जिनिअस फॅक्टरी

नुसतं पुस्तकी शिक्षणानं काय होतंय आजकाल? ते तर पाहिजेच. पण ‘डेव्हलपमेण्ट’ कशी ऑलराउण्ड’ पाहिजे! उद्याचं जग काय सोपं असणारेय का? आपलं निभलं कसंबसं, या मुलांची ‘स्पर्धाच’ वेगळी आहे.’ - अशी चारचौघात स्वत:ची उघड समजूत घालून इतर पालकांनाही एकदम ‘डिफेन्सिव्ह मोड’वर जायला भाग पाडणारे ‘सजग’ आणि ‘सुजाण’ आईबाबा हल्ली सर्रास भेटतात. ते कुठकुठल्या क्लासबाहेर उभे असतात, पार्किगमध्ये मुलांची वाट पाहत असतात, मुलांना या क्लासहून त्या क्लासला सोडायला जात असतात, स्वत: ऑनलाइन जाऊन जाऊन, काहीबाही शोधून अपडेट राहत कसकसले होमवर्क आणि प्रोजेक्ट्स स्वत:च करत सुटतात. त्यांचे मुलांसोबत वाढीस लागलेले ‘सजग पालक व्हॉट्स अॅप’ ग्रुप असतात. त्यावर ते मुलाच्या प्रत्येक लहानसहान कृतीचं बारीक डिसेक्शन करतात. आणि आपल्या मुलाच्या मेंदूच्या वाढीसाठी नी विकासासाठी जे जे म्हणून त्यांना माहिती होतं, ते सारे प्रयोग मुलावर करत राहतात. मुलांच्या एवढुशा मेंदूत शक्य ती सारी माहिती कोंबत सुटतात आणि मुलांना बजावतात की, आमच्या वेळी नव्हतं असलं काही, आता तुला मिळतंय ना, तर घे. शिक. नाहीतर काही खरं नाही हं तुझं! ‘.तर तुझं काही खरं नाही’ या एका जरतरी वाक्याच्या पोटातली सारी भीती, सारी असुरक्षितता हे पालक  स्वत:च्याच नाही तर मुलांच्याही जगण्यात  अशी काही ओततात की आनंददायी शिक्षण, व्यक्तिमत्त्व विकास, अष्टपैलू जडणघडण, निसर्गस्नेही मानवी संवेदनांसह जगणं या बडय़ा बडय़ा शब्दांच्या वारुळात दडपत आपण मूल नाही एक ‘प्रॉडक्ट’ डेव्हलप करत आहोत याचं भानही अनेक पालकांना राहत नाही, इतकं ते स्वत:ला आणि मुलांना जिनियस घडवण्याच्या  फॅक्टरीत ढकलून देतात!

त्यातून जिनियस खरंच घडतात का? 

घडतील का?

याचं उत्तर आज वर्तमानाकडे नाही, पण वर्तमानात आहेत फक्त कसेबसे ‘ट्रेण्ड’ होत असलेले, काही लहानगे जीव आणि त्यांचे घाबरेघुबरे आणि डेस्परेट पालक! आपलं एकच एक मूल, 

त्याचं सारं उत्तमच करायचं असा ध्यास घेतलेल्या  या पालकांना मग बाजारपेठ अनेक पर्याय सुचवते आहे, आणि त्यांच्या ध्यासग्रस्तीचा  पुरेपूर उपयोग करत एक बाजारचक्र जोरदार वेग धरतं आहे.

जिनिअस घडोत, ना घडोत, ते घडवण्याची फॅक्टरी मात्र उत्तम ‘घडते’ आहे.

त्या जिनिअस फॅक्टरीच्या जगात लहानग्यांच्या क्लासेसमधून फिरलं तर असे काही पालक, विशेषत: आया भेटतात. जे आपण लावलेलं रोप किती वाढलं हे रोज उपटून पाहावं तसं रोज होणारी मुलाची ‘वाढ’ मोजत राहतात. जाहिरातीतली आई जशी मुलाला सोबत घेऊन पळते तशाही अनेकजणी सतत पळतात. भविष्यातल्या स्पर्धेत मूल मागे पडायला नको या ध्यासग्रस्त धास्तीनं  मूल जन्मताच त्याचं रूपांतर ‘असामान्य’ यशस्वी माणसात करण्याची प्रक्रिया सुरू होते.