निर्बंध असतानाही चिनी फटाक्यांची विक्री; धोक्याची शक्यता

Nagpur News चिनी फटाक्यांमध्ये पोट्याशिअम परक्लोरेटची मात्रा जास्त असल्याने या फटक्यांचा कधीही धोका होऊ शकतो. परंतु उपराजधानीतील अतिगर्दीच्या ठिकाणामधील काही ठोक विक्रेते किरकोळ विक्रेत्यांना हे फटाके सर्रास विकत आहेत.

ठळक मुद्देलपून-छपून होत आहे विक्री

नागपूर : चिनी फटाक्यांमध्ये पोट्याशिअम परक्लोरेटची मात्रा जास्त असल्याने या फटक्यांचा कधीही धोका होऊ शकतो. म्हणूनच या फटाक्यांच्या विक्रीवर निर्बंध घालण्यात आले आहे. परंतु उपराजधानीतील अतिगर्दीच्या ठिकाणामधील काही ठोक विक्रेते किरकोळ विक्रेत्यांना हे फटाके सर्रास विकत आहेत. तर किरकोळ विक्रेत्यांकडून हे फटाके गल्लीबोळात व चौकाचौकांमध्ये विकले जात आहे.

गांधीबाग, जरीपटका, इतवारीतील लालईमली परिसर व आता सीए रोडवरील अनेक दुकानदार फटाक्यांच्या बंदुकी विकतात. परंतु यातील काही बंदुकीसोबतच चिनी फटाकेही विकतात. यात चिनी रॉकेटपासून, भूचक्र, पटक बॉम्ब (पॉपपॉप), पेन्सिल, पायली, विविध आकारातील ‘बॉम्ब’ फटाक्यासारखे अनेक फटाक्यांचा समावेश आहे. सूत्रानुसार, अनेक दुकानदारांनी चिनी फटाक्यांचा हा साठा दुकानात न ठेवता कोणी घरी, तर कोणी भाड्याच्या खोलीत केला आहे. येथून हा माल किरकोळ विक्रेत्यांपर्यंत किंवा ग्राहकांच्या घरात पोहोचत आहे.

-‘हॅण्ड ग्रेनेड’ फटाका

यावर्षी चिनी फटाके आणखी धोकादायक प्रकारात आले आहे. ‘हॅण्ड ग्रेनेड’ फटाक्याचा वापर मूळ ‘ग्रेनेड’ सारखाच होतो. या फटाक्याला एक हूक दिला आहे. हा हूक एका दोरीला बांधला आहे. हूक खेचताच फटाक्यातून धूर निघतो आणि काही सेकंदातच तो फुटतो. गेल्या वर्षीच्या तुलनेत पूर्वी ‘पॉपपॉप’ हा पावइंचात येत होता. यावर्षी तो एक आणि दोन इंचात आला आहे. कागदाच्या वेष्टनात असलेल्या या फटाक्याला खाली पटकताच फुटतो. दुसरा फटका म्हणजे, मिसाईल. एका चिनी बंदुकीत गोळीसारखा वापरला जाणारा हा फटका आहे. खऱ्याखुऱ्या बंदुकीसारखाच याचा वापर होतो.

- पोटॅशिअम परक्लोरेटवर बंदी

चिनी फटाक्यांमध्ये हलक्या प्रतीची पोटॅशिअम क्लोरेट पावडर वापरली जाते. त्यामुळे चिनी फटाके किती धोकादायक आहेत हे सहज लक्षात येते. भारतात फटाक्यांची निर्मिती करताना पोटॅशिअम परक्लोरेटचा वापर करण्यावर बंदी आहे.

-आरोग्यास हानिकारक

चिनी फटाके आरोग्यास हानिकारक असल्याचे सिद्ध झाले आहे. या फटाक्यांच्या निर्मितीसाठी वापरलेला कच्चा माल मानवी आरोग्यास घातक ठरू शकतो. या फटाक्यांच्या धुराने केवळ प्रदूषणच नव्हे, तर अंधत्व येण्याची शक्यता असल्याचे तज्ज्ञाचे म्हणणे आहे.