इस्त्रोची भरारी, स्वदेशी बनावटीच्या 'स्पेस शटल'चे यशस्वी प्रक्षेपण

अवकाशात उपग्रह सोडण्यासाठी इस्रोने तयार केलेल्या ‘आरएलव्ही-टीडी’ या अवकाशयानाचे (स्पेस शटल) आज, सोमवारी यशस्वी चाचणी घेण्यात आली.

ऑनलाइन लोकमत

चेन्नई, दि. २३ - अवकाशात उपग्रह सोडण्यासाठी इस्रोने तयार केलेल्या ‘आरएलव्ही-टीडी’ या अवकाशयानाचे (स्पेस शटल) आज, सोमवारी यशस्वी चाचणी घेण्यात आली. आंध्र प्रदेशातील श्रीहरीकोटा येथून या 'स्पेस शटल'चे यशस्वी प्रक्षेपण करण्यात आले. याचे वैशिष्ट्य म्हणजे संपूर्णपणे स्वदेशी तंत्रज्ञानाचा वापर करून इस्रोने ‘आरएलव्ही-टीडी’ हे यान तयार केले आहे. विमानासारखे पंख असलेल्या या यानाची सोमवारी सकाळी ७ वाजता श्रीहरीकोटा येथील सतीश धवन अवकाशतळावर यशस्वी चाचणी झाली. त्याचा कालावधी १० मिनिटांचा होता. 

दरम्यान उपग्रहाला अवकाशात सोडल्यानंतर यानाला विमानासारखे पृथ्वीवर आणण्याच्या तंत्रज्ञानावर इस्त्रो काम करत आहे. जेणेकरुन त्या यानाचा पूर्नवापर करता येईल. या तंत्रज्ञानामुळे उपग्रह प्रक्षेपणाचा खर्च दहा पटीने कमी होणार आहे. अशा प्रकारच्या यानाच्या अत्याधुनिक आवृत्तीचा मानवी अवकाश मोहिमांसाठी वापर होऊ शकते. 'आरएलव्ही-टीडी' यानाची ही प्राथमिक चाचणी असल्याने हे यान आज नियंत्रितपणे बंगालच्या खाडीत उतरवण्यात आले.

स्वदेशी बनावटीचे पूर्णपणे विकसित पूर्नवापरा योग्य अवकाश यान तयार करण्यासाठी दशकभराचा कालावधी लागेल असे विक्रम साराभाई अवकाश केंद्राचे संचालक के.सिवान यांनी नमूद केले होते.

याआधी अंतराळ तंत्रज्ञानात प्रगत असलेल्या अमेरिका व इतर काही देशांनी उपग्रहांच्या प्रक्षेपणासाठी व अंतराळ सफरींसाठी अशा ‘स्पेस शटल’चा वापर केला. मात्र कालांतराने त्याला होणारे अपघात व न परवडणाऱ्या आर्थिक गणितांमुळे त्यांनी ही कल्पना सोडून दिली वा अशा वाहनांचा वापर बंद केला. भारताच्या अभियंत्यांनी मात्र काटकसरीवर भर देत रॉकेटच्या पुनर्वापरावर भर देण्याचे ठरवले आहे. 

 

  फायदा काय?

> ही चाचणी यशस्वी झाल्यास एखादा उपग्रह अवकाशात सोडल्यानंतर त्यासाठी वापरलेल्या यानाचा पुन्हा वापर करणे शक्य होईल.

> या तंत्रज्ञानामुळे उपग्रह प्रक्षेपणाचा खर्च दहा पटीने कमी होणार आहे. अशा प्रकारच्या यानाच्या अत्याधुनिक आवृत्तीचा मानवी अवकाश मोहिमांसाठी वापर होऊ शकेल.

 

 

 

WATCH: India launches its first indigenous space shuttle, the RLV-TD from Sriharikota(Andhra Pradesh)https://t.co/G0SxiQbJgw

— ANI (@ANI_news) May 23, 2016