नायट्रोजनचा पुरवठा विस्कळीत झाल्याने कृत्रिम रेतन अडचणीत

कोल्हापूर : जिल्ह्यात नायट्रोजनचा पुरवठा विस्कळीत झाल्याने कृत्रिम रेतन अडचणीत आले असून सिमेन वेळेत मिळत नसल्याने पशुपालकांची घालमेल वाढली आहे. नायट्रोजन वाहतूक करणारे टॅंकर जिल्हा प्रशासनाने ऑक्सिजन वाहतुकीसाठी वापरल्याने पुरवठा विस्कळीत होऊन कृत्रिम टंचाई निर्माण झाली आहे.

जिल्ह्यात कोरोनाचा संसर्ग वाढल्याने ऑक्सिजनची मागणी वाढली आहे. रोज साधारणपणे २० ते २५ टन लागणारी ऑक्सिजनची मागणी एकदम ४५ टनावर पोहचली आहे. ऑक्सिजन आणण्यासाठी टॅंकर कमी पडत असल्याचे लक्षात आल्यानंतर जिल्हा प्रशासनाने नायट्रोजन पुरवठा करणारे सर्वच टॅंकर ऑक्सिजन वाहतुकीकडे वळवले आहे. याचा परिणाम नायट्रोजनच्या पुरवठ्यावर झाला आहे.

दर महिन्याला साडेसात हजार लिटर नायट्रोजन जिल्ह्यासाठी लागते. अभिजीत एंटरप्रायजेसचे ही खासगी कंपनी जिल्ह्यासाठी नायट्रोजनचा पुरवठा करते. कृत्रिम रेतनासाठीचे सिमेन वापरा आधी लिक्वीड नायट्रोजनमध्ये बुडवून ठेवावे लागतात. डबल कोटेड क्रायोजनिक टॅंकरमधूनच पुणे, औरंगाबाद येथून नायट्रोजनचा पुरवठा केला जातो. जिल्ह्यात दुग्धोत्पादन जास्त असल्यामुळे महिन्याला तीन टॅंकर लागतात. पण सध्या टॅंकर नसल्याने दहा दिवसा ऐवजी १५ ते २० दिवसांनी एक टॅंकर येत आहे. त्यामुळे दर दहा दिवसाला नायट्रोजन पोहच होणारी यंत्रणाच विस्कळीत झाली असून रेतनाची प्रक्रियाच पुढे जात असल्याने पशुपालकांचे मोठे नुकसान होत आहे.

चौकट ०१

दरमहा १५ हजारावर कृत्रिम रेतन

जिल्ह्यातील १७५ शासकीय पशू वैद्यकीय दवाखान्यांना दरमहा पाच हजार तर गोकुळ , वारणासह खासगी रेतन सेवा केंद्राचे १० हजारावर असे एकूण १५ हजारावर सिमेन रेतनासाठी वापरले जातात.

चौकट ०२

काय परिणाम होणार

गाय, म्हैस माजावर आल्यावर वेळेत त्यांचे रेतन करावे लागते, अन्यथा भाकड काळ वाढून पुढील दूध उत्पादनाचा मोठा फटका बसू शकतो.

चौकट ०३

अशी आहे किंमत

कृत्रिम रेतनासाठी एका सिमेनची किंमत शासकीय दवाखान्यात ४१ रुपये तर खासगीमध्ये १५० रुपये इतकी आहे.

प्रतिक्रिया

टॅंकर अभावी विस्कळीत झालेल्या नायट्रोजनच्या पुरवठ्यामुळे कृत्रिम रेतनावर परिणाम होत असल्याने जास्त मागणी असणाऱ्या पशुवैद्यकीय केंद्रावरच नायट्रोजन पुरवठा करण्यास प्राधान्य दिले आहे. करारानुसार पुरवठा होणारच आहे, पण तो थोडा पुढे मागे होत आहे, परिस्थिती नियंत्रणात आणण्यासाठीच प्रयत्न सुरु आहेत.

डॉ. वाय.ए.पठाण, उपायुक्त, पशुसंवर्धन