ज्ञान आणि चेतनेचा अधिपती श्रीगणेशाचा अनुभव कसा घ्याल?

भगवान गणेश हे सर्व गोष्टींचा आधार आहेत. जगात प्रत्येक ठिकाणी ते आहेत. कोणाच्याही मनात भक्ती निर्माण होते तेव्हा त्याची सुरुवात श्रीगणेशापासून होते.

गुरुदेव श्री श्री रविशंकर

गणेश हा ज्ञान आणि चेतनेचा अधिपती आहे. आदि शंकराचार्यांनी गणेशाचे अतिशय सुंदर वर्णन केले आहे की, जो कधीही जन्मत नाही, जो कोणत्याही मताच्या किंवा कल्पनेच्या पलीकडे आहे, जो निराकार आहे, जो आनंदी आणि आनंदरहित आहे, अद्वैत आहे. गणेश अथर्वशीर्षाच्या प्राचीन श्लोकात, अत्र तत्र सर्वत्र आणि सर्व रूपात असणारा असे त्याचे वर्णन केले आहे.

भगवान गणेश हे सर्व गोष्टींचा आधार आणि प्रदाता आहेत आणि ते केवळ ज्ञानाद्वारे प्राप्त केले जाऊ शकतात. ते संतांच्या पवित्र आत्म्यात आणि भक्तांच्या हृदयातही आहेत. त्यांचे वर्णन सृष्टीचे बीज असे केले जाते; आनंदाचा अग्रदूत आणि सर्व गुणांचा स्वामी. जगात अशी कोणतीही जागा नाही जिथे तो नाही. कोणाच्याही मनात भक्ती निर्माण होते तर त्याची सुरुवात गणेशापासून होते.

आध्यात्मिक दृष्टीने, गणेश हा मूलाधार चक्राच्या ठिकाणी विराजमान विशुद्ध ऊर्जा आहे, असे मानले जाते (चक्र ही आपल्या शरीरमनातील ऊर्जा केंद्रे आहेत आणि प्रत्येक ऊर्जा केंद्राशी संबंधित विशिष्ट भावना असतात.) याला तुम्ही पाहू शकत नाही, फक्त अनुभवू शकता. ज्या योगींनी ध्यान केले आणि चक्रांचा वेध घेतला त्यांनी ते सत्य म्हणून अनुभवले आहे. मूलाधार चक्र उमलताच अनुभवास येणारे ते चैतन्य आहे. ते आपल्या वाहेर नाहीच. ही केवळ कल्पनाच नाही तर वेदांमध्येही याचा संदर्भ आहे.

भक्तासाठी निराकाराला अनुभवणे आणि त्याची पूजा करणे कठीण असू शकते. म्हणूनच ऋषींनी त्याला एक सुंदर रूप आणि हत्तीचे डोके असलेल्या देवाचे नाव दिले. त्याच्या रूपातील प्रत्येक घटक काहीतरी दर्शवितो. त्याच्या मोठ्या पोटावर एक सर्प गुंडाळलेला आहे. पोटाचा मोठा आकार उदारता आणि स्वीकृती दर्शवितो. तो सर्वांना जसे आहे तसे स्वीकारतो. सर्प म्हणजे सतर्कता किंवा जाणीव. म्हणून गणेश आपल्यात जाणीव ठेवून स्वीकृती वाढवतो. जेव्हा स्वीकृती ही जागरूकतेसह येते तेव्हा ती आनंद आणते.

तो एकदंत आहे, म्हणजे त्याला एकच दात आहे. एक दात म्हणजे एकनिष्ठ, लक्ष केंद्रित करणे होय. त्याच्या हातात मोदक आहे. मोद म्हणजे आनंदही. तो आपल्या आनंदाचा दातादेखील आहे. जेव्हा कोणताही अडथळा नसतो तेव्हा आनंद शक्य असतो. हत्ती त्याच्या मार्गात कोणताही अडथळा आणत नाही, त्याला थांबवतो. तो अडथळे ळे दूर दूर करणारा आहे. त्याला मोठे कान आहेत आणि त्याचे डोळे त्याच्या कानांनी फडफडवताना झाकतात, तुम्ही जे ऐकता आणि पाहता त्याचे संरेखन दर्शवते. तो तर्क किंवा युक्तिवादाचे प्रतिनिधित्व करणारा उंदीर चालवतो. एक छोटासा कळप तुम्हाला महान ज्ञानाकडे नेऊ शकतो, ज्यामुळे अज्ञानाचा अंधार दूर होतो.

साध्या आणि निष्पाप भक्तांसाठी या रूपामुळे गणेशाचा अनुभव घेणे सोपे होते. देव तुमची अनेक रूपांत पूजा करतो. पूजेत तुम्ही सर्व काही देवाला परत अर्पण करता. प्रेमाचे प्रतीक असलेली फुले पूजेत अर्पण केली जातात. आई, वडील, पती, पत्नी, मुले आणि मित्र अशा अनेक रूपांद्वारे देव तुमच्या प्रेमात आला आहे. तुम्हाला दैवी प्रेमाच्या पातळीवर नेण्यासाठी गुरुच्या रूपात तेच प्रेम तुमच्याकडे येते. तुम्ही फुले, फळे आणि धान्य अर्पण करता, जसे निसर्ग तुम्हाला ते देतो. मेणबत्तीचा प्रकाश आणि कापूरचा प्रकाश दिला जातो; ज्याप्रमाणे निसर्गातील सूर्य आणि चंद्र तुमचे पोषण करतात. सुगंधासाठी धूप अर्पण केला जातो. पूजेद्वारे आपण देवाला म्हणतो, 'अरे, तू मला जे काही देतो, ते मी तुला परत देतो.

कुटुंबातील एखादा प्रेमळ सदस्य आल्यासारखे आम्ही आनंद आणि कृतज्ञतेच्या भावनेने गणपतीला घरी आणतो. देवाला त्याच्या आवडत्या गोष्टी अर्पण करतो. दिवसाच्या शेवटी, एखादी खूप खास व्यक्ती तुमची वाट पाहत असल्याप्रमाणे तुम्ही घरी परत जाण्यासाठी उत्सुक असाल. तुम्ही मित्रांना त्याला भेटण्यासाठी आमंत्रित करता. भक्ताला त्याच्या घरात गणेशाची उपस्थिती जाणवते आणि तो या उपस्थितीचा आनंद घेतो. उत्सवानंतर तुम्ही प्रभूला तुमच्या अंतःकरणात परत आमंत्रित करून मूर्तीचे विसर्जन करता. अशाप्रकारे साकार किंवा रूप असलेल्या व्यक्तीची पूजा करून, एखादी व्यक्ती हळूहळू आपल्यातील सदैव अस्तित्वात असलेल्या निराकार या चेतनेचा अनुभव घेण्याच्या मार्गावर पुढे जाते..