४० हजार हेक्टरात दुबार पेरणीचे संकट

हवामान खात्याचा अंदाज पूर्णपणे चुकल्याने अमळनेर तालुक्यातील एकूण ५४,०९८ हेक्टर क्षेत्रापैकी सुमारे ४१ हजार हेक्टर जिरायत क्षेत्रावर यंदा दुबार पेरणीचे मोठे संकट ओढवले आहे. मृग नक्षत्राची पेरणी सर्वोत्तम गणली जाते व यंदा १०० टक्के पावसाच्या भविष्यवाणीवर विसंबून तालुक्यात जिरायत शेतीत २८,४७६ हे. कापूस लागवड, ६,७९४ हे. मका, १,५४४ हे. ज्वारी, १,१२४ हे. बाजरी, मूग १,३३१ हे., उडीद ४९४ हे., भुईमूग २०३ हे., सोयाबीन. ८४ हे. व इतर पिके मिळून ४१,३९१ हेक्टर क्षेत्रात मृग नक्षत्राच्या मुहूर्तावर शेतकऱ्यांनी पेरणी करून नशीब अजमावण्याचा प्रयत्न केला; पण जवळपास दीड महिन्यापासून पेरलेल्या क्षेत्रावर पाऊस पडलाच नाही. कोंब कोमेजून जमिनीतच गाडले गेले. बी-बियाणे, खते, मजुरीवर केलेला लाखो रुपयांचा खर्च वाया गेला.

पीक पेऱ्यात बदल

नगदी पीक म्हणून गणले जाणारे कापूस पीक हे आठमाही पीक असून, दीड महिना उशिरामुळे आता कापूस उत्पादनाची आशा मावळली. अमळनेर तालुक्यात १२ जुलैपासून कमी- जास्त प्रमाणात तुरळक स्वरूपात का असेना; पण पावसाने हजेरी लावली. पहिली पेरणी वाया गेली. दुबार पेरणीत आता शेतकऱ्यांनी अल्प मुदतीची पिके मका, बाजरी, सूर्यफूल अशा पिकांना पसंती दिली आहे. सुमारे ९० दिवसांच्या कालावधीची ही पिके निघाल्यावर, त्यावर हरभरा, करडई, गहू यासारखी पिके घेता येतील.

बागायती क्षेत्रावरही परिणाम

तालुक्यात सुमारे १२,१२७ हेक्टर क्षेत्रात बागायती कापूस, १५२ हेक्टरात पपई, २६७ हे. क्षेत्रात फळफळावळ, भाजीपाला, तर १६१ हेक्टर केवळ गुरांसाठी खोंडे, चारा म्हणून मे महिन्यात ठिबक सिंचनावर लागवड आहे. लागवडीनंतर एक महिनापर्यंत विहिरीची क्षमता टिकून राहिली. जून महिना कडक तापमानात गेल्याने विहिरींची पातळी खालावून पिकांची वाढ खुंटू लागली आहे.

अजून पाहिजे तसा पाऊसच झालेला नाही. नद्या, नाले कोरडेच आहेत. पाऊस आता येईल, या आशेने शेतकऱ्यांनी दुबार लागवड व पेरणीस सुरुवात तर केली; पण भविष्य अंधारातच आहे.