कोरोना संसर्गाच्या दुसर्‍या लाटेशी देश सामना करत आहे. व्हायरसमधील उत्परिवर्तनांमुळे, दुसर्‍या लाटेचा परिणाम जोरदार जाणवत आहे. दरम्यान, काळ्या आणि पांढर्‍या बुरशीच्या घटनांमुळे लोकांची चिंता वाढली आहे. बर्‍याच राज्यांत काळ्या बुरशीलाही साथीचा रोग जाहीर करण्यात आला आहे, आतापर्यंत 9 हजाराहून अधिक लोक या संक्रमणाला बळी पडले आहेत. तज्ज्ञ हा रोग कर्करोगाप्रमाणे घातक असल्याचं मानत आहेत.
बुरशीजन्य संसर्गांच्या प्रकरणांमुळे लोकांच्या मनात अनेक प्रश्न निर्माण झाले आहेत. आम्ही काळ्या आणि पांढर्‍या बुरशीच्या लक्षणांमधील फरकबद्दल तज्ञांकडून जाणून घेण्याचा प्रयत्न केला. या काळात कोलंबिया एशिया हॉस्पिटलमधील ईएनटी विभागाचे प्रमुख प्रो. ब्रिजपालसिंग त्यागी यांनी सर्व प्रश्नांची उत्तरे दिली.
काळ्या आणि पांढऱ्या बुरशीतील फरक कसा ओळखायचा?
अमर उजालाशी बोलताना प्राध्यापक बृजपालसिंग म्हणाले की, ''सर्वसाधारणपणे तसे समजले जाऊ शकते की काळ्या बुरशीचा डोळ्यामधून, नाकातून आणि मग मेंदूपर्यंत प्रवास होतो, तर पांढरी बुरशी नाकातून फुफ्फुसांमध्ये निमोनिया तयार करते. यामुळे रुग्णाला श्वास घेण्यास त्रास होऊ शकतो. येथे हे देखील लक्षात घेण्यासारखे आहे की काळी बुरशी फुफ्फुसात जाऊ शकते आणि पांढरी बुरशी मेंदूत जाऊ शकते.
या दोन्ही प्रकाराची लक्षणं कशी वेगळी आहेत?
या प्रश्नाच्या उत्तरात प्रा. बृजपाल स्पष्ट करतात की काळ्या बुरशीच्या हल्ल्यानं जो भाग प्रवाहित होतो. तेथे रक्तप्रवाह थांबतो. ज्यामुळे तो भाग काळा होतो. त्याचप्रमाणे, पांढर्‍या बुरशीमुळे रक्तवाहिन्याही जखडतात आणि संबंधित भागाचा रंग बदलतो. गेल्या काही दिवसात पिवळ्या बुरशीच्या लक्षणांमध्येही असाच प्रकार पाहायला मिळत आहे.
काळ्या बुरशीचे प्रमाण इतर बुरशीच्या तुलनेत मोठे असू शकते. काळ्या बुरशीमुळे नाकाद्वारे शरीराच्या सर्व भागाचे नुकसान होऊ शकते, तर इतर बुरशीच्या संसर्गाचे प्रमाण कमी आहे. काही प्रकरणांमध्ये पांढऱ्या बुरशीचे संसर्ग फुफ्फुसांपर्यंत पोहोचू शकतो.
या गोष्टींकडे दुर्लक्ष करू नका
वाहणारे नाक असल्यास, त्यास प्रत्येक वेळेस बॅक्टेरियातील सायनोसायटिससारखे मानू नका, खासकरुन जर आपण कोविड -१९ मध्ये संक्रमित असाल किंवा कोविडपासून बरे झाला असेल तर.लक्षणं दिसताच चाचणी करायला घाबरू नका. संक्रमण झालं असेल तर डॉक्टरांचा सल्ला घेऊन वेळीच उपचार सुरू करा. कारण वेळीच उपचार घेतले तरच जीवघेण्या आजारापासून बचाव होऊ शकतो.
फुफ्फुसांवर काय परिणाम होतो?
पांढरी बुरशी श्वासांच्या माध्यमातून फुफ्फुसांना संक्रमित करते. त्यामुळे रुग्णांना निमोनियाच्या त्रासाचा सामना करावा लागू शकतो. फुफ्फुसात बुरशीचे गोळे तयार होऊ शकतात. अशा पद्धतीनं पांढरी बुरशी फुफ्फुसांमध्ये पसरते.
कारणं
शरीरावर ओलसरपणा असणं
रोगप्रतिकारकशक्ती कमजोर असणं
स्टेरॉईड्सचा जास्त प्रमाणात वापर
डायबिटीसचा आजार असणं
दीर्घकाळ एंटीबायोटिक्सचा वापर
ब्लड कल्चर टेस्ट, कफची फंगल कल्चर टेस्ट, त्वचेवरील KOH फंगस असणं या मार्गांनी या बुरशीची चाचणी केली जाते. पांढऱ्या बुरशीच्या बाबतीत, रुग्णाला अँटी-फंगस औषधांचे डोस दिले जातात. हा डोस वेळेवर रुग्णांना देणे फार महत्वाचे आहे. जर अ‍ॅन्टीफंगल डोस वेळेत न दिला तर ते देखील प्राणघातक ठरू शकते.
शरीरात पांढर्‍या बुरशीचे प्रमाण वाढण्यामुळे फूड पाईपवर परिणाम होतो. जेव्हा आपल्या रक्तामध्ये त्याचा परिणाम होतो तेव्हा त्याचा मेंदू आणि मूत्रपिंडावरही परिणाम होतो. इतकेच नाही तर फुफ्फुसांमध्येही संसर्ग होऊ शकतो.