातील सूचनांची अंमलबजावणी फोनमध्ये होते. अमॅझॉन सारख्या वेबसाइटवर हे टॅग शंभर रुपयांपासून उपलब्ध आहेत. काही टॅग्जमध्ये आधीच विशिष्ट सूचना प्रोग्रॅम केलेल्या असतात तर काही टॅग्जना आपण प्ले स्टोअरमधील अॅप्स वापरून प्रोग्रॅम करू शकतो. यापैकी ट्रीगर हे अॅप एनएफसी टॅग प्रोग्रॅमिंगसाठी लोकप्रिय आहे.
एनएफसी काही इंटरेस्टिंग उपयोग
हे सगळं वाचून तुम्हाला प्रश्न पडला असेल की या एनएफसीचा नक्की उपयोग काय? तर त्याचे काही भन्नाट उपयोग आहेत.
अॅण्ड्रॉइड बीम
बीमचा वापर दोन एनएफसी फोनमध्ये कन्टेंट शेअर करण्यासाठी होतो. सेटिंग्जमध्ये एनएफसीच्या खाली अॅण्ड्रॉइड बीमचे स्विच असते. बीम ऑन केलेले दोन फोन एकमेकांना टच केल्यावर आपल्या फोनवर ओपन असलेले वेब पेज, अॅप, व्हिडीओ किंवा कॉन्टॅक्ट डिटेल्स लगोलग शेअर होतात. दुस:या फोनमध्ये जर ते अॅप इन्स्टॉल नसेल तर प्ले स्टोअरमधील त्या अॅपचे पेज शेअर होते. सॅमसंगसारखे काही फोन मात्र एनएफसीचा वापर फक्त पेअरिंगसाठी करतात आणि कन्टेंट शेअर होतो ब्लूटूथवरून.
एनएफसी टॅग्ज
एनएफसीची खरी मजा आहे ती या टॅग्जमध्ये. पूर्वीच्या एका लेखात सांगितल्याप्रमाणो तुमचा स्मार्टफोन स्मार्टर बनविण्यासाठी एनएफसी टॅग्ज वापरता येतात. वर सांगितल्याप्रमाणो एखाद्या इकॉमर्स वेबसाइटवरून हे टॅग खरेदी करा आणि एनएफसीसारखे अॅप वापरून ते टॅग खालील वापरांसाठी प्रोग्रॅम करा.
1) झोपताना
एनएफसी टॅग तुमच्या बेडजवळ चिटकवा. झोपण्यापूर्वी फोन त्या टॅगवर ठेवल्यावर किंवा टॅगला स्पर्श केल्यावर फोन वायफाय टर्न ऑफ करणं किंवा फोन सायलेंट करणं यासारखी कामं बिनबोभाट होतात.
2) कारमध्ये
कारमध्ये तुमच्या मोबाइल होल्डरवर हा टॅग चिकटवा. नेव्हिगेशन ऑन करणं किंवा म्युङिाक प्लेअर ऑन करणं किंवा बॅटरी वाचवण्यासाठी वायफाय ऑफ करणं यासारख्या सूचना तुम्ही या टॅगमध्ये वापरू शकता.
3) पाहुण्यांसाठी
‘वायफाय पासवर्ड काय आहे?’ हा कुठेही गेल्यावर विचारला जाणारा परवलीचा प्रश्न झाला आहे. तो पासवर्ड सांगा किंवा स्वत:च टाइप करून द्या, यासारखी कामं घरातला टेककर्ता माणूस या नात्यानं आपल्यालाच करावी लागतात. या सगळ्यातून सुटका करून घेण्यासाठी तुमच्या वायफाय राऊटरजवळ एक टॅग चिकटवा आणि वायफायप्रेमी पाहुण्यांना या टॅगला स्पर्श करून तुमच्या टेक सॅव्हीनेसचा परिचय करून द्या.
याशिवाय इंटेलिजंट लॉकजवळ फोन नेऊन लॉक उघडणं, लाइट्स ऑन करणं, ब्लुटूथ स्पिकरजवळ फोन नेल्यास म्युङिाक प्लेअर ऑन करणं, बिझनेस कार्ड शेअर करणं यासारखी अनेक कामे तत्परतेने होतात.
एनएफसी पेमेंट
भारतात कॅशबरोबर कार्डचा वापर आता चांगलाच प्रचलित झाला आहे. त्याहीपुढे जाऊन, आपण आता पेटीएमसारखे मोबाइल वॉलेटदेखील वापरू लागलो आहोत. पेमेंट करण्यातला सुटसुटीतपणा ही यातली मुख्य गोष्ट आहे. येत्या काही वर्षात पेटीएमसारखी वॉलेट्स, दुकानात आपण कार्ड स्वाईप करतो त्याप्रमाणो, सर्वदूर प्रचलित होतील. फक्त कार्ड स्वाईप करण्याऐवजी तुमचा एनएफसी एनेबल्ड फोन काउंटरवरील पेमेंट टर्मिनलजवळ नेल्यावर आपण मोबाइल वॉलेटमध्ये टाकलेली रक्कम आपोआप दुकानदाराला मिळेल. म्हणजे नोटाच काय पण कार्डदेखील सांभाळायची कटकट नाही.