Stress and Hair loss :  जास्त टेंशन, स्ट्रेस  घेणाऱ्या लोकांना कमी वयातच पडतं टक्कल; संशोधनातून दावा

Stress and Hair loss :जास्त टेंशन घेतल्यानं केस गळतात हे तर तुम्ही वेगवेगळ्या माध्यमातून ऐकलं असेलच आता हार्वर्ड युनिव्हर्सिटीनं याबाबत संशोधन प्रकाशित केलं आहे. 

सध्याच्या धावपळीच्या  जीवनात लोकांना ना झोपायला, ना खायला प्यायला व्यवस्थित वेळ असतो.  सतत मागे राहण्याची भीती लोकांच्या मनात असते. या कारणामुळेच ताण तणाव वाढतो. केस गळण्यासाठी रोजच्या जीवनातील अनेक गोष्टी कारणीभूत ठरतात. जास्त टेंशन घेतल्यानं केस गळतात हे तर तुम्ही वेगवेगळ्या माध्यमातून ऐकलं असेलच आता हार्वर्ड युनिव्हर्सिटीनं याबाबत संशोधन प्रकाशित केलं आहे. 

संशोधकांच्या मते, तणावामुळे रेणूंवर आणि रेस्टिंग फेजमध्येही परिणाम होतो. ज्यामुळे केवळ केस गळण्यास सुरूवात होते, परंतु त्यांच्या जागी नवीन केसांची वाढ होत नाही. म्हणजेच जर आपले केस तणावामुळे पडत असतील तर आपण लवकरच टकले देखील होऊ शकता.

केस गळणे आणि त्वचा संबंधित समस्यांविषयी प्रत्येकाची स्वतःची वेगळी स्थिती आहे. अशा परिस्थितीत केस गळण्यामागील ताण खरोखरच जबाबदार आहे की नाही हे पूर्णपणे माहित नव्हते. हार्वर्ड विद्यापीठाच्या संशोधकांनी याबाबत तपास केला. या तपासणीमध्ये असे दिसून आले की त्वचेद्वारे ही समस्या खोलवर जाऊ शकते.

यामध्ये, संशोधकांना असे आढळले की ताणतणावामुळे, केवळ स्टेम सेल सक्रिय होण्यास वेळ लागत नाही, तर तणावामुळे शरीरात अचानक बदल होतो, ज्यामुळे केसांच्या फोलिकल्सवर परिणाम होतो. अशा परिस्थितीत केस गळतीची समस्या अधिक खोलवर समजून घेण्यासाठी उंदरांवर हे संशोधन केले गेले आहे.  अनेक दशकांपासून केस गळती चर्चेसाठी मार्गदर्शन करण्यासाठी संशोधकांनी एड्रेनल ग्रंथीचा प्रयोग केला. हे ज्ञात आहे की तणाव संप्रेरक कॉर्टिकोस्टेरॉन एड्रेनल ग्रंथीद्वारे सोडले जातात. यामुळे केसही जलद गतीने पडतात. 

या प्रयोगात, उंदरांच्या शस्त्रक्रियेनंतर एड्रेनल ग्रंथी काढून टाकली गेली. यानंतर, हे दिसून आले की उंदरांमध्ये रेस्टिंग फेज थोड्या काळासाठी येतो आणि नंतर केसांची वाढ सुरू होते. परंतु जेव्हा या उंदरांना कॉर्टिकोस्टेरॉनचा थोडा डोस देण्यात आला तेव्हा यामुळे त्यांच्या केसांच्या वाढीचा दर कमी झाला. केस गळण्यामध्ये तणावाची भूमिका काय आहे, याचा अचूक निकाल मिळविण्यासाठी दुसरा प्रयोग केला गेला.

साध्या वाटणाऱ्या 'या' ७ लक्षणांमुळे तुम्हालाही होऊ शकतो हृदयाचा गंभीर आजार; वेळीच सावध व्हा

या प्रयोगात काही निरोगी उंदीर नऊ आठवड्यांसाठी ठेवण्यात आले आणि त्यांना कोर्टिकोस्टेरॉन डोस देण्यात आला. हा डोस दिल्यानंतर असे दिसून आले की या उंदरांचा  रेस्टिंग फेज खूप लांब जाऊ लागला आहे. त्याच वेळी, यावेळी केसांची वाढ पूर्णपणे थांबली. या अभ्यासामध्ये, संशोधकांना असे आढळले की केसांच्या फॉलिकल्समध्ये एक प्रकारचा डर्मल पेपलिया सेल देखील असतो, ज्यामुळे तणाव संप्रेरक चिकटतात. यामुळे केसांची वाढ पूर्णपणे थांबते.  त्यामुळे फॉलिकल रेस्टिंग फेजमध्ये जास्तवेळ राहू शकत नाही. परिणामी केस गळतात.

समोर आला कोरोनाचा 'भारतीय स्ट्रेन'; महाराष्ट्रासाठी ठरतोय घातक; धोक्याचा इशारा देत तज्ज्ञ म्हणाले....

 तुम्हाला सोप्या शब्दात केसांच्या वाढीचं गणित समजून घेण्यासाठी हे फायदेशीर ठरेल. हेअर फॉलिकल्सचे पूर्ण चक्र वेगवेगळ्या भागात विभागलेले असते. काही ठिकाणी वेगाने केस वाढतात, तर इतर भागात रेस्टिंग फेज असतात. केस गळण्यापूर्वी अशी स्थिती तयार झालेली असते, त्यानंतर केस उगवत नाहीत.