फटाके फोडताय.. सावधान! मोठ्या आवाजामुळे कायमचे किंवा तात्पुरते बहिरेपण येऊ शकते

Nagpur News फटाक्यांच्या वायुप्रदूषणामुळे दम्यासह विविध आजारही वाढतात. त्यामुळेच फटाके फोडताय सावधान, असा इशारा कान, नाक व घसा (इएनटी) तज्ज्ञांनी दिला आहे.

नागपूर : दिवाळी म्हटली की, फटाक्यांची आतषबाजी ही आलीच. मात्र, सावधपणे फटाके न फोडल्यास मोठी हानी होऊ शकते. फटाक्यांच्या आवाजामुळे कायमचे किंवा तात्पुरते बहिरेपण येऊ शकते. दरवर्षी सुमारे पाच टक्के रुग्णांना कानांच्या गंभीर समस्या होतात. फटाक्यांच्या वायुप्रदूषणामुळे दम्यासह विविध आजारही वाढतात. त्यामुळेच फटाके फोडताय सावधान, असा इशारा कान, नाक व घसा (इएनटी) तज्ज्ञांनी दिला आहे.

दिवाळीत मोठ्या प्रमाणात होणाऱ्या फटाक्यांच्या आतषबाजीमुळे मानवी शरीरावरही गंभीर परिणाम होतात. विशेषत: आपले कान हे साधारणपणे ३० ते ४० डेसिबलपर्यंतचा आवाज सहन करू शकतात. मात्र, विविध आवाजाचे फटाके हे १५० ते १६० डेसिबलपर्यंत आवाज करणारे असतात. त्या आवाजामुळे कानात दडे बसणे, कान दुखणे, डोके दुखण्यापासून ते कानाचा पडदा फाटणे, कायमचे किंवा तात्पुरते बहिरेपण येण्यापर्यंतचे त्रास होऊ शकतो.

- कानांच्या समस्यांचे रुग्ण वाढतात

मेडिकल व मेयातील इएनटी विभागात दरवर्षी फटाक्यांमुळे कानांच्या समस्यांनी त्रस्त किमान पन्नासवर रुग्ण येतात. जेव्हा १५०-१६० डेसिबलचे फटाके अचानक कानाजवळ फुटतात, तेव्हा त्याचा घातक परिणाम होतो. औषधांनी काहीअंशी कानांची श्रवण क्षमता आणली जाऊ शकते. अशा रुग्णांसाठी ऑडियोमेट्री तपासणी आवश्यक ठरत असल्याचे तज्ज्ञाचे म्हणणे आहे.

- फटाक्यांपासून होणारे नुकसान

नायट्रेट - मज्जातंतू निष्क्रियता, नायट्रिट-बेशुद्ध होणे, लेड (शिसे) - मज्जातंतूवर दुष्परिणाम, कॅडमियम - रक्तातील लोहाचे प्रमाण घटणे, किडनी निष्क्रिय होणे, सोडियम - त्वचेचे विकार, झिंक - उलट्या होणे, कॉपर - श्वासनलिकेचा विकार, मॅग्नेशियम - त्वचेचे विकार. ध्वनिप्रदूषणामुळे कर्णबधिरतेसह रक्तदाब वाढणे, हृदयविकार, झोपमोड असे परिणाम दिसून येतात.

शक्यतो फटाक्यांना दूरच ठेवा. फटाक्यापासून सुरक्षित अंतरावर उभे राहावे. पालकांच्या नजरेखाली फटाके फोडावे. बालकांना दूर ठेवा. मोकळ्या जागेत फटाके फोडा. शक्यतो सुतीकपडे घाला व पायात जुते वापरा. कानांमध्ये बोळे ठेवा, बोळ्यांमुळे ५० टक्के आवाजात घट होते. कुठलीही समस्या झाल्यास डॉक्टरांचा सल्ला घ्या.

-डॉ. पिनाक दंदे