रोज ७ ते ८ तासांची झोप घेणं आवश्यक असते. दिवसभराच्या थकव्यानंतरही अनेकांना रात्री लवकर झोप येत नाही. रात्री व्यवस्थित झोप आली तर दिवसभर फ्रेश वाटत नाही. (How to get sleep faster) रात्री झोप झाली नाही तर थकवा येतो, कोणत्याही कामात उत्साह जाणवत नाही. रात्री झोप न येण्यामागची कारणं समजून घेतली तर समस्या सोडवणं अधिक सोपं होऊ शकतं आणि रात्री शांत झोपही येईल.(5 Simple Tips That Help You Fall Asleep Quickly)
झोप न येण्याची समस्या का उद्भवते?
निद्रानाशाची अनेक कारणे असू शकतात. निद्रानाश प्रामुख्याने मानसिक अस्वस्थतेचा परिणाम आहे. कोणत्याही प्रकारची शारीरिक अस्वस्थता जसे की शरीरातील वेदना, हवामानाची स्थिती किंवा जुनाट आजारांमुळे देखील निद्रानाश होऊ शकतो. थकवा आणि चिंता यामुळे झोपेची कमतरता देखील होऊ शकते. खराब पचन, बद्धकोष्ठता आणि खाण्याच्या अनियमित सवयींचा पूर्वीचा इतिहास असलेल्या लोकांना निद्रानाश होण्याची शक्यता असते. ताण-तणाव, अनियमित जीवनशैली, खाण्यापिण्याच्या चुकीच्या सवयी, चहा-कॉफी जास्त प्रमाणात घेणं यापैकी कोणतेही निद्रानाशाचे कोणतेही कारण असू शकते.
रात्री लवकर झोप येण्याचे उपाय
१) रात्री झोपण्यापूर्वी कोमट दूध पिणे हा झोपेचा सोपा उपाय आहे. बदामाचे दूध हे कॅल्शियमचे उत्कृष्ट स्त्रोत आहे, जे मेंदूला मेलाटोनिन (झोप/जागण्याच्या चक्राचे नियमन करण्यास मदत करणारे हार्मोन) तयार करण्यास मदत करते.
२) योगामुळे काही मिनिटातच शांत झोप येण्यास मदत होते. यासाठी तुम्ही अंथरूणात पडल्यानंतर योग निद्रा करू शकता. अंथरूणावर झोपून शरीराचे प्रत्येक अवयव रिलॅक्स करा.
३) झोपण्यापूर्वी तुमच्या पायाच्या तळव्यात कोल्ड कम्प्रेस सेंद्रिय तिळाचे तेल चोळा.
४) जेवल्यानंतर थोडा वेळ फिरायला जा. चालल्यानं अन्न पचण्यास मदत होते आणि शांत झोप लागते.
५) झोप येण्यासाठी योग्य उपाय म्हणजे पीएमआर (प्रोग्रेसिव्ह स्नायू शिथिलता). ही युक्ती तुमच्या स्नायूंमधील तणाव कमी करण्यावर आणि त्यांना आराम देण्यावर लक्ष केंद्रित करते. हे करण्यासाठी कमीतकमी 5 सेकंदांपर्यंत आपल्या भुवया शक्य तितक्या उंच हलवा आणि स्नायूंना आराम द्या. असे केल्याने तुमच्या कपाळावर थोडा ताण निर्माण होईल. त्यानंतर ५ सेकंद श्वास रोखून ठेवा आणि मग आराम करा. त्याचप्रमाणे डोळ्यांच्या आणि मानेच्या स्नायूंनाही आराम द्या आणि तुम्हाला काही मिनिटात झोप येईल.
चांगल्या झोपेसाठी या गोष्टी टाळा
१) रात्री उशिरापर्यंत टीव्ही पाहणे किंवा संगणकावर काम करणे टाळा.
२) संध्याकाळनंतर कॉफी, चहा किंवा इतर पेये पिणे टाळा.
३) आयुर्वेदिक मसाज आणि शिरोधारा यांसारख्या उपचारांमुळे मनाला आराम मिळू शकतो.
४) तुमचे शरीर एक्टिव्ह राहण्यासाठी आणि ऊर्जा वाहण्यासाठी दररोज 30 मिनिटे खेळ किंवा व्यायाम करा.