बदलत्या ऋतूमुळे लोकांना अनेकांना शारीरिक समस्यांना सामोरे जावे लागते, त्यापैकी एक म्हणजे नाक वाहण्याची समस्या. ज्यांना सायनसचा त्रास असतो अशा लोकांना ही समस्या तीव्रतेनं उद्भवते. (Runny nose solutions) यामुळे चारचौघात सतत हातरुमाल घेऊनच उभं राहावं लागतं. कधीही शिंका येऊन नाक गळायला सुरूवात होते. या लेखात तुम्हाला नाक गळण्याची कारणं आणि घरगुती उपाय सांगणार आहोत. जेणेकरून तुम्हीही या त्रासापासून सुटका मिळवाल. (How to Stop a Runny Nose 5 effective home remedies for running nose)
नाक का गळण्याचा त्रास होतो? (Causes of Runny Nose)
वाहणारे नाक ही एक समस्या आहे ज्यामध्ये नाकातून अतिरिक्त द्रव बाहेर पडू लागतो. हा द्रव पातळ किंवा जाड कफ स्वरूपात असू शकतो. वाहत्या नाकासाठी वैद्यकीय भाषेत "रायनोरिया" आणि "राइनायटिस" या संज्ञा वापरल्या जातात. जेव्हा नाकातून पातळ आणि स्पष्ट स्त्राव होतो तेव्हा त्याला रायनोरिया म्हणतात. त्याच वेळी, नाकाच्या ऊतींमध्ये जळजळ झाल्यामुळे नाक वाहण्याची समस्या उद्भवते, त्याला रायनायटिस म्हणतात.
डायबिटीस कंट्रोल अन् वाढलेला पोटाचा घेर कमी करतील ६ फळं; कायम निरोगी, मेंटेन राहाल
सर्दी आणि खोकला, फ्लू, नाकाशी संबंधित संसर्ग, थंड हवामान किंवा तापमानात अचानक बदल, मसालेदार अन्न सेवन, वाढलेले अॅडेनोइड्स (जे घशाच्यावर आणि नाकाच्या अगदी मागे असतात) पर्यावरणाचे घटक, हार्मोनल बदल, नाकाला दुखापत, कार्टेजेनर सिंड्रोम (श्वसन प्रणालीशी संबंधित एक विकार). या कारणांमुळे नाक गळण्याचा त्रास उद्भवतो. एक किंवा दोन्ही नाकपुड्यांमधून पातळ स्त्राव बाहेर येऊ शकतो. वाहत्या नाकामुळे तुम्हाला अस्वस्थ वाटू शकते. खोकला किंवा घसादुखीची समस्या देखील असू शकते.
उपाय
१) निलगिरीचं तेल
प्रथम निलगिरीच्या तेलात कापूर आणि पुदिना मिसळा. यानंतर, डिफ्यूझरमध्ये तेल ठेवा आणि त्याचा सुगंध घ्या. हे दिवसातून दोनदा वापरले जाऊ शकते. नाक वाहण्याच्या समस्येवर निलगिरीचे तेल फायदेशीर ठरू शकते. एनसीबीआय (नॅशनल सेंटर फॉर बायोटेक्नॉलॉजी इन्फॉर्मेशन) च्या वेबसाइटवर प्रकाशित झालेल्या संशोधनानुसार, नीलगिरी, मेन्थॉल आणि कापूर यांचे मिश्रण श्वास घेण्याची क्षमता सुधारू शकते. याचे श्रेय त्याच्या दाहक-विरोधी गुणधर्मांना दिले जाऊ शकते, जे जळजळ कमी करण्यास उपयुक्त ठरू शकते.
२) गरम चहा
सर्व प्रथम एका भांड्यात पाणी गरम करा. नंतर त्यात आले आणि चहाची पाने आणि मध घालून थोडा वेळ उकळवा. दोन ते तीन मिनिटे उकळले की एका कपात चाळून घ्या. नंतर या पेयाचे चहासारखे सेवन करा. या पेयाचे सकाळी आणि संध्याकाळी सेवन केले जाऊ शकते. या लेखात नमूद केल्याप्रमाणे सर्दी आणि फ्लूमुळे नाक वाहण्याची समस्या देखील होऊ शकते त्याच वेळी, NCBI वेबसाइटवर प्रकाशित झालेल्या एका शोधनिबंधात नमूद केले आहे की सर्दी आणि फ्लूच्या लक्षणांपासून आराम मिळविण्यासाठी गरम पेये घेणे फायदेशीर ठरू शकते.
३) वाफ घेणं
सर्व प्रथम एका भांड्यात पाणी गरम करा. पाणी गरम झाल्यावर गॅस बंद करा आणि गरम पाणी असलेले भांडे उंच जागेवर ठेवा. आता टॉवेल डोक्यावर झाकून गरम पाण्याच्या भांड्यावर चेहरा ठेवा 5 मिनिटे या स्थितीत रहा. तुम्हाला हवे असल्यास तुम्ही फेशियल स्टीमसाठी बाजारात उपलब्ध असलेले स्टीमर देखील वापरू शकता. नाक वाहण्याच्या समस्येपासून आराम मिळवण्यासाठी तुम्ही दिवसातून 2 ते 4 वेळा असे करू शकता.
वाहत्या नाकासाठी घरगुती उपचारांमध्ये वाफ घेणे देखील समाविष्ट आहे. असे म्हणतात की दिवसातून २ ते ४ वेळा वाफ घेतल्याने नाकातून वाहण्याची समस्या दूर होते. याव्यतिरिक्त एका संशोधनात नमूद केले आहे की स्टीम इनहेलेशनमुळे वाहणारे नाक यांसह सर्दीची लक्षणे सुधारू शकतात. या आधारावर असे मानले जाऊ शकते की चेहऱ्याची वाफ घेतल्याने नाक वाहण्याची समस्या काही प्रमाणात कमी होऊ शकते.
४) गरम पाण्यानं अंघोळ
वाहत्या नाकासाठी घरगुती उपाय म्हणजे गरम पाण्यानं अंघोळ. एका संशोधनात असे सांगण्यात आले आहे की हर्बल बाथ आणि नॉन-हर्बल बाथ दोन्ही ऍलर्जीक सर्दीची लक्षणे कमी करण्यासाठी उपयुक्त ठरू शकतात. अशा वेळी नाक वाहण्याच्या समस्येपासून आराम मिळवण्यासाठी कोमट पाण्याने आंघोळ करणे फायदेशीर ठरू शकते, असे म्हणणे चुकीचे ठरणार नाही.
५) नेटी पॉट
प्रथम एका भांड्यात पाणी आणि मीठ टाकून कोमट करा. आता हे कोमट मिठाचे पाणी नेटी पॉट किंवा किटलीमध्ये भरा. यानंतर, डोके एका बाजूला थोडेसे वाकवा आणि नाकपुडीच्या एका बाजूला नेटी पॉट किंवा किटलीमधून कोमट पाणी ओतून दुसऱ्या नाकपुडीतून काढून टाका. यानंतर, दुसऱ्या नाकपुडीने ही प्रक्रिया पुन्हा करा. ही प्रक्रिया दिवसातून एकदा केली जाऊ शकते. सर्दीच्या समस्येपासून मुक्त होण्यासाठी नेटी पॉट वापरण्याची देखील शिफारस केली जाते. एनसीबीआयच्या साइटवर या संदर्भातील एक संशोधनही प्रसिद्ध झाले आहे. या संशोधनानुसार, या प्रक्रियेचा वापर करून नाक वाहण्याची लक्षणे सुधारू शकतात.
नाक गळण्याच्या समस्येचे निदान (Diagnosis of Runny Nose)
प्रथम डॉक्टर शारीरिक तपासणी करू शकतात. याशिवाय, डॉक्टर ऍलर्जी त्वचा चाचणीची शिफारस देखील करू शकतात. यावरून नाक वाहण्याची समस्या कोणत्याही प्रकारच्या ऍलर्जीमुळे तर नाही ना हे तपासता येते.
वाहत्या नाकाचे निदान करण्यासाठी डॉक्टर रक्त तपासणी देखील सुचवू शकतात. यामध्ये रक्त तपासणी करून समस्येचे कारण शोधता येते. वाहत्या नाकासाठी, डॉक्टर सायनसच्या एक्स-रेची शिफारस देखील करू शकतात. यामध्ये चेहरा, नाक आणि सायनसच्या हाडांसह संपूर्ण डोक्याच्या आजूबाजूच्या हाडांची छायाचित्रे घेणे समाविष्ट आहे.
यामध्ये छाती, फुफ्फुस, हृदय, मोठ्या धमन्या, बरगड्या आणि डायाफ्राम यांचा एक्स-रे आहे.
घशाची तपासणी करण्यासाठी थ्रोट कल्चर टेस्ट केली जाते. यामध्ये ते जंतू ओळखले जातात, ज्यामुळे घशाचा संसर्ग होऊ शकतो. कफ आणि घशाची तपासणी करून निदान केले जाऊ शकते. याद्वारे, कफची तपासणी करून संसर्गास कारणीभूत जंतू शोधले जाऊ शकतात.