पुरेशी विश्रांती आणि झोप शरीराला निरोगी ठेवण्यासाठी सकस आहार आणि व्यायामाइतकीच आवश्यक आहे. अभ्यासात असे दिसून आले आहे की ज्या लोकांना रात्री चांगली झोप मिळत नाही त्यांना विविध आरोग्य समस्यांचा धोका जास्त असतो. (How can I get deep sleep at night?) मात्र, गेल्या काही वर्षांत तणाव, चिंता यासह इतर अनेक कारणांमुळे लोकांच्या झोपेवर मोठा परिणाम झाल्याचे दिसून आले आहे. आरोग्य तज्ज्ञांच्या मते, ज्या लोकांना पुरेशी झोप मिळत नाही, त्यांना चिडचिड, राग आणि इतर अनेक प्रकारच्या आरोग्य समस्यांचा धोका वाढतो. (what to do for good sleep)
पडल्या पडल्या झोप लागत नाही. खूप वेळ मनात वेगळ विचार येत असतात, असं अनेकांच्या बाबतीत होतं. खूप प्रयत्न करूनही झोप येत नाही आणि आली तरी खूप लवकर मोडते. अशा परिस्थितीत डॉक्टरांचा सल्ला घेणे आवश्यक आहे. (How do you fall asleep in 5 minutes?) दरम्यान, नुकत्याच झालेल्या एका अभ्यासात शास्त्रज्ञांनी अशा उपायाविषयी देखील सांगितले आहे, ज्याचा वापर करून तुमची समस्या दूर होऊ शकते. एवढेच नाही तर ही पद्धत तुम्हाला कमी वेळेत झोप घेण्यासही मदत करू शकते. (How can I sleep better naturally?)
अभ्यास काय सांगतो?
अमेरिकन जर्नल ऑफ क्लिनिकल न्यूट्रिशनमध्ये प्रकाशित झालेल्या अभ्यासात, शास्त्रज्ञांना जलद झोप मिळविण्याचा सर्वात सोपा मार्ग सापडला आहे. संशोधकांनी सांगितले की, झोपण्याच्या चार तास आधी कार्बोहायड्रेटयुक्त पदार्थांचे सेवन केल्याने तुम्हाला यामध्ये मदत करू शकते. अभ्यासात संशोधकांना असे आढळून आले की जे पुरुष झोपण्यापूर्वी पिष्टमय कर्बोदकांमधे सेवन करतात त्यांना झोप येण्यास कोणतीही समस्या येत नाही.
हाय ग्लायसेमिक इंडेक्स आणि झोपेचा संबंध
अभ्यासात शास्त्रज्ञांनी सांगितले की जे लोक झोपण्याच्या चार तास आधी भात खातात त्यांना झोपल्याबरोबर 8-10 मिनिटांत झोप येते. संशोधकांना असे आढळून आले की उच्च ग्लायसेमिक इंडेक्स असलेल्या गोष्टींचे सेवन केल्याने देखील जलद झोप येते, जे जैसमिन राइसमध्ये मुबलक प्रमाणात आढळते.
उच्च ग्लायसेमिक कार्बोहाइड्रेट ट्रिप्टोफॅन आणि सेरोटोनिनला प्रोत्साहन देऊ शकतात, ही दोन्ही रसायने जलद झोप मिळविण्यात मदत करतात. तथापि, हे लक्षात घेण्यासारखे आहे की उच्च ग्लाइसेमिक इंडेक्स असलेल्या पदार्थांचे सेवन केल्याने रक्तातील ग्लुकोजची पातळी वाढते, ज्यामुळे मधुमेहासाठी समस्या उद्भवू शकतात. अशा रुग्णांनी या पदार्थांचे सेवन करू नये.
रात्रीच्या जेवणात काय खाल्ल्यानं चांगली झोप येते?
अभ्यासात, संशोधकांनी नोंदवले की उच्च-ग्लायसेमिक कर्बोदकांमधे झपाट्याने ब्रेक डाऊन होतात, ज्यामुळे रक्तातील साखरेची पातळी वेगाने वाढते. पांढरा तांदूळ, बटाटे, टरबूज आणि अननस यांसारखी फळे, केक आणि कुकीज यांचा ग्लायसेमिक इंडेक्स जास्त असतो. आरोग्य तज्ञांच्या मते, या गोष्टी जलद झोप घेण्यास मदत करतात परंतु मधुमेहाचा धोका वाढवू शकतात. अशा स्थितीत त्यांचे रोज सेवन करणेही हानिकारक ठरू शकते. निद्रानाशाच्या समस्येवर मात करण्यासाठी इतर पर्यायांकडेही लक्ष दिले पाहिजे.