खात्यातील पैसे सांभाळा ; ऑनलाईन फसवणुकीच्या घटना वाढल्या

अरुण वाघमोडे

लोकमत न्यूज नेटवर्क

अहमदनगर : खून, दरोडा, मारहाण, जबरी चोरी, अत्याचार आदी गुन्ह्यांची उकल करण्यात पोलिसांचा हातखंडा आहे. मात्र, डिजिटल युगात हायटेक पद्धतीने घडणारे सायबर क्राइम पोलिसांसाठी आव्हान ठरत आहेत. जिल्ह्यात गेल्या आठ महिन्यांत सायबर क्राइमसंदर्भात तब्बल ११०० तक्रारी दाखल झाल्या आहेत. गेल्या पाच वर्षांत हे प्रमाण तब्बल आठ पटींनी वाढल्याचे आकडेवारीतून दिसते.

अनोळखी व्यक्तीला ओटीपी क्रमांक सांगणे, तक्रारीसाठी कस्टमर केअरला फोन करणे, इंटरनेटवरील साइटवर जॉब सर्च करणे, ऑनलाइन वाहन खरेदी या माध्यमांतून ग्राहकांची सर्वाधिक आर्थिक फसवणूक झाली आहे. ई-मेल, व्हाॅटस्ॲप, इंस्टाग्राम, फेसबुक, ऑनलाइन बँकिंग आणि इतर व्यवहारांसाठी इंटरनेटचा वापर करणाऱ्या उपभोक्त्यांना सायबर गुन्हेगार लक्ष्य करीत आहेत. स्वस्तात वाहन गिफ्ट, तत्काळ कर्ज, लॉटरी, पैशांच्या बक्षिसाचे आमिष दाखवून, तर कधी प्रेमाच्या मोहात पाडून सायबर गुन्हेगारांनी गेल्या पाच वर्षांत जिल्ह्यातील हजारो नागरिकांचे ऑनलाइन पद्धतीने करोडे रुपये लुटले आहेत. सायबर गुन्हेगार देशात कुठेतरी बसून अशा स्वरूपाचे गुन्हे करतात. त्यामुळे भौगोलिक मर्यादा आणि तांत्रिक अडचणींमुळे तपासाला मर्यादा पडतात. त्यामुळे इतर गुन्ह्यांच्या तुलनेत सायबर गुन्ह्यांची उकल होण्याचे प्रमाण खूपच कमी आहे.

पाच वर्षांत दाखल तक्रारी

२०१७- २५०

२०१८- ५५३

२०१९- ८८५

२०२०- १,९२८

२०२१(ऑगस्टपर्यंत)- ११००

.......................

१,३०० तक्रारींचा तपास पूर्ण

१२ डिसेंबर २०२० अखेरपर्यंत येथील सायबर पोलीस ठाण्यात १,९२८ तक्रारी दाखल झाल्या होत्या. जिल्हा पोलीस अधीक्षक मनोज पाटील यांच्या मार्गदर्शनाखाली सायबर पोलिसांनी १,३०० तक्रारींचा तपास पूर्ण केला. सायबर पोलीस ठाण्यात २०१७ ते २०२० या कालावधीत एकूण २४ गुन्हे दाखल झाले. यातील ११ गुन्ह्यांची उकल करण्यात पोलिसांना यश आले आहे.

...............

महिलांनी घ्यावी दक्षता

सोशल मीडियावर सक्रिय असलेल्या महिलांना सायबर गुन्हेगारांकडून लक्ष्य केले जाते. अकाउंट हॅकिंग, अश्लील चॅट, फोटोंचे मॉर्फिंग तर कधी मेसेज व व्हिडिओ पाठवून ब्लॅकमेलिंगचे प्रकार वाढले आहेत. त्यामुळे सोशल मीडियाचा वापर करताना महिलांनी दक्षता घेणे गरजेचे आहे.

................

अशी घ्यावी काळजी

ऑनलाइन व्यवहार आणि डिजिटल तंत्रज्ञान वापरताना नागरिकांनी दक्षता घेतली, तर या गुन्ह्यांचे प्रमाण कमी होईल. ऑनलाइनवर येणाऱ्या कुठल्याही आमिषाला बळी पडू नये, आपली वैयक्तिक अथवा बँक खात्याशी संबंधित माहिती अनोळखी व्यक्तीला देऊ नये. अधिकृत संकेतस्थळांच्या माध्यमातूनच ऑनलाईन व्यवहार करावेत.

-नंदकुमार दुधाळ, पोलीस निरीक्षक, सायबर पोलीस स्टेशन, अहमदनगर