घरगुती लाडूला पसंती कायम, थंडीत सुक्यामेव्याचा बाजार गरम

तयार लाडूची चव खान्देशी मनाला पसंत पडेना

जळगाव : डिसेंबर महिना उजाडला तरी गायब असलेली थंंडी वाढल्याने सुक्या मेव्याचा बाजार गरम झाला आहे. डिंक, मेथीच्या लाडू तयार करण्यासाठी बाजारात खरेदीसाठी रेलचेल सुरू झाली आहे. विशेष म्हणजे, विविध कंपन्या रेडिमेड लाडू तयार करीत असल्या तरी खान्देशी मनाला त्याची चव पटत नसल्याने घरी आई, आजीने केलेल्या लाडूलाच पसंती कायम आहे.
थंडीची चाहूल लागताच गृहिणींची लगबग सुरू होते ती डिंकाचे लाडू करण्यासाठी. हिवाळ््यात उत्तम प्रकृतीसाठी हिरव्या पाले-भाज्यांसह आरोग्यवर्धक इतरही पोषक पदार्थ खाण्याकडे कल असतो. त्यामुळे एरव्ही उन्हाळ््यात वर्ज्य असलेल्या गरम पडणाऱ्या व शरीरास उब देणाºया वस्तू हिवाळ््यात आवर्जून सेवन केल्या जातात.
सध्या बाजारात डिंक, मेथी व सुकामेव्याचा लाडूच्या साहित्याचा बाजार गरम आहे. सध्याचे धकाधकीचे जीवन पाहता लोणचे व इतर पदार्थांसह तयार (रेडिमेड) लाडूही कंपन्या बनवित आहे. मात्र खान्देशी जीभेला त्याची चव अजूनही पटलेली नसल्याने त्यांना जळगावात मागणी नसल्याचे चित्र आहे.
याबाबत दुकानदारांनी सांगितले की, थंडीचे दिवस सुरू झाले की आम्ही लाडूसाठी लागणारे सर्व साहित्य ग्राहकांसाठी उपलब्ध करतो. मात्र तयार लाडूच्या बाबतीत सांगायचे झाल्यास त्यांना ग्राहकांकडून मागणी नसल्याने ते आम्ही ठेवत नाही.
याशिवाय याला दुसरे मोठे कारण आहे, ते म्हणजे खान्देशी माणसाला तयार लाडूची चव पसंत पडलेलीच नाही तसेच त्यामध्ये कोणते साहित्य किती टाकले आहे, याची शाश्वती नसते. घरी केलेल्या लाडूंवरच गृहिणींचा अधिक विश्वास आहे. त्यामुळे ‘होममेड’ लाडूची चवच न्यारी असल्याने खान्देशी जनतेची मानसिकता तरी रेडिमेड लाडूकडे नाही.
आपल्याकडे ‘क्वालिटी अ‍ॅव्हरनेस’ वाढत असल्याने त्याच्याशी तडजोड करीत नसल्याचे व्यापाºयांचे म्हणणे आहे. दिवसेंदिवस चांगल्या प्रतिच्या मालाची मागणी वाढत असल्याने त्याच मालाचा खप जास्त आहे. आरोग्याच्या दृष्टीने ही चांगली बाब असल्याचे व्यापारी सांगत ‘कमी खा, पण चांगले खा’ असा मंत्र व्यापारी देत आहेत. या लाडूंचा ‘सिझन’ तसा काही ठराविक महिन्यात नसून थंडीवर तो अवलंबून असतो. अर्थात नोव्हेबरमध्येच लाडू बनविले जातील असे नाही तर नोव्हेबर महिन्यापासून ज्या वेळी थंडी वाढली त्या वेळी लाडू बनविले जातात. साधारणत: हा काळ असतो नोव्हेबरचा दुसरा आठवडा ते डिसेंबरच्या अखेरचा. त्यानंतर वेधलागतात ते तिळीच्यालाडूचे.
धामोडीच्या डिंकाला मागणी
हिवाळ्यात आरोग्यासाठी पोषक असलेल्या डिंकाच्या लाडूसाठी धामोडीच्या डिंकाला मोठी मागणी असते. मात्र यंदा उत्पादन कमी आले आहे. त्यामुळे धामोडीच्या डिंकाची टंचाई आहे. अजिंठ्याच्या पर्वतरांगामध्ये धामोडीच्या झाडापासून मोठ्या प्रमाणात डिंकांचे उत्पादन होते. दारोदार विक्रीसाठी येणाºया डिंकाला गृहिणी पसंती देतात. बाजारात यापेक्षाही कमी भावात हे पदार्थ उपलब्ध आहे. मात्र हल्ली ‘क्वालिटी अ‍ॅव्हरनेस’कडे कल असल्याने दर्जानुसार पसंती दिली जात आहे. त्यामुळे बाजारात दर्जानुसार सुक्यामेव्याचे भाव वेगवेगळे आहे.
लाडूच्या घटक पदार्थांचे भाव (प्रती किलो)
मेथी - ६० ते ९०, मेथी पावडर - १०० ते १४०, आक्रोड - ३५० ते ६००, अंजीर - ८०० ते २०००, जरदाळू - ४०० ते १०००, काजू - ८४० ते १०००, बदाम - ६८० ते ७२०, खोबरं - १८० ते ३००, खारीक - ६० ते १८०, डिंक - २४० ते ४००, गोडंबी - ५५० ते ६५०, किसमिस - ३०० ते ४००, पिस्ता मगज - १७०० ते २०००, सिंगाडा - १६० ते २००, सिंगाडा पीठ - २०० ते २४०.

तयार लाडूची क्रेझ आपल्याकडे अजून नाही. खान्देशी माणसाची मानसिकता रेडिमेड लाडू घेण्याकडे नसून सुका मेवा घेऊनच घरी लाडू केले जातात. आम्हीही कमी खा, पण चांगले खा, असेच ग्राहकांना सांगतो.
- सुरेश बरडिया, सुकामेवा विक्रेता.