.... वाढतेयं ‘हॉर्न बजाने की बिमारी’

वाहनचालकांची पुढे जाण्याची घाई आणि काही सेकंद थांबण्याचा नसलेला संयम आणि तरुणाईतील काही जणांकडून एक ‘स्टाईल’ म्हणून वाढत असलेला मोठ्या आवाजाच्या कर्णकर्कश हॉर्नच्या वापरामुळे कोल्हापूर शहरात ‘हॉर्न

ठळक मुद्दे५ आॅक्टोबरपासून होणाऱ्या आंतरराष्ट्रीय सायन्स फेस्टिव्हलमध्ये सादर कर्णकर्कश साउंड सिस्टीमचा वापर टाळून शहरवासीयांनी राज्याला एक वेगळा आदर्श घालून

- संतोष मिठारी 

वाहनचालकांची पुढे जाण्याची घाई आणि काही सेकंद थांबण्याचा नसलेला संयम आणि तरुणाईतील काही जणांकडून एक ‘स्टाईल’ म्हणून वाढत असलेला मोठ्या आवाजाच्या कर्णकर्कश हॉर्नच्या वापरामुळे कोल्हापूर शहरात ‘हॉर्न बजाने की बिमारी’वाढत आहे. विनाकारण हॉर्न वाजविल्यामुळे ध्वनिप्रदूषणात भर पडत आहे. शहरातील विविध ट्रॅफिक सिग्नलवर रेड सिग्नल असताना अवघ्या एका तासात ६ हजार ७२९ अनावश्यक हॉर्न वाजत असल्याची धक्कादायक माहिती सर्वेक्षणातून समोर आली आहे.

ध्वनिप्रदूषण रोखण्यासाठी सण-उत्सवात मोठ्या कर्णकर्कश आवाजाच्या साउंड सिस्टीमला गेल्यावर्षीपासून कोल्हापूरकरांनी बगल दिली आहे. यावर्षीच्या सार्वजनिक गणेशोत्सव विसर्जन मिरवणुकीत अशा कर्णकर्कश साउंड सिस्टीमचा वापर टाळून शहरवासीयांनी राज्याला एक वेगळा आदर्श घालून दिला. मात्र, दुसरीकडे काही

वाहनचालकांकडून अनावश्यक हॉर्न वाजवून ध्वनिप्रदूषणात भर टाकली जात आहे. एक ‘स्टाईल’ म्हणून तरुण वाहनधारक, चालक कर्णकर्कश हॉर्न वापरत आहेत. आपल्या वाहनाला कंपनीचे असणारे हॉर्न हे बिनउपयोगाचे आहेत, या समजातून तरुणाई मोठ्या आणि कर्णकर्कश हॉर्नकडे वळत आहे. दुसरे वाहन अथवा व्यक्ती आपल्या वाहनाच्या आडवे आल्यास त्याला बाजूला करणे हा उद्देश बाजूला ठेऊन इतरांचे लक्ष आपल्याकडे वेधण्यासाठी विनाकारण कर्णकर्कश हॉर्न वाजविण्याचे प्रकार वाढत आहेत. आपण एकसारखा हॉर्न वाजविल्याने रेड सिग्नल लगेच ग्रीन होत नाही, हे माहीत असून देखील काही वाहनधारक हॉर्न वाजवत राहतात. त्यातून ध्वनिप्रदूषण करून ते एकप्रकारे सामाजिक स्वास्थ्य बिघडवत आहेत. अशा स्वरूपातील शहरातील वाढती ‘हॉर्न बजानेकी बिमारी’ दूर करण्यासाठी नियमांचे पालन आणि प्रबोधन महत्त्वाचे आहे.


सर्वेक्षण काय सांगते?
सायबर इन्स्टिट्यूटमधील पर्यावरण व्यवस्थापन विभागातील प्रा. के. डी. आहिरे आणि कार्तिकी हुद्दार, ज्योती तोडकर, संजय रणदिवे, अस्मिता भोसले यांनी आॅक्टोबर २०१७ च्या पहिल्या आठवड्यात शहरातील विविध परिसरातील बारा ट्रॅफिक सिग्नलवर सर्वेक्षण केले. या सर्वेक्षणामध्ये त्यांनी एका तासात रेड सिग्नल असताना कितीवेळा अनावश्यक हॉर्न वाजतो त्याची निरीक्षणे नोंदविली. त्यातून या बारा सिग्नलवर एकूण ६ हजार ७२९ इतके हॉर्न रेड सिग्नल असताना जास्तीत जास्त अनावश्यक हॉर्न्स वाजत असल्याचे निदर्शनास आले. संबंधित सर्वेक्षण प्रा. आहिरे हे लखनौ येथे दि. ५ आॅक्टोबरपासून होणाऱ्या आंतरराष्ट्रीय सायन्स फेस्टिव्हलमध्ये सादर करणार आहेत.

पावणे तीन वर्षांत ७२१ जणांवर कारवाई
शहरात कर्णकर्कश आवाजाचे हॉर्न वाजविणाºया एकूण ७२१ वाहनचालकांवर गेल्या पावणेतीन वर्षांत कारवाई केली आहे. या कारवाईतून एकत्रितपणे ८८ हजार ५०० रुपये इतके तडजोड शुल्काची आकारणी केली असल्याची माहिती शहर पोलीस वाहतूक शाखेकडून देण्यात आली.