मनुष्य वयाने नाही पण अनुभवाने समृद्ध असायला हवा, तरच त्याला आयुष्याची गंमत कळते!
By ज्योत्स्ना गाडगीळ | Published: February 20, 2021 08:00 AM2021-02-20T08:00:00+5:302021-02-20T08:00:07+5:30
आयुष्य समजून घेताना अशी सुमधुर काव्ये प्रश्नांची सहजतेने उकल करतात.
'तुझ्यापेक्षा जास्त पावसाळे पाहिलेत!' असे म्हणत दटावणाऱ्या मंडळींकडून अनियमित आणि वारंवार पडणाऱ्या पावसाने हा हक्कच जणू काढून घेतलाय. गमतीचा भाग सोडा, परंतु खरोखरच चार पावसाळे जास्त पाहिलेली, वयाने ज्येष्ठ असलेली व्यक्ती अनुभवाने आणि विचारानेसुद्धा तेवढीच समृद्ध असते का हो? नाही, तसा दावा करणे चुकीचे ठरेल. कारण तसे असते तर १०४ वर्षांचे चांगदेव १६ वर्षांच्या ज्ञानेश्वर माउलींसमोर नतमस्तक झाले नसते. म्हणजेच वयाने शहाणपण येतेच असे नाही, तर शहाणपण अनुभवाने येते. मग ते विचारातून प्रगट होते. दुसऱ्यांना समजून घेण्याची क्षमता ज्याच्याकडे जास्त, ती व्यक्ती सर्वात जास्त अनुभवी, अशी आपण ढोबळ व्याख्या करू शकतो. जगाची भ्रमंती केली म्हणून कोणी विचाराने समृद्ध होत नसतो, जग फिरूनही लोकांचा दुस्वास करणारी कोत्या मनाची मंडळी पाहिली, की त्यांच्या मोठेपणाचा मुखवटा गळून पडतो. मग अनुभवी म्हणावे तरी कोणाला? कोणाचे शब्द प्रमाण मानावेत? कोणाचे मार्गदर्शन घ्यावे? कोणाकडून आयुष्य समजून घ्यावे? या प्रश्नांची उकल कवी बा. भ. बोरकर यांनी आपल्या कवितेतून केली आहे.
मीपण ज्यांचे पक्व फळापरी
सहजपणाने गळले हो
जीवन त्यांना कळले हो
जळापरी मन निर्मळ ज्यांचे,
गेले तेथे मिळले हो
चराचरांचे होउनि जीवन
स्नेहासम पाजळले हो
जीवन त्यांना कळले हो
सिंधूसम हृदयांत जयांच्या
रस सगळे आकळले हो
आपत्काली अन् दीनांवर
घन होउनि जे वळले हो
जीवन त्यांना कळले हो
दूरित जयांच्या दर्शनमात्रे
मोहित होऊन जळले हो
पुण्य जयांच्या उजवाडाने
फुलले अन् परिमळले हो
जीवन त्यांना कळले हो
आत्मदळाने नक्षत्रांचे वैभव
ज्यांनी तुळिले हो
सायासाविण ब्रह्म सनातन
उरींच ज्यां आढळले हो
जीवन त्यांना कळले हो