भारत अंतराळात इतिहास घडवणार! इस्रोच्या 'गगनयान मिशन'चे चाचणी उड्डाण यशस्वी

इस्त्रोने आज गगनयान यशस्वी लाँच केले.

अनेक अडथळे आणि आव्हानांवर मात करत इस्रोने गगनयान मोहिमेचे पहिले चाचणी उड्डाण करून इतिहास रचला आहे. इस्रोने रविवारी सकाळी १० वाजता श्रीहरिकोटा येथील सतीश धवन अंतराळ केंद्रातून गगनयानचे क्रू मॉड्यूल यशस्वीपणे प्रक्षेपित केले. याला टेस्ट व्हेईकल अॅबॉर्ट मिशन-1 आणि टेस्ट व्हेईकल डेव्हलपमेंट फ्लायंट (टीव्ही-डी1) असे नाव दिले आहे.

इस्रोचे प्रमुख एस सोमनाथ म्हणाले की, टीव्ही-डीव्ही१ मिशन यशस्वीरित्या लाँच करण्यात आले आहे, हे सांगण्यास मला आनंद होत आहे. या यशाबद्दल त्यांनी इस्रोच्या संपूर्ण टीमचे अभिनंदन केले. चाचणी वाहनाने अंतराळवीरासाठी तयार केलेले क्रू मॉड्यूल स्वतःसोबत घेतले. क्रू मॉड्युल घेऊन रॉकेट साडेसोळा किलोमीटर वर जाईल आणि नंतर बंगालच्या उपसागरात उतरेल. यापूर्वी शनिवारी, चाचणी मोहीम सकाळी 8 वाजता प्रक्षेपित होणार होती, परंतु दुर्दैवाने ते 8.45 वाजता बदलण्यात आले. मात्र प्रक्षेपणापूर्वी इंजिन योग्यरित्या काम करू शकले नाहीत त्यामुळे प्रक्षेपण पुढे ढकलण्यात आले.

तांत्रिक अडचणींमुळे मिशन रद्द केले होते

आज सकाळी गगनयानाचे प्रक्षेपण करत असताना काही तांत्रिक अडचणी आल्या यामुळे प्रक्षेपण पुढे ढकलले, पुन्हा इस्त्रोकडून गगनयानाचे प्रक्षेपण १० वाजता होणार असल्याचे जाहीर केले.  १० वाजता या यानाचे प्रक्षेपण यशस्वी झाले. अगोदर प्रक्षेपण पुढे ढकलले होते. या संदर्भात माहिती देताना इस्रो प्रमुख म्हणाले होते की, आम्ही काय चूक झाली ते शोधत आहोत.'चाचणी वाहन पूर्णपणे सुरक्षित आहे पण इंजिन वेळेवर सुरू होऊ शकले नाही. इस्रो या त्रुटींचे विश्लेषण करेल आणि लवकरच त्या दुरुस्त केल्या जातील. लिफ्ट बंद करण्याची वेळ पुढे ढकलण्यात आली आहे. काही कारणास्तव स्वयंचलित लाँचमध्ये व्यत्यय आला आणि संगणकाने प्रक्षेपण थांबवले होते. 

गगनयान मिशनचे उद्दिष्ट काय?

२०२५ मध्ये तीन दिवसांच्या मिशनमध्ये मानवांना पृथ्वीच्या खालच्या कक्षेत ४०० किलोमीटर उंचीवर पाठवणे आणि त्यांना सुरक्षितपणे पृथ्वीवर परत आणणे हे गगनयान मोहिमेचे उद्दिष्ट आहे. भारतीय अंतराळवीर म्हणजेच गगनॉट क्रू मॉड्यूलमध्ये बसतील आणि पृथ्वीभोवती ४०० किलोमीटर उंचीवर कमी कक्षेत फिरतील. ISRO आपल्या चाचणी वाहन - प्रात्यक्षिक (TV-D1), सिंगल स्टेज लिक्विड प्रोपल्शन रॉकेटच्या यशस्वी प्रक्षेपणाचा प्रयत्न करेल. 

क्रू मॉड्युलसह हे चाचणी वाहन मिशन संपूर्ण गगनयान मोहिमेसाठी एक महत्त्वाचा टप्पा आहे. 'क्रू मॉड्यूल' हे रॉकेटमधील पेलोड आहे आणि ते अंतराळवीरांसाठी पृथ्वीसारखे वातावरण असलेल्या अंतराळवीरांसाठी राहण्यायोग्य जागा आहे. यात दाबयुक्त धातूची 'आतील रचना' आणि 'थर्मल प्रोटेक्शन सिस्टिम' असलेली 'बाह्य रचना' असते. शनिवारी पहिल्या चाचणी उड्डाण दरम्यान, 'क्रू मॉड्यूल' मधील विविध प्रणालींच्या कार्यक्षमतेचे मूल्यांकन करण्यासाठी डेटा प्राप्त केला जाईल ज्यामुळे शास्त्रज्ञांना वाहनाच्या कामगिरीबद्दल माहिती मिळण्यास मदत होईल.

#WATCH | Sriharikota: ISRO Chief S Somanath says, "I am very happy to announce the successful accomplishment of the TV-D1 mission. The purpose of this mission was to demonstrate the crew escape system for the Gaganyaan program through a test vehicle demonstration in which the… pic.twitter.com/P34IpyPeVU

— ANI (@ANI) October 21, 2023