संपूर्ण भारतभरात शिवभक्त महाशिवरात्रीचा सण (Mahashivratri 2022) मोठ्या उत्साहात साजरा करतात. महादेवाची मनोभावे भक्ती करणारे सर्वच स्त्री, पुरूष या सणाची आतुरतेनं वाट पाहत असतात. हिंदू दिनदर्शिकेनुसार दरवर्षी फाल्गुन महिन्यात कृष्ण पक्ष चतुर्दशीला महाशिवरात्र साजरी करण्यात येते. यंदा महाशिवरात्र मंगळवारी १ मार्च २०२२ रोजी साजरी होणार आहे. या खास प्रसंगी देवाला प्रसन्न करण्यासाठी किंवा आपली इच्छा पूर्ण होण्यासाठी लोक उपवास करतात. अशावेळी आपला उपवास सफळ होण्यासाठी उपवासाला काय खायचं काय खाऊ नये असा प्रश्न अनेकांना पडतो. दूध, फळांचा आहार घेऊन काहीजण हा उपवास करतात तर काहीजण साबुदाण्याचे वेगवेगळे पदार्थ खातात. (fasting rules of mahashivratree)
महाशिवरात्रीच्या उपवासाचे नियम
१) लवकर उठा, शक्यतो ब्रह्म मुहूर्तावर (सूर्योदयाच्या दोन तास आधी) आंघोळ करून स्वच्छ कपडे घाला.
२) ध्यान (ध्यान) आणि नंतर संकल्प करा. (आपले विचार दैवी प्रसंगाशी जुळवून घ्या आणि व्रत प्रामाणिकपणे पाळाल अशी शपथ घ्या) व्रत करताना ब्रह्मचर्य पाळा.
३) तांदूळ, गहू किंवा डाळी कोणत्याही स्वरूपात आहारात घेऊ नका. दूध आणि उपावासाच्या पदार्थांचा समावेश करा. उपवासाच्या दिवशी मीठ वापरणं टाळा. अन्न शिजवताना सैंधव मीठाचा वापर करा.
४) जर तुमच्या घरी शिवलिंग किंवा भगवान शंकराची मूर्ती असेल तर तुम्ही तेलाचा दिवा आणि उदबत्ती लावून अभिषेक करू शकता. गंगाजल किंवा पाणी आणि/किंवा कच्चे दूध यासाठी आवश्यक आहे. तुम्ही मंदिरात जाऊन अभिषेक देखील करू शकता. 'ओम नमः शिवाय' असा जप करताना पाणी, कच्चे दूध, धतुर्‍याची फुले व फळे, बेलपत्र इत्यादी अर्पण करा. भगवान शिवाचे उत्कट भक्त रात्रभर जागे राहतात आणि पूजा, भजन, किर्तनात मग्न असतात.
५) या उपवासाला अनेकजण वरीचे तांदूळ म्हणजेच भगर खाणं टाळतात. त्याऐवजी नारळ, दूध, मसाला दूध, फळं, खजूर, अंजीर, शेंगदाणे, उकडलेले बटाटे, रताळे, राजगिऱ्याचा लाडू, चिक्की, शेंगदाण्याचा गूळ घालून केलेला किंवा शिंगाडय़ाचे पीठ व खजूर याचे लाडू, साबुदाण्याच्या खिचडी, वडे, थालीपीठ, साबुदाण्याच्या पिठाचे साजूक तुपातले लाडू हे पदार्थ तुम्ही खाऊ शकता.
उपवासाचे फायदे
उपवासाचा एक मुख्य उद्देश म्हणजे शरीर आणि मनाला नियमित जीवनातून विश्रांती देणे. याव्यतिरिक्त, उपवास शरीरातील विषारी पदार्थांपासून मुक्त होण्यास मदत करते. त्यामुळे राजस किंवा तामसिक गुण प्रज्वलित करणारे पदार्थ टाळले जातात. शिवाय, ब्रह्मचर्य पाळल्याने, लोक आत्मसंयम ठेवतात. उपवास भक्तांना त्यांच्या इंद्रियांवर नियंत्रण ठेवण्यास, त्यांचे मन/शरीर शुद्ध करण्यास आणि त्यांच्या अंतर्मनाशी जोडण्यास मदत करतो.
महाशिवरात्रीच्या उपवासासाठी खास रेसेपीज
१)
2)
3)