छत्रपती शिवरायांनी बांधलेल्या पावनगडावर सापडले ४०० तोफगोळे; जाणून घ्या ऐतिहासिक महत्त्व

pavangad kolhapur : पावनगड हा स्वत: छत्रपती शिवाजी महाराज यांनी बांधला आहे. आता हा गड वनविभागाच्या ताब्यात आहे.

पन्हाळा - पन्हाळा गडाशेजारील पावनगडावर ४०६ तोफगोळे सापडले आहेत. हे तोफगोळे शिवकालीन असल्याचा दावा करण्यात येत आहे. गडावरील दिशादर्शक फलक लावताना हे तोफगोळे सापडल्याची माहिती वनविभागच्या परिक्षेत्र वनअधिकारी प्रियांका दळवी यांनी दिली.

पन्हाळ्या जवळील पावनगडावर गेले कांही दिवसांपासून तुपाची विहिर, निरनीराळी देवळे व विहिरी अशा ठिकाणी वनविभागामार्फत दिशादर्शक फलक लावण्याचे काम सुरु आहे. यासाठी कोल्हापुरमधील काही युवक मदत करत आहेत. आज सकाळी महादेव मंदिराजवळील दिशादर्शक फलक लावण्यासाठी खोदकाम करताना अवघ्या दोन ते तीन फुटावर काही दगडी तोफगोळे सापडले. त्यानंतर आणखी खोदले असता सुमारे ४०६ लहान मोठे तोफगोळे सापडले. ही बातमी वाऱ्यासारखी सोशल मिडीयावर प्रसिद्ध झाली आणि पवनगडाकडे बघ्यांची गर्दी झाली होती. 

पावनगडचा इतिहास.... १६६० मध्ये पन्हाळगडाला आदिलशाही सरदार सिद्दी जौहरचा वेढा पडला. त्यावेळी पन्हाळगडाजवळच्या मार्कंडेय पर्वतावरून सिद्धी सैन्याने शिवछत्रपतींच्या मावळ्यांवर तोफेचा मारा केला होता. या पर्वताचा पन्हाळगडाला असणारा धोका ओळखून शिवछत्रपतींनी मार्कंडेय पर्वतावर स्वतंत्र किल्ला बांधून घेतला. ( इसवी सन १६७४) तत्पूर्वी कोंडाजी फर्जंद यांनी आदिलशाहीकडे असणारा पन्हाळगड अवघ्या ६० मावळ्यांनिशी स्वराज्यात आणला. शिवछत्रपतींनी रयतेच्या स्वराज्याचे कल्पक अभियंते अर्जोजी यादव व हिरोजी फर्जद यांच्यावर पावनगड बांधण्याची जबाबदारी सोपविली. आटोपशीर अशा या गडाला दोन प्रवेशद्वार करण्यात आली होती. त्यांना हणमंत आणि दक्षिण दरवाजा अशी नावे देण्यात आली होती. यापैकी हणमंत दरवाजा कालौघात इतिहासजमा झाला आहे.

पावनगड हा स्वत: छत्रपती शिवाजी महाराज यांनी बांधला आहे. आता हा गड वनविभागाच्या ताब्यात आहे. स्थानिकांच्या माहितीनुसार पूर्वीच्याकाळी तोफगोळे सापडलेल्या ठिकाणी दारूगोळ्याचे कोठार होते असे म्हणले जाते. वनविभागाचे अधिकारी सहाय्यक वन संरक्षक एस.डी.निकम यांनी भेट देऊन या ठिकाणचा पंचनामा करुन हे तोफगोळे ताब्यात घेतले असून जिल्हाधिकारी यांचे मार्गदर्शनानुसार हे पुरातत्व खात्याकडे सुपूर्द केले जातील असे सांगितले.