आगामी ट्वेंटी-२० वर्ल्ड कप स्पर्धेनंतर राहुल द्रविड मुख्य प्रशिक्षकपदी कायम राहणार नाही. त्यामुळेच BCCI ने नव्या प्रशिक्षकासाठी नुकतीच जाहीरात प्रसिद्ध केली आणि २७ मे पर्यंत अर्ज करण्याची शेवटची तारीख आहे. या पदासाठी अनेक मोठमोठी नावं चर्चेत असल्याच्या बातम्या आहेत, परंतु सचिव जय शाह यांनी या वृत्तांचे खंडन केले आहे. सद्यस्थितीत खरं सांगायचं तर सहा कारणांमुळे बीसीसीआयला या पदासाठी योग्य उमेदवार मिळेनासा झाला आहे.
ऑस्ट्रेलियाचा माजी कर्णधार रिकी पाँटिंग आणि त्याचा सहकारी जस्टिन लँगर या दोघांनीही या पदासाठी नकार दिला आहे. RCB चे मुख्य प्रशिक्षक अँडी फ्लॉवर यांनी तर अर्ज करणार नसल्याची भूमिका घेतली आहे. माजी भारतीय खेळाडूही नोकरीसाठी अर्ज करण्यास फारसे उत्सुक नाहीत. राष्ट्रीय क्रिकेट अकादमीचे संचालक, व्हीव्हीएस लक्ष्मण यानेही स्वारस्य दाखवले नाही. राहुल द्रविडलाही बीसीसीआयचे माजी प्रमुख सौरव गांगुली आणि सचिव जय शहा यांना पटवून द्यावे लागले.
भारत जेव्हा जेव्हा खेळतो किंवा कोणाच्याही विरुद्ध खेळतो तेव्हा त्यांच्याकडून प्रत्येक सामना जिंकण्याची अपेक्षा असते. त्यामुळे पराभवाचा पर्याय त्यांच्यासमोर नसतोच. त्यामुळे प्रत्येकावर, विशेषतः प्रशिक्षकावर प्रचंड दबाव निर्माण होतो. याशिवाय संघात खेळाडूच्या निवडीसाठीही दबाव असतो, संघांतर्गत राजकारण आहे आणि शिवाय बरेच स्टार संघात असल्याने त्यांना आवरणे अवघडच आहे. त्यामुळे अनेकजण त्या दबावाचा सामना करू शकत नाहीत.
भारतीय संघ जिंकला तर त्याचे श्रेय खेळाडूला जाते, प्रशिक्षकाला नाही. पण, जर संघ हरला तर प्रशिक्षकावर मोठी टीका होते. क्रिकेटच्या मूलभूत गोष्टींचे प्रशिक्षण देण्यापेक्षा खेळाडूंना सांभाळण्याचे काम अधिक असले तरी त्याचे कधीही कौतुक होत नाही. ऑस्ट्रेलिया किंवा इंग्लंडप्रमाणे टीम इंडिया फक्त कागदावरच अस्तित्वात आहे. त्याऐवजी, व्यक्ती पूजा महत्त्वाची आहे.
क्रिकेटपटूंच्या तुलनेत मुख्य प्रशिक्षकाला दरवर्षी फक्त दोन महिन्यांची रजा मिळते आणि तीही आयपीएल दरम्यान. त्याशिवाय, प्रशिक्षक सर्व वेळ संघासोबत प्रवास करतात. राहुल द्रविडला वारंवार ब्रेक मिळाला असला तरी रवी शास्त्री, अनिल कुंबळे आणि इतर आधीच्या प्रशिक्षकांना तो ब्रेक मिळाला नाही. द्रविडनंतर येणाऱ्या नव्या प्रशिक्षकाला इतके ब्रेक मिळण्याची शक्यता नाही.
बीसीसीआय मुख्य प्रशिक्षकाला आकर्षक पॅकेज देतात, परंतु आयपीएलमधील संधींचा विचार केला तर ते पुरेसे नाही. भारताचा मुख्य प्रशिक्षक म्हणून द्रविडला वार्षिक १२ कोटी रुपये मिळतात. जस्टिन लँगर आणि रिकी पाँटिंग सारखे खेळाडू फक्त तीन महिन्यांसाठी सुमारे ४ कोटी रुपये कमावतात. शिवाय, ते इतर लीग किंवा समालोचन अशा भूमिकांशी जोडले जाऊ शकतात आणि वर्षाला २०-२५ कोटी रुपये.
भारतीय मुख्य प्रशिक्षकावर खेळाडूंप्रमाणेच अनेक निर्बंध देखील असतील. प्रशिक्षकांना आयपीएल किंवा जगात कुठेही नोकरी करता येत नाही. प्रसारमाध्यमाशी बोलण्यावर अंकुश असते. “मला राष्ट्रीय संघाचा वरिष्ठ प्रशिक्षक व्हायला आवडेल, परंतु माझ्या आयुष्यात माझ्याकडे असलेल्या इतर गोष्टींसह आणि घरी थोडा वेळ घालवायचा आहे. प्रत्येकाला माहित आहे की जर तुम्ही भारतीय संघात काम करत असाल तर तुम्ही आयपीएल संघात सहभागी होऊ शकत नाही,” असे रिकी पॉन्टिंगने आयसीसी रिव्ह्यूला सांगितले.
सोशल मीडियावर चाहत्यांनी त्यांचे म्हणणे मांडले असताना, भारताच्या मुख्य प्रशिक्षकालाही माध्यमांकडून तीव्र तपासणीला सामोरे जावे लागते. ब्रॉडकास्ट क्रूमध्ये असलेले माजी खेळाडू प्रशिक्षकावर टीका करतात. सुनील गावस्कर यांनी राहुल द्रविडला वारंवार ब्रेक मिळण्यावर जाहीर टीका केली. “मी केएल राहुलशी बोलत होतो आणि तो म्हणाला, 'जर तुम्हाला वाटत असेल की आयपीएल संघात दबाव आणि राजकारण आहे, तर त्याच्या हजार पटीने भारताचे प्रशिक्षक बनल्यावर आहे. मला वाटते की हा एक चांगला सल्ला होता, ” असे जस्टिन लँगर म्हणाला.