जपानच्या ‘शाही’ लग्नाची ‘सामान्य’ गोष्ट !

Princess Mako of Japan : जपानचं राजघराणं सध्या अशाच एका कारणानं जगभरात चर्चेत आहे. जपानची तीस वर्षीय राजकन्या माको हिनं गेल्याच आठवड्यात राजघराण्याशी संबंधित नसलेल्या एका सर्वसामान्य तरुणाशी विवाह केला.

अलीकडच्या काळात जगात सर्वाधिक चर्चिली गेलेली लव्ह स्टोरी म्हणजे इंग्लंडच्या राजघराण्यातील प्रिन्स हॅरी आणि मेगन मर्कल यांची. प्रिन्स हॅरीनं राजघराण्याशी संबंध नसलेल्या मेगनशी विवाह करण्याचा निर्णय घेतल्यानंतर केवळ ब्रिटनमध्येच नाही, तर अख्ख्या जगभरात खळबळ  उडाली.  दोघांनीही हट्टानं लग्न केलं खरं, पण, ब्रिटनच्या शाही राजघराण्यानं मेगनला शेवटपर्यंत मनानं स्वीकारलं नाही. ब्रिटनच्या या शाही राजघराण्यातल्या कडेकोट किल्ल्यातून आजवर कोणतीही ‘रहस्य’ आणि ‘गुपितं’ यापूर्वी इतक्या सहजपणे बाहेर पडली नव्हती, पण, या काळात ती चावडीवर आली. प्रिन्स हॅरी आणि मेगन यांनीही राजघराण्यावर वार करायला मागेपुढे पाहिलं नाही.

ब्रिटनचं राजघराणं आणि त्यातील व्यक्ती त्यामुळे बराच काळ चर्चेत, वादात होत्या. मेगनचं आधीचं लग्न झालेलं असणं, तिचा घटस्फोट, त्यानंतर तिचं दुसऱ्या व्यक्तीशी रिलेशनशिपमध्ये असणं, चित्रपटांत काम करणं आणि त्याहीपेक्षा तिच्या मिश्र वंशामुळे तिला स्वीकारणं राजघराण्याला खूपच अवघड गेलं. शेवटी प्रिन्स हॅरी आणि मेगन यांनी ब्रिटनच्या राजघराण्याशी थेट आपले संबंधच तोडले आणि घरातून बाहेर होण्याचा निर्णय घेतला. शाही परिवारापासून स्वत:ला मुक्त करण्याचा अर्थ स्पष्ट होता, बलाढ्य राजसत्तेच्या उत्तराधिकारांपासून वंचित होणं आणि त्याचवेळी राजघराण्याच्या प्रोटोकॉलच्या सक्तीतूनही मुक्ती मिळवणं..

जपानचं राजघराणं सध्या अशाच एका कारणानं जगभरात चर्चेत आहे. जपानची तीस वर्षीय राजकन्या माको हिनं गेल्याच आठवड्यात राजघराण्याशी संबंधित नसलेल्या एका सर्वसामान्य तरुणाशी विवाह केला. माको आणि तिचा प्रियकर केई कोमुरो हे गेली अनेक वर्षे प्रेमात होते. इतकंच नव्हे, सप्टेंबर २०१७ मध्ये साखरपुडा करुन आपल्या लग्नाची घोषणाही त्यांनी केली होती. या घटनेमुळे जपानच्या राजघराण्यात आणि सर्वसामान्य लोकांमध्ये खूपच खळबळ उडाली. त्यानंतर केई कोमुरोच्या आईचा एक आर्थिक घोटाळा चर्चेत आल्यानंतर हे प्रकरण आणखीच चिघळलं. वादांच्या गदारोळामुळे हे लग्न त्यावेळी स्थगित करण्यात आलं. 

माको ही सम्राट नारुहितो यांची भाची आहे. टोकियोच्या ‘इंटरनॅशनल क्रिश्चियन युनिव्हर्सिटी’मध्ये माको आणि केई कोमुरो सोबत शिकत होते. त्याचवेळी त्यांचं एकमेकांवर प्रेम बसलं. पण, या घटनेमुळे वादळ उठल्यानंतर काही काळानं कायद्याच्या शिक्षणासाठी माको न्यूयॉर्कला गेली. गेल्याच महिन्यात ती तिथून परत आली आणि त्यानंतर लगेच तिनं विवाहाचा निर्णय घेतला. या विवाहावरुन जपानमध्ये अजूनही चर्वितचर्वण सुरू आहे. राजघराण्याबरोबरच अनेक सर्वसामान्य लोकांनाही माकोची ही कृती पसंत पडलेली नाही, पण, माको आपल्या निर्णयावर ठाम होती. या निर्णयाची जबर किंमतही तिनं चुकवली आहे. सर्वसामान्य व्यक्तीशी विवाह केल्यामुळे राजघराण्याचा तिचा शाही दर्जा आणि तिला मिळणारे आर्थिक लाभ आपोआपच रद्द झाले आहेत. कारण जपानच्या राजघराण्याचा तसा नियमच आहे. त्यामुळे मोठ्या संपत्तीवरही तिला पाणी सोडावं लागलं आहे. महत्त्वाची गोष्ट म्हणजे या सर्व नुकसानाला तिनं संमती तर, दिलीच, पण, लग्नात राजघराण्याकडून भेट म्हणून मिळणाऱ्या १४ कोटी येन (१२.३ लाख डॉलर) इतक्या प्रचंड रकमेला स्वत:हूनच नकार दिला. तिच्या या धाडसाचंही अनेक जण कौतुक करीत आहेत.  

माको आणि केई कोमुरो यांना आता जपानचे ‘हॅरी आणि मेगन’ म्हटलं जात आहे. अर्थात माको ही राजघराण्याचा त्याग करणारी जपानमधील पहिली व्यक्ती नाही. तिच्या आधी तिची मावशी सायाकोनंही २००५ मध्ये योशिकी कुरोडा या नगरनियोजकाशी लग्न केलं होतं. पण, या राजघराण्यात १९५९ मध्ये झालेलं एक लग्न सर्वाधिक गाजलं होतं. त्यावेळी सम्राट  आयकिहितोनं मिचिको या एका सर्वसामान्य तरुणीशी विवाह केला होता. पण, हा विवाह राजघराण्यानंच नाही, तर, जनतेनंही स्वीकारला होता. लोक प्रेमानं तिला ‘मिचो’ म्हणत. जपान ‘आधुनिक’ होत असल्याचं ते प्रतीक मानलं गेलं होतं. 

राजघराण्याच्या परंपरा खूप कडक असतात. त्यातली एक प्रथा होती, शाही घराण्यातील महिलांनी पुरुष सदस्यांच्या काही पावलं मागे राहूनच चालणं. काळाच्या ओघात हा नियम आता राजघराणंही पाळत नाही, पण, २६०० वर्षांची परंपरा असलेल्या या राजघराण्याचे प्रोटोकॉल अजूनही कडकच आहेत. त्यातील एक विचित्र नियम म्हणजे राजघराण्यातील कोणत्याही पुरुषानं सर्वसामान्य महिलेशी विवाह केला, तर, राजघराण्याचा उत्तराधिकारी म्हणून त्याचा अधिकार संपुष्टात येत नाही. राजघराण्यातील महिलेनं मात्र असा विवाह केला, तर, तिचे सारे शाही अधिकार गोठवले जातात. 

लोकांनी ‘ट्रोल’ केल्यानं आलं होतं नैराश्य! 
२०१७ पासून सुरू झालेलं माकोचं प्रेमप्रकरण ती न्यूयॉर्कला गेल्यानंतरही लोक आणि माध्यमं विसरली नव्हती.  माध्यमांमध्ये तिच्याविषयी बऱ्यावाईट बातम्या येतच होत्या. सोशल मीडियावरही तिला ट्रोल केलं जात होतं, त्यामुळे ताण-तणाव आणि नैराश्यालाही तिला सामोरं जावं लागलं, पण, शेवटी आपल्या प्रेमासोबतच राहण्याचा निर्णय तिनं घेतला.  आता पुढचं आयुष्य तरी तिला ‘शांततेत’ घालवता येईल..