सहा मतांनी आमदार... १००च्या आतील मतफरकाने आजवर १२ जणांनी जिंकली विधानसभा

आज ईव्हीएमवर काही तासांतच निकाल लागतो. मात्र, पूर्वी मतपत्रिकांमुळे दुसऱ्या दिवशी पहाटेपर्यंत निकाल लागायचे.

यदु जोशी, लोकमत न्यूज नेटवर्क, मुंबई: कांटे की टक्कर, घासून झालेली निवडणूक, अत्यंत अटीतटीचा सामना असे शब्द समोर आले की आठवतात त्या राज्यातील अगदी कमी मतफरकाने फैसला झालेल्या विधानसभेच्या लढती. यातील बहुतेक निकालांना न्यायालयात आव्हान दिले गेले; पण त्या याचिका फेटाळल्या गेल्या. आज ईव्हीएमवर मतदान होते, पटापट कल कळतात आणि काही तासांतच निकाल लागतो. मात्र, पूर्वी मतपत्रिकांवर मतदान व्हायचे तेव्हा दुसऱ्या दिवशी पहाटेपर्यंत निकाल लागत. अवैध मतपत्रिकांबाबत उमेदवारांचे प्रतिनिधी आक्षेप घेत. त्याकाळी सहा मतांच्या फरकाने निकाल लागल्याची दोन उदाहरणे राज्यात आहेत.

१९७८ मध्ये जनता पक्षाची लाट असताना नांदेड जिल्ह्याच्या हदगाव मतदारसंघात या पक्षाचे निवृत्तीराव पवार यांनी काँग्रेसचे बापूराव शिंदे यांचा केवळ सहा मतांनी पराभव केला होता. १९९० मध्ये मध्य नागपूरने अशीच एक उत्कंठावर्धक लढत अनुभवली होती. जनता दलाचे डॉ. यशवंत बाजीराव यांनी काँग्रेसचे अनिस अहमद यांचा केवळ सहा मतांनी पराभव केला. प्रकरण उच्च न्यायालयात गेले. फेरमतमोजणी करण्यात आली तरीही डॉ. बाजीराव जिंकले आणि त्यांचे सहाचे मताधिक्य कायम राहिले. अनिस अहमद पुढे जिंकत गेले; पण आजही चर्चा होते ती त्यांच्या त्या सहा मतांनी झालेल्या पराभवाची.

१०० ते ३०० मतांच्या फरकाने जिंकलेले २३ आमदार असे

  वर्ष    आमदार    पक्ष    मतदारसंघ      मताधिक्य    

• १९८०    बाबूराव चाकोते    काँग्रेस    सोलापूर शहर उत्तर    १०१
• १९८५    अण्णा जोशी    भाजप    शिवाजीनगर, पुणे    १११        
• १९९०     गोविंदराव चौधरी    भाजप    साक्री    ११३ 
• १९८०    शिवशंकर उटगे    काँग्रेस    औसा    ११४         
• १९९०    महादू बबोरा    काँग्रेस    शहापूर    ११८ 
• १९७८    दगडू गलांडे    जनता पक्ष    हिंगोली    १२१         
• १९९५    अब्दुल कादीर देशमुख    काँग्रेस    परतूर    १२२ 
• १९९९    संजय देशमुख    अपक्ष    दिग्रस    १२६ 
• १९८०    प्रेमकुमार शर्मा    भाजप    खेतवाडी    १४० 
• २००४    डॉ. सतीश पाटील    राष्ट्रवादी    पारोळा    १४७ 
• २००९    धनराज महाले    शिवसेना    दिंडोरी    १४९ 
• १९८०    माधवराव पवार    काँग्रेस    गेवराई    १५७ 
• १९८५    शहाजीराव पाटील    काँग्रेस    मोहोळ    १६७ 
• १९८५    विठ्ठल तुपे    जनता पक्ष    पुणे कॅन्टोन्मेंट    १७७ 
• १९७८    जनार्दन बोंद्रे    काँग्रेस    चिखली    १७८ 
• १९९५    शहाजीबापू पाटील    काँग्रेस    सांगोला    १९२ 
• १९९९    कल्याणराव पाटील    शिवसेना    येवला    २२१ 
• १९८०    रामचंद्र बेंडाळ    काँग्रेस    गुहागर    २२६ 
• १९८५    सदाशिवराव मंडलिक    समाजवादी काँग्रेस    कागल    २३१ 
• १९७८    कन्हय्यालाल नहार    अपक्ष    नांदगाव    २४३ 
• २००४    कमल उल्हास ढोले पाटील    राष्ट्रवादी    भवानीपेठ    २५७ 
• २०१४    नारायण पाटील    शिवसेना    करमाळा    २५७ 
• २०१४    अर्जुन खोतकर    शिवसेना    जालना    २९६

३०० ते एक हजारच्या फरकाने जिंकले ९३ आमदार

राज्याच्या इतिहासात ९३ आमदार हे ३०० ते एक हजार दरम्यानच्या मताधिक्याने जिंकले. त्यात दिलीप सोपल, कुमार सप्तर्षी, जयप्रकाश दांडेगावकर, रोहिदास पाटील, पद्मसिंह पाटील, सूर्यकांता पाटील, जिवा पांडू गावित, सुभाष देसाई, विक्रमसिंह पाटणकर, हशू आडवाणी, नंतर राष्ट्रपतिपद भूषविलेल्या प्रतिभाताई पाटील, मधुकर सरपोतदार या बड्या नेत्यांचा समावेश होता. अर्थात आधीच्या वा नंतरच्या निवडणुकीत यापैकी बरेच जण अधिकच्या फरकाने जिंकले होते.