Rangbhari Ekadashi: स्मशानात चितेच्या राखेने खेळली जाते होळी, तब्बल 350 वर्षे जुनी पंरपरा काय सांगते? वाचा...

Varanasi Shamshan Holi: होळीचा सण देशभरात आणि जगभरात मोठ्या थाटामाटात साजरा केला जातो. मथुरा, वृंदावन, बरसाना, ज्याला कृष्ण नगरी म्हणतात, तिथे होळी सण खूप आधीपासून सुरू होतो. धर्माची नगरी असलेल्या काशीमध्ये होळीची सुरुवात रंगभरी एकादशीने होते. काशीमध्ये सर्वप्रथम, काशीचे लोक स्मशानभूमीत चितेची होळी खेळून त्यांच्या इष्ट भोले बाबासोबत होळीच्या सणाची सुरुवात करतात. यानंतरच काशीमध्ये होळीला सुरू होते.

मोक्षदायिनी काशी शहरातील स्मशानभूमी हरिश्चंद्र घाट येथे चितेची आग कधीच थंड होत नाही, कारण तेथे चिता जाळण्याची आणि अंत्ययात्रा येण्याची प्रक्रिया चोवीस तास सुरू असते. स्मशानात सर्वत्र पसरलेल्या शांततेत वर्षातून एक दिवस असा येतो की स्मशानभूमीत आनंदाचे वातावरण असते. तो सण रंगभरी एकादशीचा. वाराणसीमध्ये, सोमवार 14 मार्च रोजी, रंगभरी एकादशीला स्मशानभूमीत चितेच्या अस्थिकलशांसह होळी खेळली गेली. यामध्ये साऊंड सिस्टीम, डमरू, घंटा, घऱ्याल, मृदंग यांच्या गजरात ठिकठिकाणी जळत्या चितेची राख घेऊन होळी खेळण्यात आली.

View this post on Instagram

A post shared by Panini Anand (@paninianand)

रंगांव्यतिरिक्त, उडत्या चितेच्या राखेने आपण ही होळी गेली वर्षानुवर्षे साजरी केली जात आहे. रंगभरी होळीची श्रद्धा 350 वर्षांहून अधिक जुनी असल्याचे सांगितले जाते. रंगभरी एकादशीच्या दिवशी स्मशानभूमीत खेळल्या जाणाऱ्या या अनोख्या होळीमागची श्रद्धा फार प्राचीन आहे. रंगभरी एकादशीच्या दिवशी देवी पार्वतीला पहिल्यांदाच भगवान विश्वनाथ काशीला पोहोचले तेव्हा त्यांनी आपल्या गणांसह होळी खेळली होती, असे म्हटले जाते. पण आपल्या लाडक्या स्मशानभूमीत स्थायिक झालेल्या भूत, प्रेत, पिशाच आणि अघोरी यांच्यासोबत त्याला होळी खेळता आली नाही. म्हणून, रंगभरी एकादशीपासून सुरू झालेल्या पाच दिवसांच्या होळी उत्सवाच्या उत्तरार्धात, भगवान विश्वनाथ त्याच्यासोबत होळी खेळण्यासाठी स्मशानभूमीत येतात, असे म्हटले जाते. 

आरतीने होते सुरुवात
रंगभरी एकादशीला हरिश्चंद्र घाटावर महाश्मशान नाथांच्या आरतीने सुरुवात होते. त्याआधी एक मिरवणूक देखील काढली जाते. या आगळ्यावेगळ्या सोहळ्याचे आयोजन करणाऱ्या डोम राजा घराण्याचे बहादूर चौधरी यांनी सांगितले की, ही युगानुयुगे परंपरा सुरू आहे. बाबा विश्वनाथ भूत आणि त्यांचे गण स्मशानात होळी खेळायला येतात. ही यामागची श्रद्धा असून यानंतर होळी सुरू होते. कीनाराम आश्रमातून बाबांची मिरवणूक काढली जाते आणि महा स्मशानभूमी, हरिश्चंद्र घाट येथे पोहोचते. यानंतर महाश्मशान नाथांची पूजा आणि आरती होते. तेथून बाबा आपल्या गणांसह चिताभस्माची होळी खेळतात.