नागपूर शहरात चंदन वृक्ष चाेरांची टाेळी सक्रिय

लाेकमत एक्सक्लुजिव्ह

नागपूर : अतिशय गजबजलेल्या शासकीय वैद्यकीय महाविद्यालय व रुग्णालय (मेडिकल) परिसरातून ५ चंदनाची झाडे चाेरीला गेल्याचे प्रकरण गुरुवारी उघड झाले. धक्कादायक म्हणजे मेडिकलच्या लसीकरण केंद्राच्या बाजूला असलेली ही झाडे एक दिवसा आधीच ताेडून नेल्याचा संशय आहे. उल्लेखनीय म्हणजे गेल्या काही महिन्यांत शहरात अनेक ठिकाणांहून चंदनाची माेठमाेठी झाडे चाेरीला गेल्याची प्रकरणे घडली आहे. काेट्यवधींचा वनसंपदा चाेरीला जात असताना यंत्रणा मात्र झाेपा काढत आहेत का, असा प्रश्न निर्माण झाला आहे.

मेडिकल परिसरात दरराेज सकाळी फिरणाऱ्या पर्यावरणप्रेमींना चंदनाची झाडे ताेडलेली दिसली. मेडिकलचे अधिष्ठातांच्या बंगल्याचा हा परिसर असून, येथे काेराेना प्रतिबंधक लसीकरण केंद्र सुरू करण्यात आले आहे. या भागातून एक दाेन नव्हे, तर पाच झाडे ताेडून नेली आहेत. ही झाडे मंगळवारी रात्री चाेरीला गेल्याचा संशय व्यक्त केला जात आहे. याबाबत मेडिकल प्रशासनाला विचारले असता तेही या चाेरीबाबत पूर्णपणे अनभिज्ञ असल्याचे समजले. मेडिकलच्या परिसरातून लाखाेंची वनसंपदा चाेरीला जात असताना प्रशासनाला काहीच माहिती, ही बाब समजण्याच्या पलीकडे आहे. मेडिकल परिसरातील घटना असल्याने साहजिकच महापालिका व वनविभागाला साेयरसुतक नसेल यात शंकाच नाही व त्यांचे उत्तरही तसेच हाेते.

उल्लेखनीय म्हणजे शहरात चंदनाची झाडे चाेरी जाण्याची ही पहिली घटना नाही. वेगवेगळ्या ठिकाणाहून संथगतीने चंदनाची झाडे चाेरीला जात आहेत आणि महापालिका, वनविभाग या यंत्रणा पूर्णपणे गाफील असल्याचेच दिसत आहे.

गेल्या काही महिन्यांतील चंदनचाेरीच्या घटना

सर्वात आधी रवीनगर चाैकातील एक माेठे चंदनाचे झाडे ताेडून नेण्यात आले हाेते. गेल्या वर्षी महाराजबागेतूनच अज्ञात चाेरट्यांनी काही चंदनाची झाडे ताेडून नेली. त्यानंतर व्हीआयपीराेडवरील कृषी महाविद्यालयाच्या गेस्ट हाऊसमधील झाडे चाेरीला गेले. महापालिकेच्या मुख्यालयातूनही चंदनाची दाेन झाडे अचानक गायब झाली. यासाेबतच नागपूर पाेलीस दलातील डीसीपी हसन यांच्या बंगल्यातील चंदनाचे झाडे चाेरी गेले. सिव्हिल लाइन्स परिसरात आयएएस, आयपीएस अधिकाऱ्यांच्या बंगल्यामध्ये ही महागडी झाडे असून, चाेरट्यांची नजर त्यावर तर नाही ना, असा संशय व्यक्त केला जात आहे.

कुठे जातात ही झाडे

चंदनाचे लाकूड अतिशय महाग आहे. तज्ज्ञांच्या मते एका झाडाचे खाेड विकले, तर लाखाेंचा फायदा हाेताे. त्यामुळे चंदन चाेरांची टाेळी सक्रिय असण्याची दाट शक्यता आहे. मात्र हे खाेड कुठे विकले जाते, याचा पत्ता लावण्याची गरज आहे.

शहरात चंदन वृक्षाची चाेरी सातत्याने हाेत आहे. यंत्रणा गाफील असल्याने ही टाेळी माेठ्या शांतपणे काम करीत आहे. त्यामुळे पाेलीस व वनविभागाने सामूहिकपणे प्रयत्न करून, खाेलात जाऊन तस्करीचा छडा लावण्याची गरज आहे. चाेरांच्या टाेळीवर कठाेर कारवाई करून कायमचा बंदाेबस्त लावण्याची गरज आहे.

- श्रीकांत देशपांडे, पर्यावरण कार्यकर्ता