पश्चिम विदर्भातील साडे सात लाख हेक्टरमधील रब्बी ‘रामभरोसे’, शेतकऱ्यांची वाढली चिंता

अपुऱ्या पावसाळ्यामुळे जमिनीत आर्द्रतेचा अभाव

गजानन मोहोड

अमरावती : मान्सूनच्या आगमनाला तीन आठवडे झालेला विलंब आणि ऑगस्टमधील पावसाच्या खंडाने पश्चिम विदर्भ यवतमाळ वगळता सर्व जिल्ह्यात सरासरीपेक्षा कमी पावसाची नोंद झाली. त्यामुळे जमिनीत आर्द्रतेचा अभाव असल्याने रब्बी हंगामातील पेरणी कशी करावी, हा प्रश्न उभा ठाकला आहे. अशा परिस्थितीत रब्बीचे ७.४६ लाख हेक्टर क्षेत्र रामभरोसेच राहणार असल्याने शेतकऱ्यांची चिंता वाढली आहे.

महिनाभरापासून रब्बीचा हंगाम सुरु झालेला असताना आतापर्यंत फक्त ३५,२०० हेक्टरमध्ये पेरणी झालेली आहे. काही भागात संरक्षित सिंचनाची सुविधा उपलब्ध असल्याने आता पेरणीला सुरुवात होत आहे. मात्र, जमिनीचे पुनर्भरण झालेले नसल्याने भूजल पातळी कमी झालेली आहे. त्यामुळे विहिरीचे पाणी हंगामापर्यंत पुरणार की नाही, अशी शंका शेतकऱ्यांना आहे.

पश्चिम विदर्भात यंदाच्या रब्बी हंगामाकरिता ७,४५,८५१ हेक्टर सरासरी क्षेत्र आहे. त्या तुलनेत सद्य स्थितीत फक्त चार टक्केच क्षेत्रात पेरणी झालेली आहे. आता सोयाबीनचा हंगाम शेवटाला आहे. त्यामुळे रब्बीसाठी शेतकरी जमिनीची मशागत करीत आहे. प्रत्यक्षात जमिनीत आर्द्रतेचा अभाव असल्याने त्या भागात जिरायती हरभऱ्याची उगवणदेखील पुरेशी होत नसल्याने शेतकऱ्यांची चिंता वाढली आहे.

रब्बीची जिल्हानिहाय स्थिती

१) अमरावती जिल्ह्यात १,४७,३५० हेक्टर सरासरी क्षेत्राच्या तुलनेत सद्यस्थितीत २,८४८ हेक्टरमध्ये पेरणी झालेली आहे. यवतमाळ जिल्ह्यात १,६०,४०२ (४७६०), अकोला १,२१,१०४ (१०,२९०), वाशिम ८९,७८२ (४४९७) व बुलडाणा जिल्ह्यात २,२७,२१३ हेक्टरच्या तुलनेत १२,८०५ हेक्टरमध्ये पेरणी आटोपली आहे.

२) यंदाच्या रब्बीमध्ये सर्वाधिक ५.२७ लाख हेक्टरमध्ये हरभरा, १.८४ लाख हेक्टरमध्ये गहू, १७,३९१ ज्वारी १४,३२१ मका व ८३४ हेक्टरमध्ये करडईचे क्षेत्र राहण्याची शक्यता आहे.

रब्बीच्या पेरण्या सुरु झालेल्या आहेत. यंदा काही भागातील जमिनीत आर्द्रता कमी आहे. त्यामुळे सरासरी क्षेत्राच्या तुलनेत पेरणीची टक्केवारी थोडी कमी राहण्याची शक्यता आहे.

- किसनराव मुळे, विभागीय कृषी सहसंचालक