शिक्षक, पालकांनो, सावधान! विद्यार्थ्यांना ‘चॅट-जीपीटी’ची चटक

वैचारिक क्षमतेवर परिणाम होण्याची भीती!

- नम्रता फडणीस
लोकमत न्यूज नेटवर्क
पुणे :  हल्लीच्या पिढीला बुद्धीला ताण न देता सगळंच ‘इन्स्टंट’ हवंय. त्यामुळेच अनेक देशांमध्ये बंदी असलेल्या ‘चॅट-जीपीटी’चा भारतात अधिक वापर हाेताना दिसत आहे. अगदी पुण्यातील काही शाळा-महाविद्यालयीन विद्यार्थीही प्रोजेक्ट किंवा शैक्षणिक गोष्टींसाठी ‘चॅट-जीपीटी’चा वापर करतात. 
या कृत्रिम तंत्रज्ञानाने विद्यार्थ्यांच्या वैचारिक क्षमतेवर परिणाम होण्याची भीती शिक्षण क्षेत्रातून व्यक्त होत आहे. चॅट -जीपीटी हे फक्त एक लर्निंग मॉडेलसारखे आहे. ते फक्त फीड डेटाच्या आधारेच प्रतिसाद देते. त्यामुळे वैचारिक क्षमतेवर परिणाम हाेण्याची भीती तज्ज्ञांनी व्यक्त केली आहे.

फायदे अन् धाेके?
  गुगलच्याच धर्तीवर ‘एआय’ने (आर्टिफिशियल इंटेलिजन्स) ‘चॅट-जीपीटी’ हे तंत्रज्ञान विकसित केल्याने कामे कमी वेळेत होत आहेत. हे वरदान वाटत असले तरी याने अनेकांच्या नोकऱ्याही धोक्यात येण्याची शक्यता व्यक्त होत आहे.  
  या तंत्रज्ञानामुळे विद्यार्थ्यांना होणारे फायदे सांगितले जात आहेत. उदा. जटिल प्रश्नांची उत्तरे सहज मिळू शकतात. त्यांची कार्यक्षमता वाढीस लागू शकते. परंतु, याचा बौद्धिक क्षमतेवरदेखील परिणाम होऊ शकतो.

चॅट -जीपीटी म्हणजे काय? 
चॅट-जीपीटी एआयने विकसित केलेले नैसर्गिक भाषा प्रक्रिया मॉडेल आहे, जे सर्च बॉक्समध्ये लिहिलेले शब्द समजून घेऊन लेख, बातम्या, मुलाखतीसाठी प्रश्न आदी फॉरमॅटमध्ये उत्तर देऊ शकते. ई-मेल, निबंध कसे असावेत, यासाठीही ‘चॅट-जीपीटी’चा वापर केला जाऊ शकतो.

तुलनेत फरक
गुगल मागितलेली माहिती शोधण्यात मदत करण्यासाठी वेब पृष्ठे अनुक्रमित करते, तर चॅट-जीपीटीमध्ये प्रशिक्षण डेटामधून शिकलेल्या माहितीचा वापर होतो. चॅट-जीपीटी फक्त २०२१ पर्यंतची माहिती देऊ शकते. 

या देशांनी घातली बंदी
अधिक डेटा वापरला जाईल व गैरवापराच्या भीतीने या तंत्रज्ञानावर आधी इटलीने बंदी घातली. त्यानंतर चीन, नॉर्थ कोरिया, सिरीया, क्यूबा, इराण आणि रशियानेही यावर बंदी घातली.