‘महाज्योती’च्या योजनांच्या नियोजनात प्रचंड त्रुटी

लोकमत न्यूज नेटवर्क

नागपूर : ओबीसी व व्हीजेएनटीच्या विद्यार्थ्यांना उच्च शिक्षणासाठी आर्थिक साहाय्य, गुणवत्तापूर्ण मार्गदर्शन, आदींसाठी बार्टी व सारथीच्या धर्तीवर ‘महाज्योती’ची स्थापना करण्यात आली; परंतु ‘महाज्योती’द्वारे राबविण्यात येणाऱ्या योजनांच्या नियोजनातच त्रुटी असल्याने एक ना अनेक प्रश्न निर्माण होत आहेत. पीएच.डी.धारक, पोलीस भरतीपूर्व प्रशिक्षण घेणारे विद्यार्थी, उच्च शिक्षणासाठी आयोजित प्रवेशपूर्व कोचिंग घेणारे विद्यार्थी असोत की यूपीएससीचे विद्यार्थी; या सर्वांकडून ‘महाज्योती’च्या संचालनकर्त्यांवर ठपका ठेवण्यात येत आहे.

काय आहेत पीएच.डी.धारकांचे प्रश्न?

१) महाज्योतीने संशोधन करण्यासाठी जाहिरात काढली. त्यात अर्ज स्वीकारण्याची तारीख ३० मे होती. लॉकडाऊन असल्याने विद्यार्थ्यांना कागदपत्र गोळा करणे शक्य झाले नाही. त्यामुळे विद्यार्थ्यांनी मुदतवाढीची मागणी केली आहे. सारथीने मुदतवाढ दिली; पण महाज्योतीने अजूनही दिली नाही.

२) महाज्योती केवळ २०१९ मध्ये नोंदणी केलेल्या पीएच.डी.धारकांनाच लाभ देणार आहे. विद्यार्थ्यांची मागणी आहे की, त्यापूर्वी नोंदणी केलेल्या विद्यार्थ्यांचाही समावेश करावा.

३) सारथीमध्ये संशोधनासाठी ५०० जागा आहेत; पण महाज्योतीत व्हीजेएनटी व ओबीसीचा समावेश असताना केवळ १५० जागा उपलब्ध केल्या आहेत. या जागा अपुऱ्या असून किमान ७०० जागा कराव्यात.

४) बार्टी आणि सारथीएवढेच पीएच.डी.धारकांना विद्यावेतन द्यावे.

पोलीस भरतीपूर्व प्रशिक्षणही अपुरेच

पोलीस भरतीपूर्व प्रशिक्षण १० हजार युवकांना देण्यात येणार होते. चार हजार विद्यार्थ्यांनी नोंदणी केली. केवळ १०० विद्यार्थी ऑनलाईन प्रशिक्षण घेत आहे. प्रशिक्षण देणाऱ्यांना अनुभव नाही. पोलीस भरतीच्या प्रशिक्षणासाठी नियुक्त करण्यात आलेल्या प्रोजेक्ट मॅनेजरला काढले आहे. अनुभव नसणारे प्रशिक्षण देत आहे. प्रशिक्षणाचा कालावधी तीन महिन्यांचा होता. त्यात टॅब्लेट देण्यात येणार होते. त्याबाबतचे काहीच नियोजन नाही. उच्च शिक्षणाच्या प्रवेश पूर्वपरीक्षेच्या कोचिंगची योजना राबविताना तज्ज्ञांची समिती न नेमता कार्यालयातील कर्मचाऱ्यांकडून योजना तयार केल्यामुळे त्यात मूलभूत त्रुटी आहेत.

यूपीएससी ८० विद्यार्थ्यांना विद्यावेतनाची प्रतीक्षा

बार्टी, टार्टी, सारथी या संस्था अनुसूचित जाती, अनुसूचित जमाती, मराठा, कुणबी या जातींच्या विद्यार्थ्यांना यूपीएससीच्या नागरी सेवा परीक्षेत महाराष्ट्राचा टक्का वाढावा याकरिता प्रतिष्ठित प्रशिक्षण संस्थेमध्ये मार्गदर्शनाकरिता आर्थिक साहाय्य करते. पूर्वपरीक्षा उत्तीर्ण विद्यार्थ्यांना ५० हजार रुपये व मुख्य परीक्षा उत्तीर्ण विद्यार्थ्यांना २५ हजार रुपये विद्यावेतन देते. ओबीसीचे ८० विद्यार्थी यूपीएससीच्या परीक्षेत मुलाखतीसाठी पात्र झाले आहे. महाज्योतीने विद्यावेतन देण्यासाठी ५ ते २५ एप्रिलदरम्यान अर्ज मागितले होते. ८० विद्यार्थ्यांनी नोंदणी केली; पण विद्यावेतनाबाबत काहीच निर्णय झाला नाही.

- ‘सारथी’ची स्थापना २०१८ मध्ये झाली आणि महाज्योतीचीसुद्धा याच वर्षी नोंदणी झाली. मराठा कुणबी समाजासाठी काम करणाऱ्या सारथीने पीएच.डी.धारकांना सर्व लाभ दिले; पण महाज्योती पीएच.डी.धारकांचे प्रश्नच सोडवू शकली नाही.

किरण वर्णेकर, पीएच.डी.धारक

- विमुक्त भटक्यांचा केवळ नावापुरता समावेश

महात्मा जोतिबा फुले संशोधन व प्रशिक्षण संस्था (महाज्योती) मध्ये विमुक्त भटक्या जातिजमातीचा समावेश केला आहे. ही संस्था प्रशिक्षणापुरतीच नाही तर संशोधन करणारी संस्थाही आहे. भटक्यांची शैक्षणिक पातळी अत्यल्प आहे. त्यामुळे महाज्योतीमध्ये राबविल्या जाणाऱ्या योजनांचा लाभ केवळ ओबीसीचे विद्यार्थी घेऊ शकतात; पण भटक्या विमुक्त जातिजमातीच्या समस्या वेगळ्या आहेत. मच्छीमार, बेलदार, पारधी, कैकाडी, नाथजोगी, गोसावी, मशानजोगी या जमातींवर संशोधनाचे कार्य होणे गरजेचे आहे. संशोधनातून सरकारपुढे त्यांच्या व्यथा मांडण्याची गरज आहे.

- गजानन चंदावार, संघटक, युवा संघर्ष वाहिनी