प्लास्टिकनंतर आता जिप्समनं तयार होणार रस्ते, NHAI नं तयार केला 'मास्टरप्लान'

प्लास्टिक आणि फ्लाय अॅश नंतर आता, NHAI म्हणजेच राष्ट्रीय महामार्ग प्राधिकरणाने फॉस्फर-जिप्सम खत रासायनिक कंपन्यांच्या सहकार्याने रस्ते बांधणीसाठी वापरण्याचा निर्णय घेतला आहे. NHAI ने या प्रकल्पाची फील्ड चाचणी जाहीर केली आहे. फॉस्फर-जिप्सम हे खतांचे उप-उत्पादन आहे. NHAI च्या मते, पायाभूत सुविधांच्या उभारणीसाठी कचरा सामग्री म्हणून वापरल्यास कार्बनचे विसर्जन टाळता येईल.

रस्ते फॉस्फर-जिप्समचे बनवले जातील
एका भारतीय खत कंपनीने रस्ते बांधणीत फॉस्फर-जिप्समचा वापर केला आहे. सेंट्रल रोड रिसर्च इन्स्टिट्यूटने (CRRI) रस्त्याचे मूल्यांकन केले होते. त्यांच्या अहवालानुसार, इंडियन रोड काँग्रेस (IRC) ने तीन वर्षांच्या कालावधीसाठी रस्त्याच्या बांधकामासाठी फॉस्फर-जिप्सम कचरा सामग्रीला मान्यता दिली आहे.

NHAI तयार केला प्लान
फॉस्फर-जिप्सम वेस्ट मटेरियल वापरून तयार केलेला रस्ता तपासल्यानंतर त्याची फील्ड ट्रायल मंजूर करण्यात आली, जेणेकरून लोकांचा या रस्त्यांवर विश्वास बसेल आणि त्यांना कोणतीही अडचण येणार नाही. NHAI देखील रस्ते बांधणीत प्लास्टिक कचऱ्याच्या वापरास प्रोत्साहन देत आहे. ज्याची चाचणी यापूर्वीही अनेकदा झाली आहे. अहवालानुसार, प्लास्टिक कचऱ्याचा वापर करून बनवलेले रस्ते टिकाऊ असतात आणि बिटुमनचे आयुष्य वाढवतात. इतकेच नव्हे तर एक किलोमीटरचा चौपदरी राष्ट्रीय महामार्ग तयार केल्याने सुमारे सात टन प्लास्टिक कचऱ्याची विल्हेवाट लावण्यास मदत होते.

फ्लाय अॅशचाही वापर 
NHAI ने महामार्ग आणि उड्डाणपूल बनवण्यासाठी 'फ्लाय अॅश' म्हणजेच थर्मल पॉवर प्लांट्समध्ये (TPP) कोळशाची राख वापरली आहे. १३५ किमी लांबीच्या, सहा लेनच्या 'ईस्टर्न पेरिफेरल एक्सप्रेसवे'च्या बांधकामात १२ दशलक्ष घनमीटर फ्लाय अॅश वापरण्यात आली आहे.

NHAI नवीन सामग्रीच्या वापरास प्रोत्साहन देते आणि कार्बन फूटप्रिंट कमी करण्याचा प्रयत्न करते. टिकाऊपणा वाढवणे आणि बांधकाम अधिक परवडणारे बनवणे यावर NHAI अधिक भर देत आहे.