विजेसाठी अनेक जण ‘आत्मनिर्भर’; औरंगाबादमधील ३२ हजार छतांवर होतेय वीज निर्मिती

वीज बिलाची कटकटच नको, औरंगाबाद शहरात वर्षभरात तीन कोटी युनिट विजेची निर्मिती

 - संतोष हिरेमठ
औरंगाबाद : शहरात तब्बल ३२ हजार वीज ग्राहकांना वीज बिलाचे टेन्शनच राहिलेले नाही. कारण हे ग्राहक सौरऊर्जेच्या माध्यमातून छतावरच वीज निर्मिती करीत आहेत. या ग्राहकांकडील छतावरील प्रकल्पातून वर्षभरात तब्बल तीन कोटी ४७ लाख ८८ हजार युनिट विजेची निर्मिती झाली. यात एक कोटी २२ लाख १७ हजार युनिट महावितरणला देण्यात आले.

वीज बिल म्हटले की, अनेकांना ते किती येईल, याचे टेन्शनच येते. परंतु सौरऊर्जेमुळे विजेसाठी अनेक जण आत्मनिर्भर झाले आहेत. सौरऊर्जा निर्मितीसाठी जाणीवपूर्वक केलेल्या प्रयत्नांमुळे या योजनेला ग्राहकांकडून चांगला प्रतिसाद मिळाला असून, सौरऊर्जेचा वापर करण्याकडे कल वाढतच आहे. त्यामुळे महावितरणच्या शहर मंडळात सौरऊर्जा ग्राहकांची संख्या वाढत आहे.

किमान ११ कोटी रुपयांची वीज निर्मिती
सौरऊर्जेतून वर्षभरात ३ कोटी ४७ लाख ८८ हजार ४४८ युनिटची वीज निर्मिती झाली. ३.३६ रुपये हा युनिट दर पकडला तरी ११ कोटी ६८ लाख ८९ हजार १८५ रुपयांची वीज निर्मिती झाली, तर १ कोटी २२ लाख १७ हजार ०२६ युनिटनुसार महावितरणाला किमान ४ कोटी १० लाख ४९ हजार २०७ रुपयांची वीज देण्यात आली. सौरऊर्जा प्रकल्प बसवूनही निर्मितीपेक्षा अधिक विजेचा वापर किंवा प्रकल्पातील बिघाडामुळे अनेक ग्राहकांना महावितरणकडून वीज घ्यावी लागते.

किती मिळते अनुदान ?
केंद्र शासनाकडून घरगुती वर्गवारीतील ग्राहकांना किमान एक किलोवॅट क्षमतेची छतावरील (रुफटॉप) सौरऊर्जा निर्मिती यंत्रणा बसविण्यासाठी वित्त साहाय्य देण्यात येत आहे. यात घरगुती ग्राहकांसाठी १ ते ३ किलोवॅटपर्यंत ४० टक्के आणि ३ किलोवॅटपेक्षा अधिक ते १० किलोवॅटपर्यंत २० टक्के अनुदान देण्यात येणार आहे. तसेच सामूहिक वापरासाठी ५०० किलोवॅटपर्यंत ,परंतु प्रत्येक घरासाठी १० किलोवॅट मर्यादेसह गृहनिर्माण रहिवासी संस्था व निवासी कल्याणकारी संघटना ग्राहकांना २० टक्के अनुदान मिळणार आहे.

यंत्रणा उभारणीचा खर्च तीन वर्षांत परत
या यंत्रणेला महावितरणकडून लावण्यात आलेल्या नेटमीटरिंगद्वारे वर्षाअखेर सर्वच वर्गवारीतील ग्राहकांकडून शिल्लक वीज प्रतियुनिटप्रमाणे महावितरणकडून विकत घेतली जात आहे. त्याचाही आर्थिक फायदा संबंधित घरगुती वर्गवारीतील ग्राहकांना होतो. सोबतच सौर प्रकल्पातून निर्माण झालेल्या विजेच्या स्वयंवापरामुळे वीज बिलात होणारी बचत तसेच शिल्लक वीज याचा एकत्रित लाभ विचारात घेता यंत्रणा उभारणीच्या खर्चाची साधारणतः ३ ते ५ वर्षांत परतफेड होत असल्याचे सांगितले जाते.

ऑनलाईन करता येतो अर्ज
सौरऊर्जेच्या योजनेसाठी ‘ऑनलाईन’ अर्ज व संपूर्ण माहितीसाठी https://www.mahadiscom.in/ismart/ या लिंकद्वारे स्वतंत्र वेबपोर्टल उपलब्ध करण्यात आले आहे. या योजनेविषयक संपूर्ण माहिती व ‘ऑनलाईन’ अर्जाची सोय, मार्गदर्शक तत्त्वे, सर्वसामान्य प्रश्नांची उत्तरे, आदींची माहिती महावितरणच्या संकेतस्थळावर उपलब्ध आहे.

शहरातील उपविभागनिहाय सौरऊर्जा ग्राहक व वर्षभरातील वीज निर्मिती

उपविभाग-ग्राहक-निर्यात केलेले युनिट-आयात केलेले युनिट-निर्माण केलेले युनिट्स
-औरंगाबाद पाॅवर हाऊस- २,६६५- ११,८४,०७१- १८,९०,३६५- ३०,६३,६२९
-छावणी उपविभाग- ६,४०१- २४,३६,७२२- ३८,५०,५३३- ६१,२२,३८०
-शहागंज उपविभाग- २,८४३- १०,७९,७९१- १३,४७,६५२- ३७,९२,८६१
-वाळूज उपविभाग-१,६०३- ८,५४,१२०- ४०,७१,४९७- ४०,३५,२७७
-सिडको उपविभाग- ३,६४१- १०,६९,६५५- १४,८२,६८१- ३०,०२,७९४
-चिकलठाणा उपविभाग-५,२४१- २१,०९,५०२- ३४,७६,०५२- ५९,३०,४७०
-गारखेडा उपविभाग- ६,०६०- १८,८२,६९१- २२,७४,२८४- ४६,६५,८७७
-क्रांतीचौक उपविभाग- ४,०६९- १६,००,४७४- २२,९६,८०९- ४१,७५,१६०
एकूण- ३२,५२३- १,२२,१७,०२६- २,०६,८९,८७३- ३,४७,८८,४४८

ग्राहकांनी खबरदारी घ्यावी
सौरऊर्जेचा वापर महत्त्वपूर्ण ठरत आहे. सौरऊर्जेचा एक-एक युनिट वापरला गेला पाहिजे. सौरऊर्जा प्रकल्प बसविताना ग्राहकांनी थोडी काळजी घेतली पाहिजे. कोणत्याही भूलथापांना बळी पडता कामा नये. विजेच्या वापरानुसार प्रकल्प बसविण्यास प्राधान्य दिले पाहिजे.
- भुजंग खंदारे, मुख्य अभियंता, महावितरण

वीज बिलापासून सुटका
सौरऊर्जा प्रकल्प बसविण्यापूर्वी महिन्याला ७ ते ८ हजार वीज बिल येत होते. परंतु, सौरऊर्जा प्रकल्पामुळे आता बिल भरण्याची वेळच येत नाही. ऑनलाईन बिल चेक केले तरी काही रक्कम दाखवत नाही.
- लक्ष्मीकांत शहाणे, सौरऊर्जा ग्राहक

शहरातील वीज ग्राहक :
-घरगुती- २,९७,२६३
-व्यावसायिक- ३५,०९३
-औद्योगिक- ६,५२६
-पाणीपुरवठा- ४६
-दिवाबत्ती- १,५२५
-शेती पंप- २,१३२
- उच्च दाब- ६४२
-इतर- २,२००
-एकूण वीज ग्राहक- ३,४५,,४२७