पाकिस्तानची चहूबाजूने कोंडी करता येईल

आंतरराष्ट्रीय न्यायालयाच्या निकालानंतरही पाकिस्तानची आडमुठी भूमिका कायम राहत असेल तर भारताला मुत्सद्देगिरीचा परिचय देऊन पाकची

- नरेश डोंगरे । लोकमत न्यूज नेटवर्क

नागपूर : आंतरराष्ट्रीय न्यायालयाच्या निकालानंतरही पाकिस्तानची आडमुठी भूमिका कायम राहत असेल तर भारताला मुत्सद्देगिरीचा परिचय देऊन पाकची चहूबाजूने कोंडी करावी लागेल, असे मत सुप्रसिद्ध विशेष सरकारी वकील अ‍ॅड. उज्ज्वल निकम यांनी मांडले.
कुलभूषण जाधव यांच्या फाशीला स्थगिती देणारा निकाल आंतरराष्ट्रीय न्यायालयाने गुरुवारी दिला. त्यावर प्रतिक्रिया नोंदविताना, पाकिस्तानचे सुरक्षा सल्लागार सरताज आलम यांनी, ‘हा निकाल आम्हाला बंधनकारक नाही,’ अशी दर्पोक्ती केली. त्यामुळे आता भारताला कोणते पर्याय उपलब्ध आहेत, ते जाणून घेण्यासाठी लोकमतने अ‍ॅड. उज्ज्वल निकम यांच्याशी विशेष चर्चा केली. या वेळी अ‍ॅड. निकम यांनी या निकालाच्या आणि भारतासमोरच्या पर्यायाचे विश्लेषण केले.
अ‍ॅड. निकम म्हणाले, आंतरराष्ट्रीय न्यायालयाचा निकाल हा आर्टिकल (कलम) ९४नुसार संयुक्त राष्ट्राच्या सभासद देशांकरिता बंधनकारक आहे. तरीसुद्धा पाकने कुलभूषण प्रकरण राष्ट्रीय सुरक्षेशी संबंधित मुद्दा असल्याचे सांगून या निर्णयाची अंमलबजावणी केली नाही तर भारताला संयुक्त राष्ट्रसंघाच्या सुरक्षा समितीपुढे जावे लागेल. मात्र, या समितीपुढे जाण्याचा एक मोठा धोका आहे.
हा धोका स्पष्ट करताना ते म्हणाले, संयुक्त राष्ट्रसंघाच्या सुरक्षा समितीचे जे पाच राष्ट्र कायमस्वरूपी सदस्य आहेत, त्यांना नकाराधिकार वापरण्याचाही अधिकार आहे. त्यामुळे यापैकी एका राष्ट्राने जरी नकाराधिकार वापरून आंतरराष्ट्रीय न्यायालयाच्या निर्णयाची अंमलबजावणी करण्यासाठी पाकविरुद्ध कठोर कारवाई करण्याची गरज नाही, असे म्हटल्यास कुलभूषण प्रकरणात आंतरराष्ट्रीय न्यायालयाने दिलेला निकाल हा फक्त कागदी निकाल ठरेल.

भारतासमोरील पर्याय...
- पाकिस्तानला भारताने जो मोस्ट फेवरेशन (अतिशय जवळचा) देश म्हणून दर्जा दिला आहे तो तातडीने काढून घेता येईल.
- पाकिस्तानने आंतरराष्ट्रीय न्यायालयाच्या निकालाची अंमलबजावणी केली नाही, तर ‘इन्डूज वॉटर’ करारानुसार पाकिस्तानला भारताकडून केला जाणारा पाणीपुरवठा बंद करता येईल.
- राजकीय मुत्सद्दी नेमून त्यांना अमेरिका, रशिया, चीन, फ्रान्स, लंडन आदी देशांत पाठवून पाकिस्तानात न्यायाची कशी गळचेपी केली जाते, ते पटवून देता येईल. एका निरपराध भारतीय नागरिकाला खोट्या आरोपात फासावर टांगले जात आहे, हेदेखील लक्षात आणून देता येईल.
- पाकिस्तानवर आर्थिक निर्बंध लादतानाच ट्रम्प सरकारकडेही त्यासंबंधाने आग्रह धरावा लागेल.
- सर्वात महत्त्वाचे म्हणजे, मर्यादित स्वरूपात लष्करी कारवाई भारताने करावी. जेणेकरून पाकिस्तानच्या आडमुठ्या धोरणाला ठोस उत्तर देता येईल आणि पाक लष्करामुळे येथील जनतेला कसा त्रास होत आहे, ते दाखवून देता येईल.

वकिलाच्या नियुक्तीवरून
पाकिस्तानात यादवी
या प्रकरणात पाकिस्तानच्या वतीने युक्तिवाद करणारे बॅरिस्टर कुरेशी कोण आहेत, या संबंधाने माहिती देताना ते म्हणाले, बॅरिस्टर कुरेशी लंडनमध्ये वकिली करतात. एन्रॉन प्रकरणात भारताची बाजू मांडण्यासाठी तत्कालीन भारत सरकारने त्यांची नियुक्ती केली होती. त्या वेळी एन्रॉन प्रकरणात त्यांनी भारताच्या बाजूने युक्तिवाद केला होता. हा खटला हरल्यामुळे भारताला कोट्यवधींची नुकसानभरपाई द्यावी लागली होती. आता हेच बॅरिस्टर कुरेशी पाकिस्तानच्या वतीने कुलभूषण जाधव प्रकरणात युक्तिवाद करीत होते. या प्रकरणात नाक कापले गेल्यामुळे पाकिस्तानचे पित्त खवळले आहे. त्यामुळे बॅरिस्टर कुरेशी यांना पाकिस्तानच्या वतीने युक्तिवाद करण्यासाठी निवडण्याचा निर्णय कुणी घेतला, यावरून पाकिस्तानमध्ये यादवी माजली आहे. तेथील प्रसारमाध्यमांनीही जाहीररीत्या पाकिस्तान सरकारला विचारणा केली असल्याचेही अ‍ॅड. निकम यांनी सांगितले.