डॅा. सुधीर सोनटक्के
लैंगिक जीवन ही आपल्या मानसिक आणि शारीरिक स्वास्थ्यासाठी अतिशय महत्त्वाची गोष्ट असते. मात्र अनेकदा विवाहित महिलांना लैंगिक संबंधांची इच्छा होत नाही. अशावेळी जोडीदारांच्या नात्यात नकळत अंतर पडत जाते. एकदा हे अंतर पडायला लागले की ते कमी होणे थोडे अवघड असते. यामुळे शरीराची विशिष्ट भूक पूर्ण न झाल्याने भावनिक ताणतणाव वाढणे, मानसिक ताणात वाढ होत राहणे अशा समस्या निर्माण होतात. मात्र महिलांमध्ये लैंगिक संबंधांची इच्छा न होण्यामागे नेमकी काय कारणे असतात हे समजून घेणे अतिशय महत्त्वाचे आहे (What makes a woman not interested in sex anymore? ).
बऱ्याचशा स्त्रिया कामोत्तेजना आणू शकतील किंवा तीव्र करू शकतील अशा लैंगिक तंत्रांवर चर्चा करण्यात आणि शोधण्यात रस नसतो. अनेक स्त्रिया लैंगिक संबंधांना सामान्य आणि आनंददायी भाग मानत नाहीत. स्त्री इतर महत्त्वाच्या कामांमध्ये व्यस्त असताना सेक्स मागे पडतो. कामाच्या ठिकाणी स्पर्धा, डेडलाइन आणि रात्री उशिरापर्यंत काम आणि पत्नी व आई म्हणून विविध जबाबदाऱ्यांमुळे महिलांना सेक्ससाठी उर्जा नसते. एकूणच, तणाव, थकवा आणि अपुरे लैंगिक संबंध हे स्त्रीच्या कामवासनेवर परिणाम करणारे प्रमुख घटक आहेत. महिलांना घर आणि ऑफिस अशी दुहेरी शिफ्ट करावी लागते. याची सुरुवात बाळापासून होऊ शकते. स्त्रीवरच बाळाच्या जबाबदारीचा भार पडतो, तर पुरुष जोडीदाराची दिनचर्या तशीच राहते.
आपल्या देशात आपण, बाळ चार-पाच वर्षांचे होईपर्यंत त्याला आपल्यासोबत झोपवतो. यामुळे जवळीक होण्याची संधी बरीच कमी होते. आईचा बहुतेक वेळ मुलाची काळजी घेण्यात जातो. बाळाच्या जन्मानंतर, शरीराची खराब प्रतिमा देखील स्त्रीच्या लैंगिक इच्छा कमी करण्यास कारणीभूत ठरते. वय वाढणे किंवा स्वतःला लठ्ठ समजणे या गोष्टींमुळे सुद्धा अनेक स्त्रियांमध्ये सेक्सची इच्छा कमी होते.
गोळ्या, गर्भधारणा आणि रजोनिवृत्ती
१. अवांछित गर्भधारणा टाळण्यासाठी दिलेली गर्भनिरोधक गोळी सेक्स ड्राइव्ह कमी होण्याचे कारण बनू शकते. ते घेतल्यानंतर काही महिन्यांनी सेक्समध्ये रस कमी होत जातो व यामुळे नैराश्य येऊ शकते. या गोळ्यांद्वारे तुम्ही ओव्हुलेशनला प्रतिबंध करत आहात ज्यामुळे योनिमार्गात कोरडेपणा येतो आणि शरीरातील सामान्य हार्मोन्स आणि लैंगिक इच्छा कमी होते.
२. अनेक स्त्रिया बाळाच्या जन्मानंतर लैंगिक भूक कमी झाल्याची तक्रार करतात. प्रसूतीनंतर, शरीराला सामान्य स्थितीत येण्यासाठी सहा ते आठ आठवडे लागतात. योनीमार्गात आणि पोटाच्या भागात टाके असल्यास सेक्स करणे आणखीनच कठीण होते. तसेच, जेव्हा तुम्ही बाळाला दूध पाजत असता तेव्हा लैक्टिक हार्मोनल पातळी वाढते ज्यामुळे कामवासना कमी होते.
३. आणि शेवटी, रजोनिवृत्ती देखील स्त्रीच्या लैंगिक जीवनासाठी अराजकता दर्शवते. अत्यंत कमी इस्ट्रोजेन पातळीमुळे योनिमार्गात कोरडेपणा येतो आणि संभोग अस्वस्थ होतो. बऱ्याच स्त्रिया त्यामुळे माझ्यासाठी सेक्स संपला आहे असे म्हणतात. वय वाढणे आणि वंध्यत्व येणे या संपूर्ण कल्पनेमुळे त्यांना कमीपणा आणि नैराश्य येते, ज्यामुळे त्यांच्या कामवासनेवर परिणाम होतो. तथापि, शरीरापेक्षा ते मनातच जास्त असते. एकदा जर त्यावर मात केली आणि शरीराबद्दल आनंदी वाटू लागले की सर्वकाही सामान्य होते.
उपाय काय?
१. बोला आणि सेक्सोलॅाजिस्टची व्यावसायिक मदत घ्या. दुःखाची गोष्ट म्हणजे, जेव्हा कामवासना कमी होते तेव्हा स्त्रिया, या समस्येकडे दुर्लक्ष करतात किंवा शांतपणे सहन करतात. अनेक महिलांना त्यांच्या लैंगिकतेमुळे प्रतिबंधित वाटते. त्यांना याबद्दल बोलणे, अगदी त्यांच्या जोडीदारासोबतही बोलण्यास संकोच वाटतो. पण व्यावसायिक मदत घेणे आणि काय कमी आहे हे ओळखणे ही पहिली पायरी असायला हवी. काय काम करत नाही हे ओळखल्यानंतर, ते सुधारण्यासाठी तुम्ही प्रयत्न करू शकता.
२. वैवाहिक जीवनात लैंगिक संबंधांची पुन्हा ओळख करून देण्यासाठी जोडीदाराचा पाठिंबा देखील महत्त्वाचा असतो. जोडीदाराशिवाय हे करणे कठीण असते. जर तुम्ही स्वतःला मदत करण्यास तयार असाल तरच तुमची कामवासना पुनरुज्जीवित करणे शक्य आहे. तुमच्याकडे इतर महत्त्वाच्या वाटणाऱ्या गोष्टींबद्दल काळजी करण्यासारखी आहे म्हणून सेक्स सोडू नका. सेक्स हा आपल्या जीवनाचा एक अविभाज्य भाग आहे आणि तो तसाच राहिला पाहिजे.
(लेखक एम.डी असून लैंगिक समस्या उपचार तज्ज्ञ आहेत.)