1 / 10जेवण बनवण्यासाठी वापरण्यात येणाऱ्या एलपीजी सिलेंडरचे दर गुरुवारी ३.५० रुपयांनी वाढले. या महिन्यात दुसऱ्यांदा सिलेंडरच्या दरात वाढ झाली आहे. गॅस कंपन्यांनी अधिसूचना जारी करत विना अनुदानित १४.२ किलोग्रॅम सिलेंडरचे दर १ हजार ३ रुपये केलेत.2 / 10७ मे रोजी सिलेंडरचे दर ५० रुपयांनी वाढले होते. त्याआधी २२ मार्चला सिलेंडरच्या दरात वाढ झाली होती. एप्रिलमध्ये सिलेंडरच्या दरात १९३ रुपये वाढ झाली. किंमतीत वारंवार होणारे बदल जाणून घेण्यासाठी आपल्याला सिलेंडरचे दर कसे निश्चित होतात ज्यामुळे घरगुती गॅस सिलेंडर महाग होतो हे समजून घ्यावे लागेल. 3 / 10भारतात LPG सिलेंडरचे दर ठरवण्यासाठी २ मुख्य फॅक्टर जबाबदार आहेत. एक म्हणजे डॉलरच्या तुलनेत रुपयाचा भाव आणि दुसरं म्हणजे आंतरराष्ट्रीय बेंचमार्क रेट, जागतिक बाजारपेठेत सिलेंडरचे दर वाढले किंवा कमी झाले तर त्याचा परिणाम LPG सिलेंडरच्या किंमतीवर होतो. 4 / 10सिलेंडरचे दर वाढण्यामागे या दोन फॅक्टरसोबतच आणखी एक जबाबदार कारण म्हणजे सातत्याने डॉलरच्या तुलनेत रुपया घसरत आहे. विशेष म्हणजे खाद्यतेलाच्या वाढत्या किंमतीला डॉलरचे वधारलेले भाव जबाबदार आहेत. बुधवारी डॉलरच्या तुलनेत रुपया १७ पैशांनी घसरला. 5 / 10रुपया घसरण्यामागे परदेशी फंड सातत्याने बाहेर जाणे आणि घरगुती शेअर बाजार कोसळणे हे जबाबदार आहे. घरगुती गॅसचा कच्चा माल क्रूड ऑइल असतं. क्रूड ऑईलचे दर एलपीजी दर निश्चित करतात. आता क्रूड ऑईलच्या किंमती गगनाला भिडल्या आहेत. 6 / 10जागतिक बाजारपेठेत क्रूड ऑईलचे दर वाढले तर गॅसच्या किंमतीत वाढ होण्याची शक्यता आहे. इंपोर्ट पॅरिटी प्राइस IPP याद्वारे भारतात एलपीजी सिलेंडरचे दर निश्चित होतात. आयपीपी दर जागतिक बाजारपेठेतील दरांवर अवलंबून असतात. भारतात बहुतांश गॅस इतर देशातून आयात करावा लागतो. 7 / 10देशातील सर्वात मोठी तेल उत्पादक कंपनी सौदी अरामकोच्या एलपीजी किंमतीच्या आधारे घरगुती गॅसचे दर निश्चित होतात. त्याशिवाय फ्री ऑन बोर्ड, समुद्राच्या मार्गे, इन्शुरन्स, कस्टम ड्युटी हेदेखील जोडले जाते. या किंमती डॉलरमध्ये गणल्या जातात. त्यानंतर डॉलरचं रुपयांमध्ये कन्वर्ट होते. 8 / 10रुपयाच्या तुलनेने डॉलर मजबूत होत असल्याने एलपीजी सिलेंडर किंमती तुलनेने जास्त होत आहे. त्याचसोबत देशात घरगुती गॅस पुरवठा, मार्केटिंग कॉस्ट, ऑइल कंपन्या मार्जिन, डीलर कमीशन आणि जीएसटी हे सर्व कर आकारून गॅसचे दर ठरवले जातात. 9 / 10एलपीजी किंमती कच्च्या तेलावर निर्भर आहेत. आंतरराष्ट्रीय बाजारपेठेत ११० डॉलरपर्यंत दर पोहचलेत. रशिया-यूक्रेन युद्धामुळे तेलाचे जर वाढलेत. त्यामुळे गॅसच्या किंमतीही वाढल्या आहेत. नोव्हेंबर २०२१ पासून सातत्याने दरवाढ होत आहे. 10 / 10एलपीजी सिलिंडरच्या दरवाढीनंतर जवळपास सर्वच ठिकाणी घरगुती एलपीजी सिलिंडरचे दर आता १००० रुपयांच्यावर पोहोचल्याचं सांगितलं जात आहे. वाढलेल्या किंमतीनंतर आता दिल्ली घरगुती एलपीजी सिलिंडरची किंमत १००३ रुपये झाली आहे. तर कोलकात्यात घरगुती एलपीजी सिलिंडरची किंमत १०२९ रुपयांवर गेली आहे. तर चेन्नईत एका सिलिंडरसाठी आता १०१८ रुपये द्यावे लागतील.