1 / 11राजकारणात आपला दबदबा निर्माण करणारे बाळासाहेब ठाकरे एक उत्तम व्यंगचित्रकार होते. बाळासाहेबांना व्यंगचित्रकार म्हणून घडविण्यात त्यांच्या वडिलांचा म्हणजेच प्रबोधनकारांचा सिंहाचा वाटा आहे. व्यंगचित्रकार पत्रकार शिवसेनाप्रमुख हिंदुरक्षणकर्ता म्हणून वेगळा ठसा बाळासाहेबांनी उमटवला आहे. 2 / 11बाळासाहेबांनी कुंचल्याच्या फटकाऱ्याने लेखणीतील अंगाराने अंगी असलेल्या कणखर नेतृत्वाने महाराष्ट्रातच नव्हे तर हिंदुस्थानात आपला एक वेगळा दबदबा निर्माण केला होता. 3 / 11प्रबोधनकारांना बाळासाहेब हे संगीतकार व्हावेत असं वाटायचं म्हणून त्यांनी बाळासाहेबांना एक बुलबुलतरंग आणून दिला. परंतु त्यांना तो जमला नाही आणि हाती त्यांनी कुंचला घेतला. ‘मराठा मंदिर’ नावाचे एक मासिक त्या काळी निघत असे. बाळासाहेबांची तीन-चार व्यंगचित्रे त्या मासिकात प्रथम प्रसिध्द झाली. 4 / 11दैनिकात व्यंगचित्रे काढण्याची संधी त्यांना ‘फ्री प्रेस’ या इंग्रजी दैनिकात लाभली. ‘फ्री प्रेस’मध्ये सुरुवातीस प्रशिक्षणार्थी म्हणून अल्प वेतनावर काम करण्यास सुरुवात केली आणि अल्पावधीत ‘फ्री प्रेस’मधील त्यांच्या व्यंगचित्रांनी ते मान्यताप्राप्त झाले. बाळासाहेब व्यंगचित्रकार म्हणून नावारूपास आले होते. 5 / 11बाळासाहेबांच्या व्यंगचित्रांची दखल परदेशी वृत्तपत्रेदेखील घेऊ लागली होती. हिंदुस्थानी राजकीय व सामाजिक घडामोडींवर आधारित असणारी त्यांची व्यंगचित्रे म्हणजे परदेशातील वृत्तपत्रांना एक मेजवानीच असे. 6 / 11१९५९ साली बाळासाहेबांनी स. का. पाटील यांच्यावर व्यंगचित्र काढले. तेव्हा संपादक नायर यांनी ते छापू नका असे सांगितले. तेव्हा बाळासाहेब नायर यांच्यावर चिडले आणि ‘फ्री प्रेस’ मधून राजीनामा दिला. 7 / 11बाळासाहेबांना आवडणाऱ्या व्यंगचित्रकारांत आर. के. लक्ष्मण व डेव्हिड लो यांचा समावेश होता. बाळासाहेब भाषणादरम्यान करणा-या टिप्पणीतून वन लाईनर आणि गंमतीतून त्यांच्यातील व्यंगचित्रकार नेहमी समोर यायचा. 8 / 11विन्स्टन चर्चिल यांच्या ८० व्या वाढदिवसानिमित्त त्यांच्या चरित्रात व्यंगचित्रे समाविष्ट करण्यात आली होती. यात हिंदुस्थानातून तीन व्यंगचित्रे देण्यात आली होती आणि ही तिन्ही व्यंगचित्रे बाळासाहेबांच्या वाट्याला आली. 9 / 11पुढे बाळासाहेबांनी नोकरी सोडून स्वत:चे साप्ताहिक (व्यंगचित्रात्मक) काढण्याचा निर्णय घेतला. या निर्णयानुसार त्यांनी ऑगस्ट १९६० मध्ये ‘मार्मिक’ हे साप्ताहिक सुरू केले. साप्ताहिकासाठीचे हे ‘मार्मिक’ नाव बाळासाहेबांना प्रबोधनकारांनीच सुचविले. 10 / 11मराठीतील हे पहिले व्यंगचित्र साप्ताहिक ठरले. ‘मार्मिक’ च्या पहिल्या अंकाचे प्रकाशन तत्कालीन मुख्यमंत्री यशवंतराव चव्हाण यांच्या हस्ते झाले. या समारंभास प्रा. अनंत काणेकरही उपस्थित होते. महाराष्ट्राच्या उद्धारासाठी आणि मराठी माणसाच्या स्वाभिमान जागृतीसाठीच बाळासाहेबांनी मार्मिकची सुरुवात केली. 11 / 11संयुक्त महाराष्ट्र स्थापन झालेला होता पण प्रामुख्याने मुंबईत मराठी माणसावर अन्याय होतच होता. या प्रश्र्नाला मार्मिकने वाचा फोडली. महाराष्ट्रात येऊन मराठी माणसाबद्दल अनादर बाळगणाऱ्यांना बाळासाहेबांनी प्रथम व्यंगचित्रांच्या माध्यमातून वठणीवर आणण्याचा प्रयत्न केला.